Verkort de openingstijden van de beurzen in Europa met anderhalf uur en voilà minder stress en de markten worden efficiënter. Of niet? Euronext gaat zijn zeven beurzen hierover ondervragen, maar twijfels zijn er nu al. ‘Dit probleem speelt vooral in Londen.’
Het is negen uur op het Damrak. De gong van Euronext Amsterdam luidt. Acht en een half uur later, om 17.30 uur, gaat de beurs weer dicht. Geen gongslag. Nog een laatste ‘veiling’ waarbij de slotkoersen worden bepaald en dan is het klaar. Morgen weer een nieuwe dag.
Volgens de Association for Financial Markets in Europe (AFME), de Europese lobbygroep van grote partijen op de financiële markten, zoals beursuitbaters, grote banken en vermogensbeheerders, kan die beursdag korter en de handel efficiënter. Bijkomend voordeel is dat een verkorting van de Europese beursdag met 90 minuten ‘een eerste kleine, positieve stap kan zijn van een langere weg om de cultuur en de diversiteit in onze industrie te verbeteren', aldus AFME.
De London Stock Exchange heeft onlangs op verzoek van de lobbygroep en de Britse Investment Assocation zijn leden over dit onderwerp ondervraagd, maar wil nog niet vertellen wat daar is uitgerold. Euronext, zelf ook lid van AFME en met beurzen in Amsterdam, Brussel, Parijs, Frankfurt, Lissabon, Oslo en Dublin, is van plan ‘ergens in maart’ de vragenlijsten de deur uit te doen.
Qua efficiëntere marktwerking beargumenteert AFME dat de meeste handel tegenwoordig toch pas aan het einde van de dag plaatsvindt door de opkomst van de zogenoemde exchange-traded funds (indextrackers, die de temperatuur van de beurs volgen en waarbij ‘mandjes’ aandelen en obligaties worden verhandeld, red.). Die handelen het liefst bij het sluiten van de beurs om zo de marktrisico’s voor hun portefeuilles ’s nachts zo goed mogelijk af te dekken.
De rest van de dag is het meestal relatief rustig, aldus belangengroep AFME. Ook is er door de technologische vooruitgang minder tijd nodig om te handelen: de computer handelt veel meer transacties per uur af dan tien jaar geleden. Tot slot is een meer liquide handel - met veel transacties - beter voor de prijsvorming, aldus de AFME. De lobbygroep pleit voor een uur later beginnen en een half uur eerder stoppen.
De Autoriteit Financiële Markten is in ieder geval voorstander van kortere handelsdagen en wijst daarbij ook op de efficiëntie van de markt: 'Wij zien dat een toenemend deel van de handel plaatsvindt tijdens de ‘slotveiling’. Daardoor is de handel gedurende de rest van de dag traag, aldus de toezichthouder. 'Om die reden staan we sympathiek tegenover het verkorten van de handelsduur.’
Maar de plannen vinden niet overal begrip. Harold de Boer, managing director van het grootste hedgefonds van Nederland, Transtrend, is tegen: 'Het echte probleem is dat handelaren, in Londen maar ook op andere plekken in de financiële sector, niet elkaars werk willen overnemen.’ Volgens hem zijn alle argumenten van de AFME 'volledig weerlegbaar'.
De Boer ziet liefst dat aandelenbeurzen zo lang mogelijk openblijven: 'Openingstijden van 23 uur zouden ideaal zijn. Maar dan moeten mensen wel elkaars shift overnemen, daarmee geef je ook de stress door.' De managing director van Transtrend handelt zelf vooral in termijncontracten, handel die buiten de aandelenbeurzen plaatsvindt.
Ook hoogleraar financiële markten aan de Erasmus School of Economics, Mary Pieterse-Bloem, vindt inkorten van de beursdag een vreemd idee: 'Ik zie niet in hoe de markt hier efficiënter van zou worden. De wereldhandel draait 24/7 door. Er is telkens nieuwe informatie beschikbaar waarop je zou willen handelen.'
De AFME wijst er echter op dat aandelenbeurzen een duidelijk begin en einde nodig hebben, bijvoorbeeld om nieuws dat na het sluiten van de beurs bekend wordt gemaakt te kunnen analyseren.
Over het tweede argument, namelijk dat kortere beursdagen ook voor meer diversiteit zullen zorgen, zijn de meningen verdeeld. De acht en een half uur durende beursdag in Europa maakt het volgens de AFME ingewikkeld om ‘individuen’, aan te trekken die flexibel willen werken. De financiële sector raakt in het bijzonder vrouwen kwijt, zegt de lobbygroep, omdat zij de zorg voor kinderen of bijvoorbeeld ouders moeilijk kunnen combineren met de lange, inflexibele handelsdagen.
De beurshandel is inderdaad nog altijd vooral een mannenaangelegenheid. Maar dat komt zeker niet alleen door de ‘lange’ handelsdag, zo blijkt uit onderzoek. Ook bijvoorbeeld seksisme en intimidatie schrikt vrouwen af, aldus een survey van de Financial Times in 2017 naar Women in Assetmanagement.
Dat er niet meer vrouwen in de financiële sector komen werken, is een gemiste kans, want diversere werkvloeren leveren betere bedrijfsresultaten op. Dit bleek laatst nog uit een onderzoek van de International Labour Organization onder 13.000 bedrijven in 70 landen.
Maar volgens Pieterse-Bloem is diversiteit en een betere balans tussen werk en privé in de financiële sector beter op een andere manier te bereiken: 'Dat heeft veel meer te maken met arbeidsethiek en het soort contracten dat wordt afgesloten. In Nederland bestaat er bijvoorbeeld een veel grotere acceptatie van flexwerken en banen delen.'
En stress heeft volgens De Boer van Transtrend vooral te maken met hoe je voor je werk beloond wordt: 'Je bonus hangt bij sommige partijen af van hoe goed of hoe slecht je gepresteerd hebt voor bijvoorbeeld een bepaalde klant. Hiermee creëer je een systeem waarbij mensen soms elf uur per dag of langer werken en zichzelf volledig over de kop werken. Ook excessen werk je hiermee in de hand.’
Toch zijn er zeker partijen te vinden die denken dat verkorting van de handelsdag wél een goed plan is. Ben Springett van Jefferies, een Amerikaanse investeringsbank met bijna 4000 werknemers, zegt dat een 'gecoördineerde verkorting' van de Europese beursdag meerdere voordelen zou kunnen opleveren. Hij werkt voor de vestiging in Londen: 'Ik heb van dichtbij gezien wat de uitdagingen zijn van een lange handelsdag voor mensen die moeten balanceren tussen werk en privé. Een korte beursdag zou dit makkelijker maken.'
Ook hij wijst erop dat met name aan het einde van de dag gehandeld wordt: 'Als we een korter tijdsframe hebben waarin gehandeld kan worden zou dit de efficiëntie van de beursdag ten goede komen.'
Een vrouwelijke senior manager van een grote Amerikaanse financiële partij, die ook in Londen is gevestigd en anoniem wil blijven, juicht de plannen voor een verkorting toe. ‘Het zorgt voor betere prijsvorming.’ In diensten werken is volgens haar geen optie want ‘je wilt eigenaar zijn van de strategie waar je die dag mee bezig bent, jij bent degene die het risico neemt’.
Maar, en dat vindt ze misschien nog wel belangrijker: een korte beursdag verbetert volgens haar de stressvolle werkcultuur in de handelssector. 'Hierdoor wordt het uiteindelijk ook een diversere sector. De lange handelsdagen bieden nu geen ruimte voor flexibiliteit. Dat is net zo goed voor mannen – die moeten immers ook voor kinderen of andere mensen zorgen - een probleem.'
In Amsterdam opent de beurs, net als de belangrijkste Europese beurzen, om negen uur ‘s ochtends en sluit 17.30 uur. Vanwege het tijdsverschil opent Londen een uur eerder, om acht uur en sluit om 16.30 uur. In het Verenigd Koninkrijk heerst een andere werkethos dan in Nederland. Parttime werken is er niet zo normaal. En het VK vocht jarenlang tegen een wijziging van de Europese ‘Working Time Directive’, die een limiet stelt aan het aantal uren dat een werknemer per week mag werken en waarin verplichte rustperiodes en vakanties zijn opgenomen.
De grootste beurs ter wereld, de New York Stock Exchange (NYSE), is dagelijks zesenhalf uur open. Japan is zes uur per dag open en gaat tussen de middag een uur dicht voor de lunch. De NYSE is qua aandelenwaarde groter dan alle Europese markten samen. Ook de Japanse beurs is gemeten in aandelen de helft groter dan welke beurs in Europa dan ook. En die handel vindt dus in beide gevallen in minder tijd plaats dan in Europa.
