Medewerkers van de Belastingdienst die te laat waren om gebruik te maken van een volledige vertrekpremie, kregen van de dienstleiding te horen dat ze hun aanvraag beter opnieuw konden indienen met een datum die daar wél recht op gaf.
Daarmee werden ze volgens CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt 'formeel aangemoedigd om valsheid in geschrifte te plegen en zo tienduizenden euro's extra te krijgen'.
De Algemene Rekenkamer maakt van de antedatering gewag in zijn rapportage over de rijksuitgaven in 2016. Omtzigt stelde er woensdag vragen over in het 'Verantwoordingsdebat' over de rijksuitgaven vorig jaar. De Belastingdienst gaf vorig jaar €114 mln uit aan 'stimuleringspremies' voor 1779 vertrekkende medewerkers.
De Rekenkamer spreekt van 'een groot aantal medewerkers' die een aanvraag na 1 juli hadden gedaan. Hun werd 'geadviseerd' om de aanvraag opnieuw te doen, 'maar dan met een datum vlak voor 1 juli'. Na die datum zouden ze geen volledige vertrekpremie meer krijgen. 'Dit is voordelig voor deze medewerkers, maar nadelig voor de Belastingdienst', schrijft de Rekenkamer.
Dijsselbloem: 'Niets onoorbaars gebeurd'
Volgens Omtzigt kon een ambtenaar die zijn aanvraag deed voor 1 juli maximaal twee jaarsalarissen meekrijgen, 'ook al duurde het nog twee maanden voordat hij met AOW zou gaan'. Maar als hij te laat reageerde, kreeg hij maximaal twee maandsalarissen.
Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem nam woensdag afstand van 'de sfeer dat er iets onoorbaars is gebeurd'. Volgens hem ging het niet om aanvragen die te laat waren ingediend, maar om aanvragen waarvan eerder was gezegd dat ze pas later hoefden te worden ingediend, omdat medewerkers die ervan gebruik wilden maken ook binnen drie maanden moesten vertrekken.
'Er is niet geantedateerd', bezwoer Dijsselbloem. 'Er is aan mensen te kennen gegeven: als u pas op een later moment dit jaar wilt uitstromen, dan moet u uw aanvraag pas later indienen, want nadat de aanvraag is ingediend, dient uitstroom binnen drie maanden plaats te vinden.'
Maar die mensen dreigden buiten de boot te vallen toen de animo in maart vorig jaar dermate groot was dat de stimuleringsregeling - per 1 juli - voortijdig werd 'dichtgezet'. Volgens een woordvoerder van de Belastingdienst gaat het dan ook om medewerkers die voor die datum al een gedocumenteerd gesprek hadden gevoerd over hun vertrek.
Rekenkamer zwijgt
Volgens een woordvoerder van de Rekenkamer spreekt de opmerking over de antedatering voor zich. 'De alinea is bewust opgenomen. Maar de Rekenkamer gaat niet in het politieke debat tussen Kamer en kabinet zitten. Het Ministerie van Financiën is aan zet.'
Omtzigt wil nu van verantwoordelijk staatssecretaris Eric Wiebes een nadere uitleg. Volgende week spreekt de Kamer met de VVD'er over de Belastingdienst en de voortgang van de reorganisatie. Het kabinet zal voordien met een schriftelijke uitleg komen.
Volgens de Auditdienst van het Rijk, die eerder onderzoek deed naar de rechtmatigheid van de besteding van de €114 mln voor de vertrekregeling, waren maar elf vertrekregelingen onrechtmatig. Daarmee was een bedrag gemoeid van €620.324.
Regeling ontspoord
Het was al eerder duidelijk dat de vertrekregeling was ontspoord. Buiten medeweten van Wiebes en onder verantwoordelijkheid van de toen nog nieuwe directeur-generaal Hans Leijtens werd de regeling voor alle medewerkers opengesteld, ook voor degenen die de dienst niet kwijt wilde of mensen die al bijna met pensioen gingen.
Leijtens ruimde vorig jaar het veld en de Belastingdienst werd onder curatele gesteld. Tijdens het verantwoordingsdebat zei Dijsselbloem dat het Algemeen Rijksambtenarenreglement zodanig wordt aangepast dat een generieke vertrekregeling zoals deze niet meer kan worden aangeboden.
