Het recente rapport van International Data Corporation (IDC) in opdracht van Capgemini, “The state of the Dutch cloud market, 2022”, belicht de ontwikkeling van de Nederlandse cloudmarkt. Dit bevat een analyse van de ontwikkelingen in de digitale transformatie van organisaties en de rol die cloud daarin speelt, gebaseerd op een survey onder 201 bedrijven met meer dan vijfhonderd medewerkers. Deze bedrijven zijn in Nederland werkzaam in alle industrieën: van de banken- en financiële sector tot de publieke sector, retail en de maakindustrie. Op dit moment maakt bijna een derde van hen dagelijks gebruik van cloud. De belangrijkste drie rollen die cloud op dit moment in hun digitale transformatie vervult, zijn verbeterde beveiliging, het bieden van een flexibele IT-infrastructuur en het sneller bouwen en testen van nieuwe concepten.
Trend 1: On-premise naar de cloud
Volgens Pieter Nieuweboer, Cloud Center of Excellence (CoE) Leader van Capgemini, zijn er drie trends op het gebied van cloud die voor bedrijven belangrijk zijn om een solide basis neer te zetten voor de toekomst. ‘De eerste is dat op termijn het merendeel van de workloads die nu op locatie draaien naar de cloud gaan. Ik verwacht dat in de komende jaren negentig procent overgaat. Dit zijn veelal ‘lift and shift’-projecten, waarbij aan het IT-landschap technologisch niet zoveel verandert en ze gaan draaien op een Infrastructure-as-a-Service, ofwel IaaS-platform. Het voordeel van cloud daarbij is dat de security doorgaans goed geregeld is vanuit standaardconcepten.’
Alleen lift and shift van een legacy-applicatie naar een virtuele machine in de cloud is nog niet voldoende om de mogelijkheden van cloud optimaal en zo efficiënt mogelijk te benutten. ‘Vaak zien we dat klanten hun cloudgebruik niet goed inregelen en automatiseren, waardoor ze schrikken van de hoge gebruikskosten van hun flexibele pay-per-use contract. In tegenstelling tot op locatie, kun je computingtaken uitzetten wanneer je die niet nodig hebt, zoals ’s nachts of in het weekend. Dat is niet alleen interessant voor lagere gebruikskosten, maar ook uit het oogpunt van duurzaamheid. Je kunt maandelijkse rapportages krijgen over je CO2-footprint en die kun je verlagen door optimaal gebruik van de cloud te maken.’
Trend 2: Data security
De tweede belangrijke trend is databeveiliging. Nieuweboer: ‘Enerzijds is het gebruik van data onderhevig aan wetgeving en anderzijds is er veel gevoelige data waarvan je niet wilt dat het in de publieke omgeving hangt. Of waarvan je als Europese partij niet wilt dat het bij een Amerikaanse hyperscaler staat, aangezien zij uiteindelijk onderhevig zijn aan de wetgeving uit hun eigen land. De Europese Commissie wil met de ontwikkeling van de data-infrastructuur GAIA-X een Europese cloudomgeving faciliteren, maar ik stel me sterk de vraag of dat een realistisch scenario is. Je moet dan zoveel investeren om op hetzelfde niveau te komen als de Amerikanen. Je kunt veel beter op basis van nu beschikbare technologie een eigen ‘secure’ cloud bouwen. Een dergelijke omgeving zal veelal minder kunnen bieden dan een commerciële hyperscaler-omgeving, maar vaak voldoet dit aan de wensen en eisen van een organisatie. Dat is veel kansrijker en biedt specifieke mogelijkheden met afscherming van je data en applicaties. Het IDC-rapport geeft ook aan dat veel Nederlandse organisaties op termijn waarschijnlijk daarom met lokale cloudaanbieders gaan werken in combinatie met de hyperscalers, zogenaamde hybrid clouds.
Capgemini en Orange hebben een nieuw bedrijf opgericht met de naam ‘Bleu’ dat een ‘Soevereine Cloud’-service gaat leveren, die zal voldoen aan de soevereiniteitsvereisten van de Franse staat, overheidsdiensten en kritieke infrastructuurbedrijven met unieke behoeften op het gebied van privacy, beveiliging en veerkracht, zoals bepaald door de Franse staat. Bleu streeft ernaar zijn klanten een onafhankelijk, vertrouwd cloud-platform te bieden, met een brede catalogus van digitale oplossingen en geavanceerde samenwerkingstools. De samenwerking is een belangrijke stap voorwaarts in het versnellen van de digitale transformatie van Frankrijk.
Bleu zal de beveiligde cloudtechnologie van Microsoft aanbieden, inclusief de moderne samenwerkings- en productiviteitsoplossingen van Microsoft 365 en de services die beschikbaar zijn op het Microsoft Azure-cloudplatform, geleverd via een onafhankelijke omgeving, om ervoor te zorgen dat klanten profiteren van het breedste scala van de nieuwste technologische innovaties.
Trend 3: Volledige integratie
De derde belangrijke trend is integratie van applicaties, want klanten zijn veelal op zoek naar end-to-end cloudoplossingen. Dat bereik je volgens Nieuweboer niet met simpelweg een lift and shift van legacy-applicaties op locatie. ‘In legacy-systemen zit doorgaans heel veel data, maar die moet je wel optimaal kunnen ontsluiten. Ik zie nu enerzijds dat daarvoor dataplatformen helemaal uniek ontwikkeld worden omdat ze heel specifiek zijn voor de data analytics en machine learning voor een bepaalde organisatie. Daar zijn geen echte standaardoplossingen voor, maar er bestaan in de cloud wel mogelijkheden die je kunt integreren in je IT-landschap. Anderzijds kopen steeds meer organisaties Software-as-a-Service, ofwel SaaS-oplossingen in, zoals ERP- en CRM-systemen. Er ontstaat hierdoor best een complex landschap met zelfontwikkelde applicaties en ingekochte standaardapplicaties.’
‘Uiteindelijk krijg je oplossingen voor verschillende businessprocessen die je allemaal moet integreren. En zorgen dat je optimaal gebruik maakt van alle beschikbare tools in de cloudomgeving. Dat vergt maatwerk. Je IT-architectuur moet uiteindelijk op een slimme manier in elkaar zitten zodat die optimaal aansluit bij je cloudstrategie en je businessstrategie op een flexibele en kosteneffectieve manier ondersteunt. Door bijvoorbeeld softwareontwikkeling in de cloud te doen, krijg je echt maximale flexibiliteit en kostenbesparing. Je kunt in de cloud heel snel rapid prototyping doen en na implementatie heel snel opschakelen.’
Waar moet je staan over vijf jaar?
Uit het IDC-rapport blijkt dat Nederland in de middenmoot zit qua cloudadoptie in Europa. Vooral overheden, de gezondheidszorg en het onderwijs lopen hierin achter. Sommige organisaties onderschatten hoe sterk de hoeveelheid IT en data gaat toenemen. ‘Ik maak me voor de langere termijn zorgen om organisaties die nog veel legacy-omgevingen op locatie hebben draaien. Die brengen mogelijk hun eigen businesscontinuïteit in gevaar. IT is cruciaal voor je bedrijfsvoering, maar we hebben nu in Nederland en internationaal al schaarste aan IT-personeel. Ik zie bovendien dat met name de jongere generatie naar de nieuwe wereld wil en geen oude tools wil leren. Ben je als organisatie straks dan nog wel aantrekkelijk genoeg?’
‘Om optimaal, innovatief en efficiënt gebruik te maken van de cloudomgeving moet je voor je nieuwe ontwikkelingen echt cloud-native gaan werken’, vindt Nieuweboer. ‘Dat vergt een viertal cruciale stappen. De eerste is een volledige migratie naar cloud met je technologie en organisatie. De tweede is het moderniseren van je applicaties en je data, want data wordt steeds belangrijker. De derde is vanuit je digitale businesstransformatie de DevOps en agile werkwijze binnen je organisatie implementeren. En de laatste stap is het verder optimaliseren, ontwikkelen en efficiënter gaan werken. Daardoor heb je als organisatie echt de flexibiliteit om in te spelen op de veranderingen in de markt.’
