Ben Noteboom mag graag een dwarse mening verkondigen. De voormalige topman van uitzender Randstad is ook iemand op wie het begrip 'gezond verstand' als geen ander past. Noteboom - tegenwoordig investeerder en commissaris bij Ahold, Aegon en Wolters Kluwer - was woensdag uitgenodigd om zijn visie te geven op goed ondernemingsbestuur en te reflecteren op het werk van de commissie-Van Manen.
Hij gooide direct maar de knuppel in het hoenderhok door te verklaren een grote fan te zijn van de kwartaalcijfers. Die driemaandelijkse drill met analisten wordt door wetenschappers en politici gezien als belangrijke reden voor de hijgerigheid van beleggers. Voor Minister Dijsselbloem (Financiën) was het reden onlangs de wet aan te passen zodat kwartaalcijfers niet langer verplicht zijn.
Volatiel
Noteboom: 'Uitzendwerk is een volatiele business. Daarom vind ik het prettig investeerders elke drie maanden op de hoogte te stellen. Doe je dat niet, dan loop je het risico van overreactie. En dat kan de onderneming destabiliseren.' Een tweede bijkomstigheid is dat de driemaandelijkse termijn de eigen organisatie 'disciplineert'.
Eigen keuze
Maar wat voor Randstad geldt, hoeft niet voor alle bedrijven te gelden. Uitgever van professionele informatie Wolters Kluwer heeft een veel voorspelbaarder inkomstenpatroon. Daar is de noodzaak van kwartaalrapportages veel minder groot. 'Het is aan de onderneming zelf om een keuze te maken'.
Een bedrijf als AkzoNobel, dat woensdag de jaarcijfers presenteerde, doet bijvoorbeeld geen voorspelling over de resultaten in 2016. Het geeft financiële doelstellingen af voor drie jaar en praat analisten en beleggers regelmatig bij over de voortgang die daarbij wordt geboekt.
Apart potje
Noteboom kon zich prima vinden in de aandacht van de commissie voor cultuur, gedrag en verantwoordelijkheid. 'Ik sprak het hoofd strategie van Aegon over CSR (corporate sociale responsibility). Hij had er een apart potje voor. Maar vanuit een filosofisch standpunt is dat eigenlijk raar. Als een bedrijf geen rol heeft in de samenleving heeft het geen reden van bestaan. Zij moeten waarde toevoegen, hetzij door goedkoop en veilig voedsel beschikbaar te stellen voor mensen, hetzij door als verzekeraar uitkeringen te doen bij schade.' De commissie-Van Manen stelt ook voor duurzaamheid te schrappen als aparte paragraaf omdat het integraal onderdeel is van de langetermijnstrategie.
Termijn ingekort
Een punt van kritiek had Noteboom ook. De commissie-Van Manen stelt voor de termijn van een commissaris terug te brengen van drie naar twee termijnen van vier jaar. 'Hoe kun je aan de ene kant de lange termijn stimuleren maar aan de andere kan de termijn van je board inkorten?', vroeg Noteboom zich af. 'Het gaat uit van de verkeerde aanname dat commissarissen zich na acht jaar te veel identificeren met het bedrijf. Dat verschilt van persoon tot persoon.'
Straf
Ten slotte had hij nog een goede raad voor toezichthouders en politici. 'Mensen die zich misdragen, moeten zwaar worden gestraft. Stevige boetes of gevangenisstraf. Alleen dat helpt.'
