Woensdagmiddag 16 januari

Thomas Bruning van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) belt me: ‘Schrik niet, ik krijg zojuist bericht dat jullie correspondent Ans Boersma in Turkije is gearresteerd door de Turkse autoriteiten.’ ‘Weet jij wat de aanklacht is’, vraag ik Thomas. ‘Nou, dat kun je wel raden’, is zijn repliek.

Al snel vallen nieuwschef Giel ten Bosch, voormalig nieuwschef Han Dirk Hekking en adjunct Prisco Battes mijn kamer binnen. Giel kreeg iets voor twee uur een appje van Ans : ‘Ha Giel. Ik ben gearresteerd in Turkije.’ Ze dienen het verzoek in bij de ambassade in Ankara om contact met ons op te nemen.

Tijdens het overleg in mijn kamer gaat mijn telefoon: Buitenlandse Zaken. Mogen we rekenen op jullie bijstand, vraag ik de medewerker van consulaire zaken. Natuurlijk, onze consul-generaal in Istanboel is op weg naar het politiebureau. We gaan er alles aan doen haar vrij te krijgen. ‘Keep in touch’, besluit ik.

We zetten intern de zaken op een rij. Met Buitenlandse Zaken spreek ik af dat we radiostilte in acht nemen om het diplomatieke offensief niet te doorkruisen.

Woensdagavond

We krijgen het onvermijdelijke bericht: Ans wordt morgenochtend vroeg definitief uitgezet. We blijven proberen dat tegen te gaan, zegt Buitenlandse Zaken, maar reken niet op een goede afloop, klinkt het.

Hoe is het met Ans? ‘Een dappere dodo’ zal Olaf Koens van RTL Nieuws me later op de avond telefonisch toevertrouwen. Wat is je inschatting, vraag ik hem. Wij zijn de volgenden, klinkt zijn antwoord.

Ans zal de nacht in een politiebureau vlak bij de luchthaven van Istanboel doorbrengen, op een bank.

Donderdagochtend

Op naar Schiphol. Tien voor tien belt Buitenlandse Zaken. Kort, koel. Ans is in Nederland betrokken bij een politie-onderzoek, ik moet je verwijzen naar het OM.

Hè, wat, wat is er aan de hand, hoe kan dit? Je moet bij het OM zijn, wordt tot drie keer toe herhaald.

Han Dirk en ik kijken elkaar verbijsterd aan. Wat is dit? Waarom weten we dit niet? Op Amsterdam-Zuid bellen we meteen het OM, geen sjoege. Op Schiphol lopen we richting aankomsthal 3.

We gaan eerst even ergens anders zitten, waar we rustig kunnen bellen en uitvinden wat er nou echt speelt.

Giel voegt zich bij ons. We zitten uit het zicht op een bankje, Han Dirk en Giel bellen, ik denk. OM blijft onbereikbaar (zal daarvoor uren later excuses aanbieden).

Nog 45 minuten tot de landing. Ik bel Schiphol en vraag naar de mogelijkheid van een rustige ontmoetingsplek.

Dan gaat het opeens snel en gesmeerd. Schiphol en marechaussee heten ons welkom in het VIP-centrum en serveren een kopje koffie in een keurige kamer. Opeens alleen maar aardige en behulpzame mensen om ons heen.

Lees ook

Het FD verbreekt banden met correspondent Ans Boersma

Binnen enkele minuten krijg ik een all-access-pas en word ik meegenomen in een glanzende zwarte Audi, het platform op. Giel en Han Dirk blijven achter bij de koffie, bellen met het OM, andere media volgen.

We stappen uit bij de E-pier en lopen naar een gate. Ans staat net buiten. We lopen door de slurf naar de trap. Dan houd ik stil. Dit is wat ik hoor van Buitenlandse Zaken, Ans, wat weet je? Ze kijkt me aan, twijfelt. Dan: dat moet te maken hebben met een voormalige relatie van me, die 'Syriër uit de Balie'. Ik voel m’n knieën knikken. Dit is nieuw voor mij. Nee!!!

Terug in de VIP-lounge. We worden alleen gelaten, met Giel en Han Dirk. Ik zeg tegen Ans dat we alles willen en moeten weten. Heel veel wijzer worden we niet.

Intussen hebben de Turkse autoriteiten verklaard dat Ans is uitgezet wegens activiteiten in Nederland, het zou niets met haar journalistieke werk te maken hebben. Ik vraag andermaal aan Ans of ze strafbare feiten heeft gepleegd. Ze ontkent. OM nog steeds niet bereikbaar.

Dan een klop op de deur. De marechaussee. De man die binnenstapt, neemt haar paspoort in ontvangst en scant dat. Ans staat gesignaleerd. De drie vragen die volgen, zijn globaal, betreffen Ans’ journalistieke werk in Turkije.

Is mevrouw Boersma verdachte, vraag ik. Nee, hoor is het antwoord. Ze krijgt haar paspoort terug en kan gaan waarheen ze wil.

Donderdagmiddag

De media en de familie van Ans staan nog steeds in aankomsthal 3. Ik bel met de officier van justitie van het landelijk parket. Zij verklaart dan uiteindelijk om 14.45 uur ’s middags: Ans Boersma is verdachte, de landelijke recherche wil haar horen.

Intussen hebben we een verklaring opgesteld die we publiceren op fd.nl. Dit is wat we nu weten. Intussen regelt de NVJ een advocaat voor Ans.

Omstreeks 16.00 uur melden twee vriendelijke medewerkers van de landelijke recherche zich. In ons bijzijn vertellen ze Ans dat ze wordt verdacht van valsheid in geschrifte. Het verzoek of zij op een andere dag naar een Amsterdams politiebureau wil komen voor ‘een kort verhoor’. Zij zegt toe.

Een half uur later vertrekt Ans Boersma per taxi. Han Dirk, Giel en ik lopen naar de trein. We gaan verder met onze reconstructie: wanneer meldde Ans zich? In de zomer van 2016. Hoe? Ze was toen docent bij de Christelijke Hogeschool in Ede.

Welke vragen hebben we haar gesteld? Die waren talrijk. Gingen over haar achtergronden, journalistieke ervaringen, taalbeheersing. Over veiligheidsrisico’s.

Waarom ben je geïnteresseerd in Turkije? Is het soms een liefdesrelatie die je daarheen brengt, hoor ik mezelf nog zeggen. Ans ontkent, geeft journalistiek en anderszins voortdurend en bij herhaling de goede antwoorden. We besluiten dat ze op freelancebasis en op proef enkele artikelen in Turkije voor ons kan maken.

In een kleine twee jaar tijd publiceren we zo'n 45 artikelen van haar hand. Alles verloopt volgens ons op de juiste journalistieke manier. Waarom heeft ze ons in 2016, in 2017, in 2018, tot gisterochtend in die slurf op Schiphol niets verteld? Ze is nu verdachte, dat weet ik, nog niet veroordeeld. Wij kunnen niet meer met haar verder. Wat een vreselijke geschiedenis.