Demissionair minister van Economische Zaken en Klimaat Stef Blok maakt zich zorgen. De VVD'er krijgt klachten vanuit het grote bedrijfsleven over een onaangename sfeer. Vanuit de samenleving en de politiek is er volgens deze concerns te weinig begrip en waardering voor hun bijdrage aan de welvaart. Blok spreekt over een 'grote gemakzucht' die het vestigingsklimaat in Nederland ondermijnt.
Blok is niet de eerste die hierover begint. Eind vorig jaar zei Unilever-topman Alan Jope tegenover het FD zich te verbazen over het 'in Nederland ongebruikelijke fenomeen van kritiek op multinationals'. De Schotse topman van de producent van thee, wasmiddel en shampoo verwoordde een gevoel dat breder leeft in bestuurskamers.
De ceo's ervaren nu de druk van uiteenlopende opvattingen in een gepolariseerde wereld waarin partijen niet langer schromen hen voor de rechter te slepen. Dat voelt bepaald ongemakkelijk. Hoe begrijpelijk ook, de klachten bewijzen dat de bestuurders de veranderde tijdgeest niet aanvoelen. De tijd is voorbij dat bedrijven in Den Haag konden aankloppen met een wensenlijstje in ruil voor het scheppen van banen. Burgers, maatschappelijke organisaties en politici vragen van het multinationale bedrijfsleven steeds nadrukkelijker een bijdrage aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken als klimaatverandering en ondermijning.
Juist nu kunnen zij zich onderscheiden door in hun bedrijfsvoering aansprekende stappen te zetten die duidelijk maken dat zij (financiële) offers brengen en verantwoordelijkheid nemen in het belang van de maatschappij. En over het ongure klimaat waarover Blok spreekt: niet voor niets luidt het spreekwoord 'if you cannot stand the heat, stay out of the kitchen.'
Dat betekent ook dat de brenger van dit nieuws — minister Blok — in de spiegel moet kijken. Het waren de achtereenvolgende kabinetten onder leiding van partijgenoot en demissionair premier Mark Rutte die de afgelopen jaren een zwabberend fiscaal beleid voerden richting het grote bedrijfsleven. Ook het stikstofprobleem is door een gebrek aan politieke daadkracht nog altijd niet opgelost. Om nog maar te zwijgen over de voortslepende formatie, daar waar iedereen, ook de multinational, om tempo vraagt vanwege de grote maatschappelijke uitdagingen.
De huidige tijd vraagt leiders — zowel in politiek als bedrijfsleven — die het juiste doen, ook als niemand kijkt.
