Van die zaken waarvan je vreesde dat ze gingen komen, maar waarvan je niet heel gelukkig wordt. Dat was het gevoel dat ik kreeg toen een oud-collega een link twitterde naar het onderzoeksrapport How to Talk When a Machine is Listening: Corporate Disclosure in the Age of AI. Zijn begeleidende tekst was (Google-vertaling) 'Kat-en-muisspel. Corporate disclosure is nu ontworpen met het doel om de tekstuele sentimentanalyse die door algoritmen wordt gebruikt voor de gek te houden'. Say what?

Om dit te kunnen uitleggen moeten we denk ik eerst een stap terug in de tijd zetten, naar het moment waarop artificial intelligence (AI), oftewel kunstmatige intelligentie, voor het eerst een rol begon te spelen in het beleggingsproces.

Een van de logische startpunten hierbij was de analyse van het communicatiemateriaal rond de kwartaal- en jaarcijfers. De getallen zelf waren hierbij wellicht interessant, maar de echte toegevoegde waarde van AI zat hem juist in de analyse van de minder makkelijk meetbare informatie die bij deze rapportages werd vrijgegeven. De tekst, de gekozen toonzetting, de klankkleur van het rapport, leverde dat soms inzichten op?

Geen mens kan alle rapporten en alle conferencecalls van alle bedrijven tegelijkertijd analyseren, maar computers liggen daar niet wakker van. Door de klankkleur van een bepaald kwartaal vervolgens te koppelen aan het verloop van de winst in de periode daarna kon men bepaalde patronen herkennen.

Liet een ceo lange stiltes vallen? Negatief. Sprak hij meer in de ik-vorm dan in de wij-vorm? Positief. Doken er opeens wollige juridische termen op naar aanleiding van een simpele vraag? Risico van een rechtszaak. Om te doen alsof dit soort verbanden de kip met de gouden eieren is gaat te ver, maar met de wet van de grote getallen als rugdekking leverde dit wel degelijk bruikbare resultaten op.

En hiermee kom ik terug op het onderzoek, want wat blijkt nu? Het onderzoek toont aan dat het bedrijfsleven inmiddels ook niet stil heeft gezeten en de toonzetting aan het aanpassen is. Logisch ook. Naarmate de beleggingsbeslissing steeds meer door computers wordt gemaakt, is het niet vreemd dat je gaat communiceren op het niveau dat die nieuwe beleggers het liefst willen horen.

Een wapenwedloop met aan twee kanten een groeiende rol voor megacomputers: wat kan er misgaan? Ik zie twee mogelijke uitkomsten. De eerste is dat elk persbericht in de toekomst uit een grijze brij bestaat, waar elke vorm van emotie of spontaniteit ontbreekt. Laat je de wapenwedloop tussen computers zonder menselijke interventie de vrije loop, dan is niet uit te sluiten dat de persberichten van de toekomst voornamelijk bestaan uit vrolijke emoticons in regenboogkleuren. Geen mens die dat nog snapt, maar voor de computers is het gesneden koek.

Lukas Daalder is chief investment strategist bij BlackRock Nederland. Reageer via lukasdaalder@fd.nl of Twitter: @ldaalder.