De gezichten staan strak aan de grote ronde tafel in kamer 1.12 van het Amsterdamse kantoor van Deloitte. Voor de personeelsfunctionarissen van het grootwinkelbedrijf, de woningcorporatie of de computerfabrikant valt er weinig te lachen op een bijeenkomst over de afschaffing van de verklaring arbeidsrelatie (VAR). Ook de aanwezige dienstverleners die tijdelijk personeel bemiddelen, zijn op voorhand niet vrolijk gestemd over de introductie van model- en maatwerkovereenkomsten waarin opdrachtgevers en -nemers voor elke opdracht hun arbeidsrelatie moeten vastleggen.
Accountants- en belastingadviesorganisatie Deloitte praat door het hele land — tijdens besloten sessies — klanten bij over wat hun te wachten staat als op 1 mei de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) van kracht wordt. Andere adviesbureaus doen hetzelfde.
De adviseurs van Deloitte betreuren het dat zij geen zekerheid kunnen bieden over de eisen waaraan opdrachtgevers straks moeten voldoen om vervelende verrassingen bij de inhuur van zzp'ers te voorkomen. Invoering van de nieuwe wet is al twee keer uitgesteld, maar nog steeds is onduidelijk hoe de Belastingdienst gaat toetsen of papieren overeenkomsten en feitelijke werkzaamheden met elkaar corresponderen.
Term deregulering
Eén ding staat vast voor de aanwezigen: de term deregulering in de nieuwe wet lijkt in tegenspraak met het extra werk dat de personeelsfunctionarissen moeten verzetten om te voorkomen dat er discussie ontstaat over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgever en -nemer. Met als gevreesde uitkomst dat de Belastingdienst achteraf oordeelt dat sprake is geweest van een (fictief) dienstverband, waarover met terugwerkende kracht loonheffing verschuldigd is.
'Wij zijn nu negen maanden verder, maar de Belastingdienst weet minder dan toen wij begonnen', zegt een personeelsfunctionaris die een overeenkomst voor zzp'ers goedgekeurd probeert te krijgen. 'De Belastingdienstmedewerkers waar wij mee praten, worden strak aangestuurd en hebben geen bevoegdheden. Op onze voorstellen krijgen we alleen maar tegenvragen terug: "hoe zit dit en hoe zit dat?"'
Schijnzekerheid
De schijnzelfstandigheid die het kabinet zegt te bestrijden met het invoeren van de nieuwe wet, leidt vooralsnog tot schijnzekerheid voor opdrachtgevers, aldus Richard van Steenwijk van Deloitte. De VAR vrijwaarde opdrachtgevers als bleek dat toch loonbelasting en sociale premies moesten worden betaald. In de DBA-overeenkomsten staat beschreven hoe arbeidsrelaties er uit moeten zien om geen loonheffing te hoeven afdragen. Achteraf controleert de fiscus of beschrijving en werkelijkheid overeenstemden, en zijn de gevolgen voor opdrachtgever en -nemer als dat niet zo is.
Opdrachtgevers moeten dus vooral niet denken dat een overeenkomst op voorhand rechtszekerheid biedt, waarschuwt Van Steenwijk. Zijn advies: neem het zekere voor het onzekere en vermijd alles wat op papier of in de praktijk kan duiden op een dienstverband.
Gezagsverhouding
'We mogen zzp'ers dus niet vragen zich aan onze gedragscode te houden?', wil de personeelsmanager van het grootwinkelbedrijf weten. Zo zwart-wit is het niet, luidt het antwoord. Maar in combinatie met bijvoorbeeld een gezagsverhouding kan de Belastingdienst hieruit wel afleiden dat sprake is van een dienstverband.
'De bemiddelingsbedrijven waarmee wij werken zeggen dat het allemaal zo'n vaart niet zal lopen', zegt een deelnemer. Zij vraagt of deze intermediairs, zoals payrollbedrijven, de zzp'ers in dienst moeten nemen als de fiscus achteraf concludeert dat sprake was van schijnzelfstandigheid. Geenszins, waarschuwt Rob de Laat, voorzitter van organisatie van bemiddelaars Bovib. 'De Belastingdienst kijkt uiteindelijk naar de feitelijke situatie: voor wie werkt de opdrachtnemer?' Zijn algemene advies: 'Beëindig contracten met zzp'ers als u niet aannemelijk kunt maken dat zij als zelfstandige werken.'
Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn.
6 reacties
Is dat de oplossing van de Bovib stoppen met freelancers? Deze bedrijven bestaan dankzij de freelancer en hun pool / broker functie. Het zijn net kleine bankjes die contracten afhandelen. Nu het lastig wordt wenden ze alle risico's af op freelancer en de echte opdrachtgever.
Bedankt Wiebes cs! De beloofde helderheid en duidelijkheid straalt af van de nieuwe wet DBA! Heel geloofwaardig allemaal dat het alleen zou zijn bedoeld om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Dit is ook het aangekondigde "herstel van de balans voor de verantwoordelijkheid tussen opdrachtgever en opdrachtnemer". Iedereen zag dit aankomen, maar de wet doordrammen was belangrijker. Wat een eenzijdige en oubollige visie van de belastingdienst op de arbeidsmarkt! Of je bent ondernemer of je bent in (fictieve) loondienst, andere smaken bestaan er niet. De belastingdienst is dol op het woordje fictief (denk ook aan fictieve rendementsbelasting). Het bestaat eigenlijk niet dus de belastingdienst kan er alle kanten mee op. Ideaal voor het centraal stellen van de (eigen)belangen van de belastingdienst
Uiteindelijk is de ZZP'er weer het lijdend voorwerp. Er is niets zo erg als onduidelijke wetgeving en overgeleverd worden aan de nukken van de belastingdienst. Als die lieden je eenmaal in het vizier hebben, dan willen ze er, zo wie zo, beter van worden. Hoeveel en hoe vaak, ik al niet onterecht betaald heb, om er maar vanaf te zijn. Zelfs een gereputeerde accountant helpt nauwelijks, als het er op aan komt. Procedures vreten energie en zijn tijdrovend, kostbaar en buitengewoon onvoorspelbaar. Wiebes verdient uitstekend, met een prachtige ontslagregeling en pensioen. Gun een ZZP'er in ieder geval enige gemoedsrust door duidelijke en soepele wetgeving. Tenslotte draagt de ZZP 'er, bij aan de huidige economie met flexibele vraag en uiterst soepel aanbod.
N.B.: dit is het gevolg van het gekluns tussen werkgevers, vakbonden en het ministerie van sociale zaken. Wiebes heeft hier helaas geen invloed op gehad, anders was het niet zo'n puinhoop geweest.
Wij hebben een klein bedrijf dat op het punt staat om uit te breiden. We kunnen voor de reguliere werkzaamheden niemand een tijdelijk dienstverband geven omdat we dan een groot risico lopen en meer tijd zijn aan het managen van het personeelsdossier. Daar waar contacten in kleine bedrijven tussen ondernemer en werknemer meer informeel zijn, eist de rechter in geval van ontbinding dat er een formeel dossier wordt bijgehouden die de juridisch toets kan doorstaan. Een kleine ondernemer heeft daar de kennis niet voor en moet kosten maken om zich daarin te laten bijstaan.
Wanneer er losse klussen zijn omdat er een grillig patroon is waarmee opdrachten worden verkregen, die ook nog eens verschillende vaardigheden vragen kun je daar geen vast personeel voor aannemen gezien de risico's, maar de weg naar ZZP ligt ook bezaaid met voetangels en klemmen. als je zake voorlegt aan de belastingdienst, zoals bijvoorbeeld een freelance contract, dan krijg je te horen dat ze deze niet beoordelen, maar dat ze de beoordeling doen op het moment van controle. Ze kunnen dan op basis van voortschrijdend inzicht belasting gaan heffen en naheffingen gaan opleggen.
Dit zet de deur open voor zwartwerken. Wanneer je als ondernemer vooral werkt voor particulieren is de verleiding wel erg groot om vooral zwart te incasseren en ook zwart mensen in te huren. Als kleine ondernemer zit je tegenwoordig compleet vast tussen Wiebes en Asscher. Geen wonder dus dat de groei van de werkgelegenheid flink achterblijft bij de verwachtingen. Liever keihard werken als ondernemer dan het risico lopen op onverwachte kosten en juridische toestanden.
We zullen het gaan zien. Van de politiek hoeven we niets te verwachten. Zij staan ver af van de praktijk van de kleine (echte) ondernemer.
Heel veel werk om geen enkele zekerheid te krijgen. En voor de ZZP'er geldt: als deze zijn inkomstenbelasting mag gaan opgeven dan wordt hij wederom beoor(na)deeld op weer andere criteria.
Het beoogde effect is natuurlijk dat er minder ZZP'ers gaan komen. Dat raakt vooral de succesvolle onafhankelijke ZZP'er die zinvolle diensetn levert (ICT'ers, en mensen van boven de 45 die liever werken voor hun geld). Want PostNL zal zijn schaapjes wel op het droge ge"ruled" hebben met diezelfde belastingdienst. De Wet Zorg en Zekerheid zorgt er wel voor dat het werk gedaan wordt door machines of buitenlanders (30% Regeling of anders wel mensen ingevlogen uit andere EU-landen). En de rest kan eindelijk echt geen belasting betalen in de bijstand. Welke gekken reageren dit land?
Reactie niet ok? Meld misbruik bij de redactie.