De zwarte schapen van Europa slaan weer toe

1. Orbán is Orbán (en Salvini is Salvini)

De zwarte schapen uit de Europese politieke arena (vanuit Brussels perspectief dan) deden de afgelopen dagen van zich spreken. Viktor Orbán, de autocratische premier van Hongarije én erkend zwart schaap, slikte na kritiek uit Brussel en de Venice Commission van de Raad van Europa een voorstel in om de rechterlijke macht volledig naar zijn hand te zetten.

Dat was een opsteker, maar Orbán blijft een meester in wat hij de 'Pauwendans' noemt: wat kleine concessies doen richting de boze buitenwereld, maar ondertussen stug vasthouden aan zijn strategie. En dus zette hij wat meer vaart achter een plan om de onafhankelijke Hongaarse Academie van Wetenschappen te kortwieken.

De discussie daarover loopt al lang. Maar nu stuurt Boedapest er op aan dat de staat per 1 augustus controle krijgt over Hongaarse onderzoeksinstituten en de gebouwen van de academie. Die protesteert, maar of dat effect heeft is onzeker. Wel gingen Hongaren zondag in Boedapest de straat op om tegen Orbáns plan te betogen.

Ondertussen is nog altijd niet duidelijk of de Europarlementariërs van Orbáns Fidesz-partij bij de christendemocratische groep (EVP) in het Europees Parlement blijven. Als het aan de achterban van CDU/CSU in Duitsland ligt, pakken ze hun biezen. Aan de andere kant levert Fidesz dertien zetels die de EVP eigenlijk best goed uitkomen.

De Hongaarse premier heeft duidelijk gemaakt er weinig brood in te zien om zich aan te sluiten bij de eurokritische alliantie van de Italiaanse vicepremier Matteo Salvini van de rechts-nationalistische Lega. En daarmee zijn we bij zwart schaap nummer twee.

Europamania in je inbox?

Dat kan. Schrijf je hier in en krijg elke maandag een nieuwe editie per e-mail.

Capriolen in Rome

Het kan bijna niet anders, of woensdag komt de Europese Commissie met vermanende taal richting Rome (lees het verhaal van FD-correspondent Ria Cats). Immers, het Italiaanse begrotingstekort komt dit jaar nog weer hoger uit.

Matteo Salvini kan er zich niet druk over maken. Hij wil dat de regering nu eindelijk werk gaat maken van zijn plan voor belastingverlaging via een vlaktaks — een uniform tarief voor de inkomstenbelasting. Dat levert extra groei op, kijk maar naar de VS, zegt Salvini (lees hier een artikel dat die stelling betwist).

Nu lijkt premier Giuseppe Conte niet bijster veel haast te hebben met die vlaktaks. En de gewenste manier van financiering (namelijk, het tekort verder laten oplopen), zal de druk op Rome vanuit Brussel niet reduceren. 'Maak Europa nou niet tot tegenstander', waarschuwde president Ignazio Visco van de centrale bank vrijdag. 'Als we dat doen zijn we slechter af.'

Dezelfde dag voelde het ministerie van financiën zich gedwongen een verklaring uit te geven waarin het stelt dat er géén plan is om bedrijven die nog geld tegoed hebben van de overheid, te betalen in een alternatief soort schuldpapier ('minibots'). Het Italiaanse parlement had dinsdag een niet-bindende motie aangenomen waarin het de regering oproept het bestaande Lega-plan voor de minibot om te zetten in realiteit.

Als de regering-Conte die minibot wel zou introduceren, zou dat volgens FD-columnist Mathijs Bouman neerkomen op een exit uit de eurozone. En hij is niet de enige.

2. The end of the show

Theresa May was eerst van plan deze week nog eens haar brexitvoorstel in het Lagerhuis ter stemming te brengen. Het gaat niet door: ze mag de leider van de vrije wereld nog verwelkomen, D-Day nog herdenken en dan is het exit. De Tory's die haar willen opvolgen buitelen over elkaar heen. Lees hier het portret van de hipste nieuwkomer in het stadion met kandidaten, Rory Stewart.

Wie May ook opvolgt, sommige zaken veranderen nooit. Zoals de Ierse grenskwestie. Beide kanten willen geen harde grens. Maar met een 'harde brexit' of een no-dealbrexit komt die er toch. Controles aan de grens zijn dan bijna onontkoombaar.

Het probrexitkamp jongleert met 'alternatieve regelingen' die dit scenario moeten voorkomen. Je kunt goederen die van en naar de EU gaan toch ook op verre afstand van de grens elektronisch inklaren en controleren, stelt bijvoorbeeld de door brexitvoorstanders omarmde Nederlandse douanespecialist Frans Maessen.

De alternatieven zijn geen optie, waarschuwt Sam Lowe van denktank CER in Londen in een nieuwe notitie. Je moet, bijvoorbeeld voor steekproeven, érgens controleren. En waar doe je dat dan? En wat moet je doen met mensen die willens en wetens de regels overtreden?

Brexiteers kunnen niet volledig hun zin krijgen, concludeert Lowe. May begreep dat nog, maar bij veel mensen in haar partij 'is het kwartje nog altijd niet gevallen'.

Waar moeten we deze week op letten?

• De Europese Commissie bepleit het openen van toetredingsonderhandelingen met Albanië en Noord-Macedonië, meldde het FD vorige week. Maandag is er bij denktank CEPS een debat over de uitbreiding van de EU, dinsdag bij denktank EPC. Beide te Brussel.

• Ook al maandag is er een bijeenkomst van de EU-landbouwministers in Boekarest. Die gaat over de bio-economie. Dat onderwerp staat bij minister Carola Schouten hoog op de agenda.

• Tsjechen demonstreren dinsdag in Praag opnieuw tegen premier Babis. Die kreeg vrijdag een tik op de vingers van de Europese Commissie. Babis heeft te weinig afstand genomen van zijn concern Agrofert, dat Europese subsidies opstrijkt. Daarmee is sprake van een belangenconflict, vindt Brussel. Tsjechië moet de steun terugvorderen.

• D-Day wordt donderdag ruim herdacht. Met Trump, May en Macron.

• Het Europese centrum voor het monitoren van verdovende middelen en verslaving (kortweg EMCDDA) komt donderdag met zijn jaarrapport, met daarin de nieuwste (smokkel)trends.

Meer lezen?

Verdunning? Brexitonderhandelaar Michel Barnier is voor de Franse president Macron de ideale kandidaat voor het voorzitterschap van de Europese Commissie. Aan Barnier is geen federalist verloren gegaan, blijkt uit dit interview. 'Generaal De Gaulle zei dat het samenbrengen van alle volkeren van Europa zou neerkomen op het maken van kastanjepuree. Dat klinkt niet bijster aanlokkelijk.'

Told you so De Britse schrijver Terry Pratchett was een meester in onwaarschijnlijke verhalen, maar hij voorspelde in 1995 wel dat de opkomst van internet zou leiden tot meer nepnieuws, staat in dit verhaal van The Guardian. Pratchett vertelde het Bill Gates. Die geloofde het niet, maar kwam weer met andere adequate voorspellingen.

Na Super-Mario De EU-regeringsleiders namen vorige week dinsdag geen besluit over de verdeling van Europese topbanen. Deze blog van denktank Bruegel vat de meningen van deskundologen over de opvolging van ECB-president Mario Draghi handig samen.

Simpel Echt, zo moeilijk is het allemaal niet hoor, het besluit van de brexitonderhandelingen. Zet Nigel Farage als onderhandelaar in, dreig niet te betalen, dan zwicht de EU zo. Dat zei de Amerikaanse president Donald Trump in een gesprek met The Sunday Times. Lees hier wat Angela Merkel de Amerikanen onlangs vertelde. En hier wat de Süddeutsche Zeitung daarvan vond: de wereld is niet gedoemd tot 'trumpisme'.

Europamania in je inbox?

Dat kan. Schrijf je hier in en krijg elke maandag een nieuwe editie per e-mail.