Scholen staan onder toenemende druk om het keuzevak informatica in de bovenbouw te schrappen. Ze vinden het vak wel belangrijk, maar kunnen amper docenten vinden. Dat is zorgelijk, zeggen leraren, want het belang van het vak neemt alleen maar toe.

'Informatica gaat niet alleen over programmeren, maar ook over sociale media, informatieverwerking, privacy en versleuteling', zegt opleider Derk Pik van de Universiteit van Amsterdam. 'Je wilt dat elke leerling daar de basis van krijgt.'

Het aantal scholen dat informatica aanbiedt als keuzevak in de bovenbouw van de havo en het vwo is sinds 2011 gedaald van 300 scholen naar 260, blijkt uit cijfers van overheidsorganisatie DUO. Dat is minder dan de helft van alle middelbare scholen.

'Het aantal scholen dat stopt met het aanbieden van informatica is een grote zorg', zegt voorzitter Ramon Moorlag van de vakvereniging voor informaticadocenten, I&I. 'We hebben het net voor elkaar gekregen om een nieuw curriculum te ontwikkelen, van en voor docenten. Informatica is een sociaal vak waar veel wordt samengewerkt en waar scholieren leren om zelfstandig problemen op te lossen. Ouders en scholieren kiezen er bewust voor.'

Martin Bruggink van de lerarenopleiding van de TU Delft noemt het een 'reëel gevaar' dat het aanbod van informatica nog kleiner wordt. Want als de enige informaticadocent op school vertrekt, zijn er nauwelijks docenten om het gat op te vullen. 'Scholen willen informatica niet afschaffen, maar moeten die afweging wel maken als ze geen docent kunnen vinden.'

Lerarentekort is 'permanent'

Informatica kampt al jaren met een lerarentekort, dat inmiddels als 'permanent' wordt bestempeld. Dit jaar zijn 23 voltijdsbanen onvervuld en dat aantal loopt de komende tien jaar op naar 96, blijkt uit recent onderzoek van Centerdata. Deze cijfers zijn gebaseerd op de scholen die nu informatica aanbieden. Als meer scholen het keuzevak willen geven, is een veelvoud aan docenten nodig.

Docentenopleidingen doen hun best om meer studenten aan te trekken, maar kunnen de concurrentie met het bedrijfsleven niet aan. 'Bedrijven trekken ontzettend hard aan studenten informatica, want elk technologiebedrijf heeft IT'ers nodig', zegt Jan van der Meij van de Universiteit Twente. 'Wij hebben jaarlijks drie masterstudenten voor de lerarenopleiding en bij andere universiteiten is dat niet veel beter.'

Scholen zijn kwetsbaar

Rector Michiel van Dijk van het Zaanlands Lyceum probeert er alles aan te doen om informatica te behouden. 'Onze docent heeft vijf klassen en gaat over een half jaar met pensioen. Op de vacature komen vrijwel geen reacties. Ik heb ook alle lerarenopleidingen gemaild om te vragen of er studenten zijn, maar dat is een kansloze missie. Als ik geen docent kan vinden, kunnen we het vak niet aanbieden in 4 havo en 5 vwo.'

Op middelbare school Thomas a Kempis in Arnhem kunnen scholieren met het profiel economie en maatschappij het vak informatica al niet meer kiezen. Ook scholen zonder informatica die vragen of hun leerlingen in de les mogen aansluiten, moet directeur Eelco van der Kruk teleurstellen. 'Het rooster van onze docent zit vol, te vol. Als deze docent weggaat, heb ik een groot probleem.'

Hoewel er meerdere initiatieven in de maak zijn om mensen uit het bedrijfsleven om te scholen, verwacht hoogleraar vakdidactiek informatica Erik Barendsen van de Open Universiteit dat de problemen nog jaren aanhouden. 'Ik zie creatieve oplossingen op scholen met informaticastudenten of leren op afstand, maar de komende jaren zullen moeilijk zijn. We kunnen niet zomaar een blik docenten opentrekken.'