Drie jaar achter elkaar minstens 20% groeien in omzet. Het is een belangrijke eis voor bedrijven die meedingen naar de FD Gazellen 2020. Dat dat ook lukt in coronatijd is een bijzondere prestatie. Vier portretten van ondernemers die ook in 2020 blijven doorstomen met hun bedrijf. Door nieuwe markten aan te boren, in te spelen op veranderende omstandigheden en vooral het hoofd koel te houden.
'Eerste week februari stonden hier Chinese handelaren op de stoep', zegt Jeroen Korporaal, directeur van Dehaco. 'Onze hele voorraad beschermingsmiddelen wilden ze kopen. Ze werkten voor de Chinese overheid.'
Dehaco in Lisserbroek, een gemeente vlakbij de bollenstreek, maakt zwaar gereedschap voor de sloop: kolossale betonscharen en hamers die funderingen verpulveren. Mondmaskers en beschermende pakken worden ook verkocht, maar normaal alleen aan bedrijven die asbest verwijderen.
'De Chinezen boden ons het tienvoudige van de normale prijs', zegt commercieel directeur Martijn van Duyvenvoorde. 'Als ze het maar kregen.'
Bij Dehaco's vaste leverancier, in de Chinese stad Wuhan, was de stress al toegeslagen: 'Het leger liep de fabriek binnen’, zegt de algemeen directeur, ‘en legde de productie van beschermende pakken stil. Er moesten alleen mondkapjes worden gemaakt.'
De Chinezen kregen een deel van de voorraad mee, maar niet alles. 'We wilden onze vaste klanten geen nee hoeven verkopen', zegt de commercieel directeur. Drie weken later stonden opnieuw opkopers voor de deur. Nu waren het Nederlandse tussenhandelaren voor de zorg, die een run op de beschermingsmiddelen zagen aankomen.
‘We hebben nooit geleverd aan het ministerie van Volksgezondheid. Ze wilden niet met ons praten.’
In Dehaco's opslagloodsen in Lisserbroek rijden vorkheftrucks als drukke bijen rond. De een tilt machineonderdelen, de ander dozen vol witte pakken, net binnen uit Vietnam, zeven maanden na bestelling. Door de lange levertijd kwamen 's zomers ladingen binnen die op de top van de markt waren gekocht, terwijl de verkoopprijzen alweer daalden. 'Het is termijnhandel', zegt Van Duyvenvoorde. 'We maken winst, maar we hebben ook wel ladingen verkocht met twee ton verlies.'
Zelf heeft Bernd van Woerden (27) zijn mbo-opleiding mediavormgeven aan het ROC Friese Poort nooit afmaakt. En nu is zijn oude school een belangrijke klant van hem. Brainstud, opgericht in 2012, biedt studenten een online leeromgeving die het klassikale onderwijs aanvult. Toen de scholen dicht gingen in maart, wilden ze allemaal snel aan de slag met e-learning.
Samen met zijn compagnon Johan Schaap start Van Woerden in 2016 het platform All you can learn. Ze richten zich op de verplichte onderdelen van de keuzedelen op het mbo, vakken waarin studenten zich verbreden of verdiepen. Zo kunnen zowel een aankomend lasser als aspirant-bakker het vak 'ondernemend vakmanschap' kiezen. In de praktijk blijkt het logistiek lastig de lessen voor de verschillende opleidingen face-to-face te organiseren. 'Er is een groot tekort aan docenten. Dus we willen het bereik van de docent vergroten', vertelt Van Woerden. 'Door onderwijs onafhankelijk te maken van tijd en plaats kunnen we een veel grotere groep van studenten bedienen.'
‘Er is een groot tekort aan docenten. Dus we willen het bereik van de docent vergroten'’
De meeste mbo-scholen zijn al aangesloten bij het platform, maar door corona gaat het gebruik echt vliegen. De eerste negen maanden van dit jaar is het aantal studenten en docenten dat een licentie gebruikt met 89% gegroeid ten opzichte van dezelfde periode in 2019.
Samen met Jacobs Douwe Egberts en het Friese MBO ontwikkelt Brainstud 'tapp & learn'. De student krijgt in een werkomgeving via zijn mobiel een praktische opdracht voor school binnen. 'Het schoolse systeem was niet de manier waarop ik mij kon ontwikkelen', zegt Van Woerden. 'Zo brengen we het onderwijs de echte wereld binnen, waardoor leren leuker en makkelijker wordt.'
‘Het is een gekkenhuis hier. Wil je even wachten?’ Marc de Jong, ceo van Profipack, legt zijn mobiele telefoon weg en pakt een ander toestel op. ‘Dat moet ik even nakijken. Wat is het ordernummer?’
Zo gaat het al maanden bij de groothandel in verpakkingsmaterialen in Montfoort. Het bedrijf levert bouwfolie, tape, kartonnen dozen en verhuisdekens aan allerlei sectoren, van de bouw tot de meubelindustrie. Na jaren vertegenwoordiger te zijn geweest bij een verpakkingsbedrijf, bedacht de Jong in 2013: dit kan ik zelf wel. De Jong begon vanuit huis met wat opslag in een boerenschuur. Nu heeft hij een loods van 2500 vierkante meter en dertien man in dienst.
‘Ik heb snel geschakeld met mijn Chinese leveranciers. Zoiets belangrijks regelen, dat is best wel gaaf’
In maart, als Nederland op slot gaat, stromen de orders ineens binnen. 'De winkels gingen dicht, iedereen ging online bestellen'. De Jong, gewend om producten per duizend stuks aan te schaffen, stelt snel starterspakketten samen, geschikt voor kleine webshops. Verschillende maten kartonnen doosjes, wat opvulmateriaal, tape en etiketten erbij. En hup, versturen maar.
De tweede coronaklapper blijkt spinvlies. Het is dun, zacht materiaal dat Profipack levert aan onder meer coatingbedrijven en spuiterijen. Totdat een Turkse Nederlander contact met hem zoekt. Hoeveel heeft De Jong op voorraad? Want spinvlies wordt ook gebruikt voor mondkapjes. Zijn broer in Istanboel produceert ze, en is dringend naar het spul. 'Ik heb snel geschakeld met mijn Chinese leveranciers', vertelt de Jong. De containers gaan vanuit China linea recta naar Istanboel, De Jong verzorgt de hele logistiek. 'Zoiets belangrijks snel regelen, dat is best wel gaaf.'
Een app voor reserveringen in een restaurant? 'Die maken we in een uur', zegt directeur Michel Schilt van TimeSeries, een softwarebedrijf. En voor een autoverhuurbedrijf? 'Ook in een uur. We vervangen een tafel door een auto. Qua programmeren is alles hetzelfde.'
Het vijf jaar oude bedrijf uit Rotterdam, opgericht door Michel Schilt en Erik Gouka, maakt apps op een manier die weinig kennis vraagt van computercode. Daarom heet het low code. De bouwers combineren onderdelen uit een softwarepakket, zoals een kind een kasteel maakt met duploblokken.
Vanaf het begin was de groei onstuimig. De enige rem was het aantal medewerkers. En dan vooral hun actieve werktijd. 'Veel van onze 150 mensen gaan naar de klant', zegt Schilt. 'Gemiddeld kost dat drie uur per dag. In de auto naar een bedrijf, inloggen, nog wat koffie drinken, terug naar huis. Dat zijn geen uren die we declareren.'
‘Dit leverde al meteen 20% meer groei op, zonder dat we mensen moesten aannemen’
Tijdens de eerste lockdown in maart dit jaar kwam die drie uur ineens vrij. 'Een capaciteitscadeautje', noemt Schilt het. Iedereen werkte thuis, pikte 's avonds nog vaak een uur mee, en de vakanties die nog in maart stonden gepland gingen ook niet door. 'En geen kantoorborrels meer', zegt hij. 'Dit leverde meteen 20% meer groei op, zonder dat we mensen moesten aannemen.'
Corona leverde ook nog ruim 20% meer opdrachten op. Vooral van bedrijven met veel fysieke handelingen die makkelijk geautomatiseerd kunnen worden. 'Zoals een onderhoudsmonteur die elke ochtend eerst naar de zaak rijdt om een papieren werkbon uit het postvakje te halen. Wij automatiseren zo'n heel proces.'
De uitgestelde vakanties zijn uiteindelijk wel opgenomen. Maar intussen worden ook mensen aangenomen. Dit coronajaar zal de omzet weer 50% groeien, verwacht Schilt.
De FD Gazellen Awards zijn prijzen die worden uitgereikt aan de snelst groeiende bedrijven van Nederland. Het gaat om ondernemingen die van 2017 tot en met 2019 een omzetgroei lieten zien van ten minste 20%
Bedrijven horen in de tweede helft van oktober of ze zich een jaar lang FD Gazelle mogen noemen. Op 19 november wordt een (online) bijeenkomst georganiseerd waar prijzen worden uitgereikt.
