FlatexDeGiro, de grootste onlinebroker in Nederland, gaat beursorders uitvoeren op een manier die toezichthouder Autoriteit Financiële Markten (AFM) al jarenlang afkeurt. Het bedrijf verkoopt orders van de klanten van zijn dochterbedrijf DeGiro door aan een Duits handelsplatform: Tradegate. Het is maar de vraag of die beleggers daar de best mogelijke prijs krijgen.

Het doorverkopen van particuliere beleggingsorders is in Nederland niet toegestaan. Ook in de Europese Mifid-marktenregels is opgenomen dat een beleggingsbedrijf geen vergoeding of kortingen mag ontvangen voor het doorsturen van de orders van zijn klanten. Dat zou immers een belangenconflict opleveren.

De Duitse wetgever heeft de Europese regels echter wat ruimer geïnterpreteerd. Hierdoor is de werkwijze om orders door te sturen, ook wel payment for order flow genoemd, daar de laatste jaren gemeengoed geworden.

Europese toezichthouders en politici hebben de afgelopen maanden veelvuldig gewaarschuwd voor dit soort praktijken. In februari wees toezichthouder Esma beleggers op de gevaren van de vergoedingen die professionele handelshuizen en handelsplatformen betalen aan onlinebrokers. 'Ze creëren belangenconflicten en zorgen voor ondoorzichtigheid voor particuliere klanten.'

Niet de beste prijs

Ook de Eurocommissaris van financiële diensten Mairead McGuinness en de Duitse Europarlementariër Markus Ferber maken zich hier zorgen om, zo schreef FD eerder. Het gevaar bestaat namelijk dat de broker de orders van zijn particuliere klanten niet doorstuurt naar het platform waar die klanten de beste prijs krijgen, maar naar de partner die het meest voor hun klantorders betaalt. Ze vrezen dat de nieuwe lichting jonge particuliere beleggers een poot wordt uitgedraaid.

Bij FlatexDeGiro denken ze daar anders over. Flatex rondde ongeveer een maand geleden de overname van het Nederlandse DeGiro af en heeft de 650.000 Nederlandse klanten hun geld laten overboeken naar een Duitse bankrekening. Sindsdien vallen ze voor het overgrote deel onder de Duitse regels en onder toezicht van de financiële autoriteit Bafin.

Met de nieuwe Tradegate-deal bewijzen de bestuurders van de broker opnieuw dat ze graag de randjes van de financiële regelgeving opzoeken. DeGiro heeft net een jarenlang conflict met de AFM achter de rug over ongeoorloofde beleggingen en belangenverstrengeling. Ook kon direct na de overname door Flatex een groot deel van het Nederlandse bestuur vertrekken.

Ceo Frank Niehage en cfo Muhamad Chahrour presenteerden de overeenkomst met hun nieuwe partner afgelopen woensdag als een grote stap voorwaarts voor hun in totaal ruim één miljoen Europese klanten. Details maakten ze toen niet bekend.

Wel benadrukte Chahrour dat DeGiro-klanten door de deal ook kunnen beleggen als de gereguleerde beurzen dicht zijn. Tradegate is namelijk open van 's ochtends acht uur tot 's avonds tien. Charhour: 'Overdag moeten onze klanten werken. 's Ochtends vroeg en 's avonds kunnen ze dan handelen. Dit is een grote stap in het opbreken van de internationale kapitaalmarkt voor particuliere beleggers.'

Meerdere bronnen melden echter dat de samenwerking vooral een financiële stap voorwaarts betekent voor beide betrokken partijen. Flatex ontvangt van Tradegate een vergoeding voor het doorsturen van zoveel mogelijk effectenorders van particulieren, die in de markt ook bekendstaan als 'domme geldstroom'. Volgens anonieme bronnen lagen de vergoedingen in Duitsland een paar jaar terug nog rond de €3 per particuliere order. Door de toegenomen concurrentie zouden ze nu ongeveer €1 bedragen.

Particulieren prettige tegenpartij

Handelsplatform Tradegate is bereid zo'n provisie te betalen voor de transactiestroom van particuliere beleggers, omdat die minder goed geïnformeerd zijn. Daarvan kunnen de professionele handelaren op het platform profiteren.

Voor FlatexDeGiro en Tradegate is het lucratief als particulieren veel 's avonds gaan handelen of in de vroege ochtend. Dan zijn gereguleerde beurzen, zoals die van Euronext in Amsterdam, gesloten en kan FlatexDeGiro veel orders naar Tradegate doorsturen.

De Nederlandse beleggers zijn niet geïnformeerd over de deal, al gaat dat volgens Chahrour snel gebeuren. Wel zijn bij DeGiro, sinds het onder Duits toezicht staat, de Algemene Voorwaarden aangepast. Daaraan is het volgende zinnetje toegevoegd: 'Door gebruik te maken van de diensten van de Bank (FlatexDeGiro Bank, red.) stemt de Klant ermee in dat de Bank tegemoetkomingen en provisies van derden ontvangt.'

Ongewenste ontwikkeling

De AFM gaat niet in op individuele gevallen. Wel constateert de Nederlandse toezichthouder op de Europese financiële markten een toenemend gebruik van het handelsmodel zoals van FlatexDeGiro. 'De AFM acht dit een ongewenste ontwikkeling omdat dit handelsmodel kosten verhult en indruist tegen het beginsel van open en concurrerende markten.' De praktijk is in Nederland verboden en naar aanleiding van dit artikel zegt AFM dat het 'wat betreft het Europese convergentietraject voorstander is van een Europees verbod'.

Chahrour laat in een reactie weten dat de deal nooit ten koste zal gaan van klanten van FlatexDeGiro. Ook benadrukt hij dat de broker voldoet aan alle toepasbare voorwaarden van de AFM en aan de Europese Mifid-regels. 'Wij sturen onze klanten niet automatisch door naar Tradegate', zegt hij. 'Daar kunnen ze zelf voor kiezen. Wij bieden onze klanten met Tradegate een unieke service aan zodat ze kunnen handelen als de grote beurzen niet open zijn. Als klanten ervoor kiezen 's avonds te handelen dan accepteren ze dat de prijzen minder gunstig kunnen zijn. Maar als je 's avonds om twaalf uur een blikje bier koopt bij de avondwinkel, is dat toch ook duurder dan overdag in de supermarkt?' Tradegate reageerde niet op vragen van het FD.

Met medewerking van Gerben van der Marel in Berlijn.