• Mijn nieuws
    • Net binnen
      • Overzicht
      • Nationaal
      • Internationaal
      • Analyse
      • Rente en valuta
      • Grondstoffen
      • Derivaten
      • Beleggingsfondsen
      • Indices
      • Obligaties
    • Krant
    • Podcasts

      • SECTIES

      • Economie
      • Politiek
      • Bedrijfsleven
      • Financiële markten
      • Samenleving
      • Tech & Innovatie
      • Opinie

    • FD PERSOONLIJK
  • Home
  • Mijn nieuws
  • Net binnen
    • Overzicht
    • Nationaal
    • Internationaal
    • Analyse
    • Rente en valuta
    • Grondstoffen
    • Derivaten
    • Beleggingsfondsen
    • Indices
    • Obligaties
  • Krant
  • Podcasts
  • Abonneren
    • Abonneren Inloggen

      Service & Contact
Close sub menu
Close sub menu

DIT ARTIKEL WORDT U AANGEBODEN DOOR CENTRAAL BEHEER ZAKELIJK

De redactie van Het Financieele Dagblad draagt voor deze inhoud geen verantwoordelijkheid.

Psychisch verzuim: de 10 inzichten van de experts


Centraal Beheer is verantwoordelijk voor de inhoud van dit artikel

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met de commerciële afdeling FD Mediagroep Effect. De redactie van Het Financieele Dagblad draagt voor de inhoud van deze pagina geen verantwoordelijkheid.

Psychisch verzuim: de 10 inzichten van de experts

De coronacrisis trekt een zware wissel op medewerkers. Besmettingstress, thuiswerken en onzekerheid over werk en toekomst, zorgen voor extra psychische belasting. Een toename van psychisch verzuim ligt dan ook op de loer. Gelukkig is er veel dat werkgevers kunnen doen om dit verzuim bij hun medewerkers te voorkomen of terug te dringen. We hebben de 10 belangrijkste lessen voor werkgevers op een rijtje gezet.

Met de komst van de coronacrisis steeg het aantal verzuimmeldingen in maart binnen mkb-bedrijven met maar liefst 60%, blijkt uit onderzoek van de arbodiensten ArboNed en HumanCapitalCare. Een historische piek die opvallend genoeg in april en mei alweer werd opgevolgd door een ongekende daling: 40% lager dan gebruikelijk in deze periode.

Opmerkelijk, want het duurt gemiddeld langer dan dat voordat een zieke medewerker weer is hersteld. Beide arbodiensten waarschuwen dan ook voor een toename van langdurend verzuim door psychische klachten als gevolg van de coronacrisis en de nieuw ontstane werksituaties. Werkgevers kunnen met behulp van de volgende 10 inzichten nu ingrijpen om het psychisch verzuim in de organisatie zoveel mogelijk te beperken.

Inzicht 1: Het ligt niet aan de medewerker

‘Heel lang dachten we dat het aan mensen zelf ligt wanneer ze werkstress ervaren of in een burn-out terechtkomen. Maar inmiddels weten we beter. Stress en burn-out zijn het gevolg van de grote hoeveelheid eisen die werkgevers stellen aan hun medewerkers.’ Aan het woord is prof. dr. Fred Zijlstra, hoogleraar arbeids- en organisatiepsychologie aan de Universiteit van Maastricht. Uit recent onderzoek van TNO blijkt dat 47 procent van de werknemers vaak of altijd buiten werktijd bereikbaar is en 28 procent ervaart informatie-overload.

Zijlstra: ‘Medewerkers staan voortdurend op “aan” en de grens tussen werk en privé vervaagt. Ons lichaam is niet berekend op dit alles omdat er geen tijd meer is voor herstel. En het belang van herstel wordt enorm onderschat. Gemiddeld genomen heeft een mens twee uur tijd nodig om af te schakelen. Dat wil zeggen dat biologische processen als bloeddruk, hartslag en aanmaak van hormonen in de ruststand terechtkomen zodat het lichaam kan herstellen. Wie ‘s avonds laat nog mails beantwoordt of alleen al denkt aan werk, herstelt dus niet. En wie niet voldoende herstelt, krijgt onherroepelijk last van stress, of erger: burn-out. Aan werkgevers de uitdaging om samen met hun medewerkers te zoeken naar een gezonde balans tussen werk en herstel.’

Lekker Bezig

Het Lekker Bezig Programma van Centraal Beheer helpt u op weg naar een duurzaam inzetbare organisatie. Het bestaat uit een offline programma voor leidinggevenden en een app waarmee uw medewerkers eigen regie voeren over hun inzetbaarheid.

De app helpt uw medewerkers om lekkerder in hun werk te staan. Zowel nu als later. Het geeft inzicht in gezondheid, werk-privé, functioneren en toekomst. Het offline programma bestaat uit advies en training voor werkgevers, leidinggevenden en HR-professionals. In de praktijk blijkt dat het voor leidinggevenden spannend is om een kwetsbaar gesprek te voeren. De training helpt om het gesprek over duurzame inzetbaarheid met medewerkers op gang te brengen. Over bijvoorbeeld eerder genoemde onderwerpen als welzijn en gezondheid, balans werk-privé, functioneren op werk en de toekomst.

Inzicht 2: Grijp in bij de eerste signalen

‘Een werkgever die de eerste voortekenen van stress bij een medewerker signaleert, is eigenlijk al te laat’, zegt dr. Truus van Amerongen, bedrijfsarts en medisch directeur bij ArboNed. ‘Met andere woorden: het is de hoogste tijd om in gesprek te gaan als een medewerker de volgende signalen afgeeft. Hij voelt zich moe, komt mat over en heeft een lagere productiviteit. Een ander teken aan de wand is de hersteltijd na het werk. Is deze langer dan een uur, dan kan dit duiden op stressklachten. Ook medewerkers die cynisch zijn over de werkdruk, moeite hebben met veranderingen, snel ontevreden en geïrriteerder zijn dan anders lopen een risico. Maar ook frequent ziekteverzuim en steeds meer lichamelijke klachten kunnen een voorbode zijn van psychisch verzuim. Helemaal wanneer een doktersbezoek niet echt bijdraagt aan het herstel.’

Luister ook naar Lang leve het werken

In de tweede aflevering van de driedelige podcastserie Lang leve het werken gaat host Meindert Schut in gesprek met Martine Bolhuis van Centraal Beheer Open en Alfred Boot van Dura Vermeer. Alfred Boot legt uit hoe Dura Vermeer op een bijzondere manier zorgt voor de mentale fitheid van zijn werknemers.

Marcel Reijmerink: 'Het tegen wil en dank in opleggen van werkzaamheden werkt vaak averechts.'
Marcel Reijmerink: 'Het tegen wil en dank in opleggen van werkzaamheden werkt vaak averechts.'

Inzicht 3: Een verstoorde werkrelatie is een belangrijke oorzaak

Een verstoorde relatie tussen leidinggevende en medewerker is een belangrijke oorzaak van psychisch verzuim. ‘Mensen komen hierdoor al snel in een neerwaartse spiraal terecht’, aldus Marcel Reijmerink, senior adviseur Arbeid & Organisatie bij UWV en auteur van het boek Opperdepop, inzichten over werkstress, burn-out en werkgeluk. ‘Zo’n relatie kan bijvoorbeeld verstoord zijn wanneer een leidinggevende een medewerker taken laat uitvoeren die de medewerker niet ziet zitten. Het tegen wil en dank in opleggen van werkzaamheden werkt vaak dan ook averechts. Veel effectiever is om samen met een medewerker te bepalen wat hij zinvol werk vindt.’

Inzicht 4: Stuur op tijd bij

‘Zorg dat je klachten bij medewerkers voor bent door bijvoorbeeld op tijd met ze in gesprek te gaan, interesse te tonen en te polsen waar ze tegenaan lopen en wat er beter kan’, aldus Van Amerongen. Leidinggevenden moeten kortom geen afwachtende houding aannemen, maar tijdig signaleren dat een medewerker niet optimaal functioneert en het probleem vervolgens bespreekbaar maken. Een constructieve oplossingsgerichte dialoog in een veilige setting tussen leidinggevende en medewerker is een belangrijk middel in de strijd tegen psychisch verzuim. ‘Ook zijn er tools voorhanden om de psychosociale arbeidsbelasting van medewerkers te testen en te verbeteren. Werkgevers die op tijd bijsturen kunnen veel geld besparen. Een werknemer met psychische klachten is gemiddeld namelijk maar liefst 226 dagen uit de roulatie. Bij een burn-out loopt dit gemiddelde zelfs op naar 294 dagen. Een dag verzuim kost gemiddeld €250, dus reken maar uit’, aldus van Amerongen.

Meer van Centraal Beheer

Hoe ziekteverzuim te sturen valt

Hoe elke generatie een ‘update’ is van de bedrijfscultuur

Investeren in duurzame inzetbaarheid loont direct

‘Spreek mensen aan op hun kracht, niet op hun zwakte’

Inzicht 5. Vrouwen tussen de 35 en 40 zijn het meest kwetsbaar

Hoewel psychisch verzuim het gevolg is van structurele problemen die zich op het werk voordoen, zijn sommige groepen medewerkers kwetsbaarder dan anderen. Zijlstra: ‘Het grootste risico lopen vrouwen tussen de 35 en 40. Dat heeft te maken met het feit dat vrouwen – naast hun werk - vaak nog steeds de gezinstaken op zich nemen. Dat zorgt voor extra belasting. Werkgevers moeten hier alert op zijn. Van Amerongen: ‘Eens. In het midden- en kleinbedrijf zien we dat 31 procent van alle verzuimdagen van vrouwen het gevolg is van stressgerelateerde klachten. Bij mannen is dit percentage met 21 procent een stuk lager. Dat vraagt om aandacht.’

Inzicht 6: Mensen gedijen het best als ze worden ingezet op hun kwaliteiten

‘Medewerkers die worden ingezet en uitgedaagd op hun talenten, functioneren beter en zijn gelukkiger dan collega’s die boven of onder hun kunnen moeten werken’’
Prof. dr. Fred Zijlstra, hoogleraar arbeids- en organisatiepsychologie aan de Universiteit van Maastricht

‘Medewerkers die worden ingezet en uitgedaagd op hun talenten, functioneren beter en zijn gelukkiger dan collega’s die boven of onder hun kunnen moeten werken’, aldus Zijlstra. ‘Werkgevers geven hun medewerkers dan ook bij voorkeur taken waarbij ze hun kracht kunnen inzetten. Helaas hebben saneringsrondes in bedrijven vaak tot gevolg dat de overgebleven medewerkers er extra taakjes bij krijgen. Hiermee stijgt niet alleen hun werkdruk, ze voeren daarmee ook klusjes uit die onder hun kunnen liggen. Dat frustreert. Beter is om zodanig te schuiven met taken en werkzaamheden dat iedere medewerker doet waar ie goed in is en wat ie interessant vindt.’

Inzicht 7: Een arbodienst ontzorgt maar tot op zekere hoogte

‘Veel mkb-ondernemers denken dat ze hun verzuimbeleid goed geregeld hebben bij een arbodienst en ze zich over dit thema dan ook geen zorgen meer hoeven maken. Maar niets is minder waar’, vertelt Reijmerink. ‘Een werkgever heeft enorm veel invloed op het traject voorafgaand aan het psychisch verzuim. Hebben medewerkers voldoende regelruimte en autonomie in hun werk? Is hun sociale werkomgeving in orde, inclusief de relatie met de leidinggevende? Kunnen ze hun kwaliteiten voldoende inzetten? Is hun werk uitdagend genoeg? Kunnen ze zich ontwikkelen? En biedt het bedrijf medewerkers voldoende steun? Verzuimbeleid vraagt om voortdurende aandacht van een werkgever en is niet iets dat hij volledig bij een externe partij kan beleggen.'

Inzicht 8: Flexibele werkuren helpen medewerkers hun tijd beter te managen

‘Omdat de balans tussen werk en privé zo bepalend is voor het psychisch welbevinden van medewerkers, doen werkgevers er goed aan flexibel om te gaan met werktijden’, weet Zijlstra. ‘Biedt jonge vaders en moeders bijvoorbeeld de kans om ‘s morgens om half tien te beginnen in plaats van negen uur. Dan kunnen ze de kinderen eerst naar school brengen. Hetzelfde geldt voor mantelzorgers. Ook deze ervaren vaak stress omdat hun werktijden de mantelzorg in de weg zit. Overleg met elkaar en bekijk wat ze beste oplossingen zijn. Dat voorkomt een hoop stress en ongenoegen.’

Inzicht 9: Zorg ervoor dat mensen fysiek gezond blijven

‘Medewerkers die fysiek gezond zijn, zijn ook mentaal weerbaarder’
Dr. Truus van Amerongen, bedrijfsarts en medisch directeur bij Arboned

‘Medewerkers die fysiek gezond zijn, zijn meestal mentaal weerbaarder. Daarom is het belangrijk dat mensen gezond leven en minimaal een half uur per dag flink bewegen. Lang niet altijd lukt dat omdat veel medewerkers zittend hun werk uitvoeren’, aldus Van Amerongen. Wie langer dan twee uur achter elkaar zit, heeft een verhoogde kans op botontkalking, diabetes en hartproblemen en krijgt te maken een vertraagde stofwisseling, blijkt uit onderzoek van Harvard. Van Amerongen: ‘Werkgevers kunnen zorgen voor gezonde producten in de bedrijfskantine en beweging op allerlei manieren stimuleren. Wees creatief. Laat medewerkers trappen lopen, zet de printers wat verder weg, geef ze stappentellers of zet statafels neer in vergaderruimtes. Alles is goed, zolang medewerkers maar geregeld van hun stoel afkomen.’

Inzicht 10: Complimenten doen wonderen

‘Een onderschat instrument in de strijd tegen psychisch verzuim is het geven van complimenten’, zegt Reijmerink. ‘Veel werkgevers vinden het normaal dat medewerkers hun taken goed uitvoeren. Dit - plus de hectiek van de dag - zorgt ervoor dat een werkgever zijn medewerker zelden of nooit een schouderklopje geeft. Een medewerker krijgt vaak alleen iets te horen als hij niet presteert. Dat is jammer. Uit verschillende onderzoeken, waaronder die van de Britse professor Michael West, blijkt dat complimenten de bevlogenheid en het plezier bij medewerkers vergroten en het verzuim naar beneden brengen. Het is laaghangend fruit dat werkgevers gratis en met weinig inspanning te gelde kunnen maken.’

Dit valt er onder psychisch verzuim

Psychisch verzuim is kort gezegd verzuim dat niet wordt veroorzaakt door fysieke maar door mentale problemen. Onder psychisch verzuim vallen stress, burn-out, stemmingsstoornissen, depressies of angststoornissen. Stress en burn-out vormen de grootste ‘posten’ als het gaat om psychisch verzuim.

Lees meer over de verzuimverzekering van Centraal Beheer.

Meer van Centraal Beheer Zakelijk

‘We moeten alle zeilen bijzetten om genoeg over te houden’

‘De huidige woningnood biedt veel kansen voor Portisa’

‘DenkProducties is nu creatiever en stabieler dan ooit’

‘Als jonge ondernemer heb je weinig te verliezen’

‘We faciliteren klanten tot op de millimeter’

‘Ik wil mensen verleiden tot duurzaamheid’

‘Ons vak verandert als gevolg van duurzame innovaties voortdurend’

‘Willen we voorop blijven lopen, dan moeten we medewerkers in beweging krijgen’

'Wees eerlijk en betrouwbaar voor je mensen én je klanten’

‘Toen de crisis uitbrak, hebben we iedereen zoveel mogelijk zekerheid geboden’

‘Dankzij corona groeien we nu meer dan ooit’

‘Ik had ook twintig jaar in financiële problemen kunnen zitten’

‘Je kunt je bedrijf niet alleen laten groeien’

‘Anderen kan ik niet veranderen, mezelf wel’

'In het verleden kon ik de stress van het bedrijf moeilijk loslaten’

De bedrijfsvoering stokt. En nu?

Hoe ondersteun ik mijn medewerkers bij het thuiswerken?

‘Vertrouw op medewerkers, ze weten veel meer dan werkgevers denken’

Hoe ziekteverzuim te sturen valt

Hoe elke generatie een update is van de bedrijfscultuur

‘Spreek mensen aan op hun kracht, niet op hun zwakte’

Investeren in duurzame inzetbaarheid loont direct

Liever mobiliteit à la carte dan een eigen auto

Zo overleeft jouw bedrijf de volgende crisis

De technologische ratrace: meehollen of afwachten?

Zo kun je je bedrijf altijd laten groeien: 9 groeitips voor mkb’ers

Reputatieschade? Zo ga je ermee om

Zo zorg je voor een veilige bedrijfscultuur: 10 gouden tips

Cybercrime: 7 quick wins die criminelen buiten de deur houden

Een risico is nooit een probleem

Waarom vitaliteit voor elk bedrijf van belang is

Over deze advertorial

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met de commerciële afdeling FD Mediagroep Effect. De redactie van Het Financieele Dagblad draagt voor de inhoud van deze pagina geen verantwoordelijkheid.  

Over Centraal Beheer

Centraal Beheer is de persoonlijke businesspartner van zakelijk Nederland. Wij helpen ondernemers al meer dan 100 jaar. Met verzekeringen, maar ook steeds vaker met vernieuwende diensten en oplossingen.

Met ons ondernemersprogramma Groeiversneller helpen we ondernemers bijvoorbeeld met het bepalen en realiseren van hun strategische visie. En met Lekker Bezig, de praktische totaalaanpak voor duurzame inzetbaarheid, helpen we werkgevers op weg naar een duurzaam inzetbare organisatie. Ook werken we actief aan oplossingen voor maatschappelijke ontwikkelingen als de verduurzaming van vastgoed en de veranderende behoefte op het gebied van zakelijke mobiliteit.

Door actief samen te werken met ondernemers, partners en netwerken komen we tot interessante en inspirerende inzichten. En zetten we uitdagingen gezamenlijk om in kansen.


  • FD Redactie
    FD Gazellen
    FD Henri Sijthoff Prijs
    Werken bij FD
    Colofon
  • Algemene voorwaarden
    Privacy
    Cookies
    Copyright
    Responsible disclosure
  • Service & contact
    Account aanmaken
    Hulp bij inloggen
    Mijn FD
    Adverteren
  • Abonnementen
    Groepslicenties
    Nieuwsbrieven
    Podcasts
    FD App
  • Vacatures
  • FD Mediagroep
    BNR Nieuwsradio
    Company.info
    Energeia
    Pensioen Pro
    Impact Investor
    Investment Officer
image/svg+xml image/svg+xml image/svg+xml
 |   | 
© 2023 Het Financieele Dagblad B.V. – alle rechten voorbehouden.
KVK-nummer: 33176422
BTW-nummer: NL006407122B01

Browser niet ondersteund

De versie van uw browser wordt niet (meer) ondersteund vanwege mogelijke beveiligingsrisico’s.

Wat kunt u doen?

We willen u een zo goed mogelijke ervaring bieden. Zorg er daarom voor dat u de nieuwste versie van één van de volgende browsers gebruikt: Chrome, Safari of Edge. Indien u dit niet zelf kunt, neem dan contact op met uw eigen IT-supportafdeling.