Beleggen in zogeheten 'contracts for difference' (cfd's) moet de meeste particulieren worden afgeraden. Dit concludeert de Autoriteit Financiële Markten (AFM) in een vandaag verschijnend onderzoeksrapport. Het beleggen in cfd's is een vorm van prijsgokken. 'Cfd's zijn zeer risicovolle en ingewikkelde producten die alleen geschikt zijn voor beleggers met veel kennis, ervaring, risicobereidheid en vermogen.' Volgens de AFM zijn daarom 'cfd's ongeschikt voor het merendeel van de beleggers'.

De resultaten van een eerder Frans onderzoek naar cfd's is volgens de AFM ook op Nederland van toepassing. De Fransen ontdekten dat meer dan 89% van de beleggers in deze producten aanzienlijke geldbedragen verliest. Dit beeld geldt volgens de AFM ook voor Nederland omdat precies dezelfde producten in Nederland worden verkocht.

Restschuld

Uit het onderzoek van de AFM blijkt dat beleggers bij een groot aantal aanbieders het risico lopen om achter te blijven met een restschuld, of zelfs een hoge restschuld. Beleggers verliezen dan meer dan hun inleg. Aangezien de kans op verlies groot is, waarschuwt de AFM beleggers die onvoldoende kennis hebben van cfd’s om niet in dit product te beleggen.

Michiel Denkers, hoofd productentoezicht bij de AFM: 'Cfd’s zijn alleen geschikt wanneer je als belegger precies snapt hoe het product zich onder verschillende marktomstandigheden gedraagt en je het aanmerkelijke risico op een groot verlies acceptabel vindt en financieel kunt dragen.'

Hefboomeffect

Cfd's hebben vaak een hefboomeffect. Dat betekent dat een belegger met veel grotere bedragen opereert dan hij kan afleiden uit zijn eerste inleg. De omvang van het hefboomeffect is vaak moeilijk uit te rekenen, volgens de AFM, waardoor de belegger geen zicht heeft op wat hij werkelijk doet.

De AFM noemt het wenselijk dat de aanbieders van cfd's beleggers de mogelijkheid bieden om bij een ingenomen cfd-positie bescherming in te bouwen tegen een restschuld. Slechts één aanbieder voldeed aan dit door de AFM wenselijk geachte criterium. Maar deze aanbieder heeft tijdens het AFM-onderzoek zijn werk gestaakt. Veruit de meeste aanbieders bieden deze bescherming niet. Tijdens het AFM-onderzoek hebben wel 'meerdere aanbieders' gemeld dat zij zelf het initiatief zullen nemen om de mogelijkheid te voorkomen dat een cfd-belegger een restschuld opbouwt.

Stop-loss

Ook was er bij het begin van het AFM-onderzoek maar één aanbieder die beleggers de mogelijkheid van gegarandeerde stop-loss-orders aanbood. Inmiddels is dat wel uitgebreid tot vier aanbieders die gegarandeerde, maar daardoor duurdere, stop-loss-orders aanbieden aan beleggers. Met een stop-loss-order kapt een belegger een riskante positie automatisch af, zodat de verliezen niet verder kunnen oplopen.

De AFM constateert dat cfd's vaak 'agressief in de markt worden gezet waarbij een brede doelgroep wordt aangesproken'. De AFM is van oordeel dat dit niet wenselijk is, aangezien cfd’s slechts voor een zeer beperkte doelgroep geschikt zijn. De genoemde kenmerken van cfd’s maken het des te belangrijker dat aanbieders een grote inspanning leveren om gerichter die beleggers aan te spreken en te accepteren, die over voldoende kennis en ervaring beschikken en bereid zijn risico te nemen.

Niet voor elke belegger

De AFM heeft deze bevindingen op individuele basis gedeeld met de aanbieders die betrokken waren in het onderzoek. De meeste van deze aanbieders geven aan te onderschrijven dat cfd’s niet geschikt zijn voor elk type belegger of voor elk soort beleggingsdoel.

De AFM moedigt aanbieders aan om de informatieverstrekking en het acceptatiebeleid in te richten op het waarschuwen van beleggers voor de risico's van cfd's. Tot op heden heeft slechts één aanbieder aangegeven dit te doen. Omdat zeventien onderzochte aanbieders niet onder het toezicht vallen van de AFM en de wettelijke bevoegdheden daarom beperkt zijn, heeft de AFM geen verbeteringen in het acceptatiebeleid bij deze partijen kunnen afdwingen. Twee andere Nederlandse aanbieders van cfd's zijn tijdens het AFM-onderzoek gestopt met hun handel.

Europese regels

De AFM constateert dat een aantal aanbieders de geldende Europese regels niet voldoende naleeft. De AFM vindt deze situatie zorgwekkend en is voornemens dit in Europees verband te bespreken.

In totaal waren afgelopen jaar volgens de AFM 18.000 Nederlandse beleggers actief op de cfd-markt. De markt wordt gedomineerd door een paar grote spelers. Bekende namen zijn bijvoorbeeld het Deense Saxo Bank en IG Markets. Andere spelers zijn Markets.com en het vanuit Cyprus opererende en in Engeland op de beurs genoteerde Plus500.

De kosten van verschillende aanbieders van cfd's zijn voor beleggers volgens de AFM vrijwel onmogelijk onderling te vergelijken, door hun uiteenlopende opbouw, en doordat de aanbieders die kosten niet publiceren.

Onvoldoende informatie

Volgens de AFM geven aanbieders hun klanten 'onvoldoende informatie'. De risico's van het verkochte product worden slecht beschreven door de aanbieders. De AFM noemt het 'teleurstellend' dat de aanbieders zich ongespecificeerd op alle particulieren richten, zonder oog te hebben voor een doelgroep. Dat noemt de AFM juist 'een must'.

Verschillende aanbieders belonen het aanbrengen van nieuwe klanten met een bonus. Dat is 'onwenselijk', volgens de AFM.