De Belastingdienst heeft ondernemers die steeds keurig hun coronabelastingschuld aflosten de schrik op het lijf gejaagd met een aanmaningsbrief. Ondernemers dienden voor 1 maart hun achterstanden weg te werken, anders zou hun betalingsregeling worden ingetrokken en moesten zij het hele bedrag in een keer terugbetalen. Hoe hoog de achterstand was, moesten zij zelf maar uitzoeken. De fiscus wijt dat laatste aan 'technische problemen' maar blijft achter de brieven staan.

Het voorval tekent de ICT-problemen waaronder de Belastingdienst gebukt gaat. De dienst kampt met achterstallig onderhoud van de systemen waarschuwde staatssecretaris Marnix van Rij (Belastingdienst, CDA) vorige week. Ook de afhandeling van coronaschulden, die op 1 oktober van start ging en gebruikmaakt van een nieuw systeem, lijkt hier last van te hebben.

19 mrd coronaschuld

Ondernemers moeten in totaal €19 mrd aan uitgestelde belastingen uit de coronajaren terugbetalen. Zij lossen in zestig maandelijkse termijnen af. In de brief die bij ondernemers op de mat viel, schrijft de Belastingdienst dat de geadresseerde achterloopt met zijn betalingen.

Om hoeveel ondernemers het gaat, wil de fiscus niet zeggen. Bij belastingadviseurs en hun beroepsorganisatie zijn hierover klachten binnengekomen. Zo waren meerdere klanten van administratie- en belastingadvieskantoor Boekel onaangenaam verrast, zegt directeur-eigenaar Edward Nijhuis. Volgens hem lossen deze ondernemers keurig op tijd hun belastingschuld af met periodieke overschrijvingen door de bank.

'Rare brief'

'Het is een heel rare brief', zegt Nijhuis over het schrijven van 17 februari. 'Er staat in dat je een betalingsachterstand hebt en dat je zelf maar moet kijken hoe hoog die is. Maar als je steeds hebt betaald, kun je dat helemaal niet zien.' Nijhuis zegt dat de medewerkers bij de Belastingdienst met wie hij direct contact heeft bereidwillig en hulpvaardig zijn. Hij verwijt het management van de dienst de aanmaningen.

Ook bij het Register Belastingadviseurs (RB) zijn enkele klachten binnengekomen, zegt fiscaal directeur Sylvester Schenk. Het RB is de beroepsorganisatie voor belastingadviseurs die vooral in het midden- en kleinbedrijf werken. Schenk weet niet of het slechts om incidenten gaat of dat er veel meer brieven onterecht zijn verstuurd.

Hoe groot de individuele betalingsachterstand is, meldt de fiscus niet. De geadresseerde moet dat achterhalen. In een brief uit september 2022 staat welk bedrag de ondernemer elke termijn dient te betalen. 'Ga na hoeveel termijnen u hebt gemist', vervolgt de aanmaningsbrief. 'Tel de bedragen bij elkaar op. Dat is uw betalingsachterstand.'

Ivoren toren

Hoogleraar fiscale economie Edwin Heithuis, tevens wetenschappelijk adviseur bij BDO Belastingadviseurs, noemt de brief 'volstrekt niet-klantvriendelijk'. Hij voorspelt dat het schrijven de staatskas weinig zal opleveren.

'Dit is weer typisch zo’n Belastingdienstbrief uit de ivoren toren, waarbij de auteur zich totaal niet heeft verplaatst in de ontvanger van de brief', zegt Heithuis. 'Een beetje bedrijf betaalt btw, loonbelasting, vennootschapsbelasting, motorrijtuigenbelasting, noem maar op. Haal uit je bankafschriften en al die betalingen aan de Belastingdienst dan maar eens welke betaling voor de coronaregeling is geweest en welke voor iets anders. Daar komt natuurlijk geen ondernemer uit.'

Volgens Heithuis had de fiscus moeten melden hoe groot de betalingsachterstand is en welk bedrag de belastingschuldige vóór 1 maart moet betalen. De hoogleraar sluit echter niet uit dat de dienst zelf ook niet precies weet hoe groot die achterstand per belastingplichtige is.

Contactmoment

Dat laatste vermoeden wordt versterkt door een mededeling op de site van de Belastingdienst. De dienst heeft de beloofde overzichten per kwartaal van de belastingschuld per belastingplichtige nog niet kunnen versturen, valt daar te lezen. Oorzaak: 'technische problemen'.

De Belastingdienst zegt geen individuele betalingsachterstanden te hebben kunnen meesturen omdat er technische problemen waren met een nieuw systeem voor het opstellen van schuldoverzichten.

De problemen zijn volgens een woordvoerder van de fiscus inmiddels verholpen. De schuldoverzichten zullen volgens haar zo spoedig mogelijk worden verstuurd. Zij zegt verder dat de fiscus de betalingsregeling niet meteen intrekt als ondernemers vóór 1 maart geen actie hebben ondernomen. Er volgt dan nog een 'contactmoment'.

Ondernemers die vragen hebben over de brief of hun schuldenoverzicht willen opvragen moeten contact opnemen met de Belastingtelefoon, zegt de woordvoerder. De bereikbaarheid van de Belastingtelefoon laat volgens eigen evaluaties van de dienst te wensen over.