Duitsland en Frankrijk keren zich tegen nieuwe internationale afspraken om de kapitaalbuffers voor banken te versterken. Het offensief komt gezien alle onrust rond Deutsche Bank op een verdacht moment en valt niet bij alle EU-landen in goede aarde.
Dat zeggen EU-diplomaten vooruitlopend op een bijeenkomst van de EU-ministers van Financiën, dinsdag in Luxemburg. Op verzoek van de Franse minister Michel Sapin wordt de Ecofin bijgepraat over besprekingen in het Bazels Comité, de club van 29 banktoezichthouders. Ook De Nederlandsche Bank zit daarin.
'Bazel 4'
Het Comité broedt op aanscherping van het als Bazel 3 bekendstaande bufferregime, met de bedoeling eind dit jaar besluiten te nemen. Tegenstanders in de bankensector hebben het graag over 'Bazel 4', om aan te geven dat ze met nieuwe lasten worden opgezadeld.
Maar volgens secretaris-generaal William Coen van het Bazels Comité gaat het dit keer niet per se om verhoging van de kapitaaleisen. Er moet volgens hem wel meer consistentie komen in de manier waarop verschillende banken intern risico's wegen. Coen sluit overigens niet uit dat 'uitschieters' wel degelijk hogere buffers zullen moeten aanhouden.
Economisch herstel
Aan Europese kant wordt gevreesd dat er bij die uitschieters nogal wat Europese banken zullen zitten, als de toezichthouders ongehinderd hun gang mogen gaan. 'We zijn sterk voorstander van een verbeterde gestandaardiseerde benadering, maar alleen onder bepaalde voorwaarden', zegt een EU-functionaris.
Daartoe behoort volgens hem dat de kapitaaleisen voor Europese banken 'niet significant' mogen stijgen, opdat ze het broze economisch herstel in Europa niet belasten.
Risicogevoeligheid
Europese onderhandelaars staan er ook op dat banken bij de vaststelling van de benodigde reserves rekening mogen blijven houden met de 'risicogevoeligheid' van hun activa. Het standaardmodel dat sommige toezichthouders voor ogen staat, sluit misschien goed aan op het bedrijfsmodel van Amerikaanse concurrenten, maar zou Europese banken juist verleiden extra risico te nemen.
'Europese banken voorzien in 70% van het bedrijfskapitaal, financieren de huizenmarkt en houden de hypotheken op hun balans, zonder overheidsgarantie.' Amerikaanse banken spelen volgens de functionaris een veel kleinere rol in het bedrijfskrediet en kunnen hun hypotheken ongezien doorschuiven naar overheidsinstanties als Fannie May en Freddie Mac.
Tophypotheken
Om die reden ziet de EU ook niets in een 'vloer' om variaties tussen interne risicomodellen te beperken. Zeker voor Nederlandse banken, met hun tophypotheken, zou zo'n vloer desastreuze gevolgen kunnen hebben.
De EU-ministers van Financiën hebben hun reserves in juli al vastgelegd, maar Sapin en Schäuble vinden dat het de verkeerde kant op gaat. De centrale bankiers zouden onvoldoende doordrongen zijn van de economisch impact van de maatregelen in Europa.
Ongerustheid
'Er is erg veel ongerustheid. Volgens een cijfer dat in Bazel circuleert, zouden de kapitaaleisen met gemiddeld 25% stijgen. Voor Amerikaanse banken zouden ze ongeveer gelijk blijven en voor Aziatische zelfs dalen', zegt een EU-diplomaat. Bij de ecofin in juli werd gezegd dat een verhoging van gemiddeld 5% nog als 'niet significant' zou kunnen worden gezien.
Maar door de kwestie publiekelijk aan te kaarten op het moment dat Deutsche Bank op de pijnbank ligt in de VS, wekken Parijs en Berlijn ook de indruk dat ze bereid zijn een loopje te nemen met de kapitaaleisen.
Minister Jeroen Dijsselbloem, die zich ook als Eurogroepvoorzitter sterk heeft gemaakt voor strengere eisen aan de banken, is daar niet blij mee, zei hij maandag. 'Het Franse uitgangspunt is dat de eisen niet mogen verzwaard. Daar ben ik het niet mee eens.'
