Gelokt door subsidies lijkt Volkswagen een batterijfabriek liever in Noord-Amerika te bouwen dan in Europa. De Duitse autofabrikant kan rekenen op €10 mrd aan staatssteun van de Amerikaanse regering. Plannen voor Europese batterijfabriek zouden om die reden in de ijskast zijn gezet, tenzij de Europese Commissie met een tegenbod komt, zo schrijft de zakenkrant Financial Times woensdag.

In Europa zijn de afgelopen jaren een slordige vijftig fabrieken voor autobatterijen aangekondigd. Maar de strijd om de batterij dreigt te worden verloren, stelt de Europese milieufederatie Transport & Environment (T&E) in een rapport dat maandag is gepubliceerd.

Zonder de geplande uitbreiding kan Europa in 2030 mogelijk niet zelf aan de vraag naar batterijen voldoen. Dat betekent dat het toch zal moeten importeren van buitenlandse rivalen.

VW, Tesla, Northvolt

De Duitse zakenkrant Handelsblatt meldde woensdag dat VW met de fabriek naar Canada wil. Omdat Canada en de VS verbonden zijn door een vrijhandelsovereenkomst, kunnen investeringen in het land ook worden gesubsidieerd via het programma van de VS.

Als Volkswagen kiest voor Noord-Amerika, kan dat een nieuwe tegenvaller worden voor Europa, dat in een hevige concurrentiestrijd is beland met de VS om de gunst van ondernemingen. Eerder dit jaar werd bekend dat het Zweedse batterijproducent Northvolt een geplande fabriek in de noordelijke Duitse deelstaat Sleeswijk-Holstein mogelijk schrapt. Daarnaast heeft de Amerikaanse auto- en batterijenfabrikant Tesla gas teruggenomen met de uitbouw van de accufabriek bij Berlijn.

China, de VS en Europa willen hun lokale productie en toevoerketens uitbouwen. Ondernemingen kunnen kiezen voor de plek met de beste subsidies. Als VW daaraan meedoet zou dat opvallend zijn: de autofabrikant is deels eigendom van de Duitse deelstaat Nedersaksen.

Amerika lonkt

De VS hebben een steunpakket opgetuigd van $369 mrd voor nagenoeg alle industriële sectoren, van batterijfabrikanten tot staalbedrijven die willen vergroenen. Bedrijven die zich in de VS vestigen, kunnen rekenen op subsidies, belastingvoordelen en andere gunstige vestigingsvoorwaarden. De Amerikanen willen minstens $150 mrd aan steun steken in batterijcomponenten en metalen die in de VS (of bevriende landen) worden geproduceerd.

De Europese Commissie komt volgende week met een reactie op de groene regeling van de VS. Brussel wil de regels voor staatssteun verder versoepelen. Maar of het daarmee voldoende prikkels biedt om bedrijven te behouden is de vraag.

Volgens Julia Poliscanova van Transport & Environment kan de EU niet concurreren zonder een robuust industriebeleid dat gericht is op het opschalen van de productie en dat milieuvriendelijke projecten beloont. De Europese milieufederatie waarschuwde maandag dat meer dan twee derde (68%) van de voor Europa geplande productie van lithium-ionbatterijen dreigt te worden uitgesteld, ingekrompen of geannuleerd.

Afhakers

Een reeks aan bedrijven overweegt om voor de VS te kiezen. Behalve Tesla en Northvolt noemde T&E het Italiaanse Italvolt uit Turijn als voorbeeld. De milieulobbyclub plaatst ook vraagtekens bij projecten in Servië en Spanje van de Slowaakse batterijfabrikant InoBat.

Duitsland, Hongarije, Spanje, Italië en het Verenigd Koninkrijk hebben volgens T&E het meest te verliezen als de batterijproducenten hun plannen wijzigen. Terwijl Nederland geen rol van betekenis heeft, maakt vooral Duitsland zich juist sterk om de belangrijkste productielocatie van e-auto's en autobatterijen te worden.

Het binnenhalen van Tesla en mogelijk ook chipfabrikant Intel zijn successen. In de 'gigafabriek' van Tesla bij Berlijn werken inmiddels 10.000 mensen voornamelijk in de productie van elektrische auto's. Elon Musk heeft eerder gezegd dat hier ook ‘de grootste batterijfabriek ter wereld’ komt maar dat plan is onlangs gekortwiekt ten gunste van de VS. Tesla heeft bevestigt de accucelproductie in de VS te concentreren om te profiteren van stimuleringsmaatregelen.

Autofabriek VW in VS

De eventuele plannen voor een batterijfabriek in de VS van VW komen bovenop het besluit die de Volkswagen-top vorige week vrijdag nam om een nieuwe autofabriek in de VS te bouwen. In fabriek in de Amerikaanse staat South Carolina zullen voor het nieuwe merk Scout jaarlijks 200.000 elektrische pick-ups en SUV's geproduceerd worden. Er is een investering van $1,9 mrd van de Duitsers mee gemoeid.

Volkswagen-cfo Arno Antlitz maakte onlangs tegenover Business Insider duidelijk dat het voor de productie van e-auto's geen nieuwe fabrieken in Europa plant maar kiest voor de uitbouw van bestaande fabrieken. Dat zou betekenen dat VW vooralsnog toch geen nieuwe fabriek plant voor de Trinity, de opvolger van de ID-modellen.

Trinity was een prestigeproject van de vorige VW-topman Herbert Diess. De elektrische auto met onder andere een nieuwe elektronicastructuur en een nieuw besturingssysteem zou in een hypermoderne nieuwe fabriek gebouwd worden bij Wolfsburg. Maar dat lijkt van de baan.