Klanten van houthandelaar Rowood uit Ridderkerk weigeren €1 mln aan bestellingen te betalen, omdat zij het bedrijf ervan verdenken sancties tegen Rusland te overtreden. De kopers eisen onomstotelijk bewijs dat gekocht berkenhout niet afkomstig is van gesanctioneerde partijen. Maar Rowood weigert, ondanks herhaaldelijk aandringen, zijn bronnen prijs te geven. Rowood neemt nu juridische stappen om alsnog zijn geld te krijgen.

De klanten, waaronder Houtgroep Van Drimmelen en Timber and Building Supplies Holland, zijn ongerust vanwege onder meer een onderzoek van ABN Amro. Volgens Rowood is dit klantonderzoek in januari afgerond, en heeft dit geleid tot 'een afwikkelingspunt'. Wat dit precies behelst wil Rowood niet verduidelijken. Ook moet de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit nog een oordeel vellen over 'diverse' geconstateerde overtredingen.

Rowood-directeur Pieter Verhoeven stelt dat zijn bedrijf onschuldig is, en dat het bedrijf kan bewijzen dat door de autoriteiten onderzocht hout al was ingevoerd voordat de sancties van kracht werden. De relatie met ABN Amro, dat een miljoenenkrediet aan Rowood verstrekte, is volgens Verhoeven nog intact. Of dit klopt valt niet te verifiëren: ABN Amro geeft geen commentaar.

27 onderzoeken

De situatie rond Rowood illustreert de moeilijkheden die kleven aan het handhaven van de sanctiewet. Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne vorig jaar februari startte het Openbaar Ministerie 27 strafrechtelijke onderzoeken. Voor zover bekend heeft dit tot één arrestatie en bijbehorende rechtszaak geleid, tegen een handelaar in microchips. Die zaak kwam aan het rollen nadat een bank melding maakte van verdachte transacties.

Voor zover bekend is Rowood niet in beeld bij het OM. ABN Amro, die net als andere financiële instellingen extra beducht is op sanctieproblematiek, deed wel onderzoek. Uit angst voor boetes verscherpen banken hun compliancebeleid, onder meer door het bevriezen van verdachte rekeningen, en opvragen van extra informatie.

Bij Rowood heerst ergernis over de gang van zaken. Volgens directeur Verhoeven kwam ABN Amro pas in actie nadat in de pers een bericht verscheen dat Rowood berkenhout invoerde via een Russisch bedrijf, waarvan sterke aanwijzingen bestaan dat dit is gelieerd aan een gesanctioneerd oligarch.

Sanctie-advocaat Yvo Amar sprak tegenover het FD van 'een schoolvoorbeeld van een omzeilingsconstructie'. Een advocaat liet eerder namens Rowood weten dat er, voor zover men 'na kan en kon gaan', geen hout is gekocht bij gesanctioneerden.

'Uit China'

Rowood zegt nu na invoering van de sancties de import van Russisch hout te hebben gestaakt, en dat nieuwe leveranciers zijn gevonden. Verhoeven wil alleen kwijt dat deze 'uit China' komen. Volgens de 72-jarige directeur misbruiken concurrenten de sancties om bedrijfsgevoelige informatie te ontfutselen, en vervolgens Rowood de pas af te snijden. 'Men is jaloers dat wij met succes een “eigen kanaaltje” hebben gevonden, ze zijn erop uit om onze bronnen in te pikken.'

In de houtsector wordt juist terughoudend gereageerd op aanbiedingen van hout uit landen als Turkije en China. Deze landen handhaven geen sancties tegen Rusland, en worden door Russische houtproducenten gebruikt om alsnog hout naar Europa te sturen. Het FD kreeg eerder inzage in aanbiedingen vanuit China, waarin brutaalweg staat aangegeven dat 'we ook [kunnen] zorgen voor goederen zonder enige Russische informatie'.

Gesteggel

De situatie van Rowood wordt verder nog bemoeilijkt door gesteggel met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, die belast is met handhaving van de Europese houtverordening tegen illegale houtkap. Tijdens een controle in oktober rezen bij de NVWA 'vraagtekens over de herkomst' van een lading berkenhout, blijkt uit een brief in handen van het FD. Hangende het onderzoek werd de handel in het hout bevroren.

De NVWA kijkt nog naar 'diverse overtredingen'. Volgens Rowood betreft dit een onopzettelijke administratieve fout, aan de kant van de toezichthouder. 'Zij hebben door ons gegeven informatie verkeerd gelezen, waardoor verwarring ontstond over het transport. Er is geen sprake van illegale houtkap', aldus Verhoeven. Hij wijst erop dat het bevroren berkenhout vorige maand is vrijgegeven, nadat Rowood transacties had toegelicht.

De NVWA beantwoordt geen vragen over specifieke onderzoeken. Wel benadrukt de waakhond dat opheffing van een bevriezing niet betekent dat geen overtredingen zijn begaan. Het kan ook dat de maatregel niet in verhouding staat tot het vergrijp. De NVWA kijkt niet naar sanctie-overtredingen, maar kan wel relevante 'vergaarde informatie' delen met de douane.

Beslag en rechtszaak

Volgens Rowood hebben drie klanten zich bij de NVWA beklaagd over een mogelijke sanctie-overtreding bij de aankoop van berkenhout: Houtgroep van Drimmelen, Timber and Building Supplies (TABS) Holland, en een dochterbedrijf van TABS Holland. TABS Holland is een op mkb-beurs NPEX genoteerde groep bedrijven die handelt in bouw- en houtmateriaal, en grotendeels eigendom is van HAL Investments, dat ook eigenaar is van onder meer de FD Mediagroep.

'Wij hebben nog altijd geen onomstotelijk bewijs gekregen dat hun hout voldoet aan de geldende wet- en regelgeving', aldus Houtgroep Van Drimmelen uit Zwijndrecht. De cfo van TABS Holland, René van 't Hof, mailt in reactie dat het bedrijf 'noodzakelijke maatregelen' neemt, in het geval zij meent dat regels worden geschonden. Er is bij TABS Holland 'geen behoefte' om relaties met specifieke leveranciers in de media te bespreken.

Omdat Houtgroep Van Drimmelen weigert te betalen, heeft Rowood voor €0,5 mln beslag gelegd. De zaak wordt binnenkort behandeld door de rechter, aldus Rowood. Houtgroep Van Drimmelen noemt de situatie 'vervelend', en zegt te willen betalen zodra ook de NVWA nader bericht geeft. Rowood verwacht dat het NVWA-oordeel positief uitvalt, nadat recent extra informatie is verstrekt aan de toezichthouder. Of Rowood ook juridische actie overweegt tegen TABS Holland, laat directeur Pieter Verhoeven vooralsnog in het midden.