In een poging de Duitse regeringsvorming te versnellen hebben de beoogde coalitiepartners zichzelf een deadline opgelegd. De bedoeling is dat Merkels christendemocratische CDU/CSU, de liberale FDP en de Groenen uiterlijk donderdagnacht overeenstemming bereiken op hoofdlijnen. Pas dan kunnen de formele coalitieonderhandelingen beginnen.
De partijen hebben onenigheid over het asiel- en het klimaatbeleid, belastinghervorming en verder onder de oppervlakte ook over de koers voor Europa. Vooral de harde milieueisen van de Groenen vallen slecht. De partij wil de meest vervuilende twintig kolencentrales sluiten voor 2020. Ook eisten de Groenen een einddatum voor de verbrandingsmotor.
Maar op beide punten deed de partij afgelopen week water bij de wijn na kritiek van de anderen. Vooral de CSU en de liberale FDP zijn fel tegen restricties voor auto’s met een verbrandingsmotor en harde aanpak van kolen omdat daarmee de stroomvoorziening gevaar kan lopen.
Duitsland is een voorloper geweest met de Energiewende. Het land is in hoog tempo overgegaan tot het sluiten van zijn kerncentrales, de ‘Atomausstieg’. Mede daardoor is het land in de stroomvoorziening nog voor 40% afhankelijk van kolencentrales. De Energiewende pakte duur uit. Bovendien heeft Duitsland zijn klimaatdoelen niet gehaald.
In haar rede op de VN-klimaattop in Bonn nam Merkel woensdag geen scherpe standpunten in, tot teleurstelling van voorstanders van een snel afscheid van steen- en bruinkolen. Dat Duitsland zal overgaan op een ‘Kohleausstieg’ lijkt buiten kijf te staan. De grote vraag is alleen met welke snelheid dat moet gebeuren. Grote bedrijven maken zich zorgen over de stijgende stroomprijzen bij een ‘overhaast’ afscheid van kolen.
Nog altijd is er een kans op een mislukking van de zogeheten ‘Jamaica-coalitie’. Daarmee wordt verwezend naar de drie partijkleuren zwart, groen en geel, die ook te zien zijn op de Jamaicaanse vlag. Nieuwe verkiezingen zijn woensdag door ex-kanselier Gerhard Schröder als optie genoemd. Waarschijnlijk is dat niet omdat er nauwelijks alternatieven zijn na het zware verlies van zijn SPD. De sociaaldemocraten kozen bewust voor de oppositie en een coalitie met de populistische AfD of het socialistische Die Linke sloot Angela Merkel op voorhand uit.
