Vooruitblikkend en verdiepend: dit is een wekelijkse dosis Europamania — alles wat je moet weten over ontwikkelingen in Europa. In deze editie: publiciteitsjunkies, spookkuddes en een lichtbruin huwelijk.
Een acteur bij het filmfestival van Venetië.Foto: Reuters
1. In aantocht: de comeback van Matteo Selfini
Hij wilde verkiezingen, maar hij kreeg een centrumlinkse regering en stond plotsklaps aan de zijlijn. Matteo Salvini, de leider van de rechts-nationalistische Lega, zette in augustus een streep door zijn samenwerking met de anti-establishmentpartij Vijfsterrenbeweging (M5S), een onbetrouwbaar en incompentent zooitje dat uitblonk in 'nee' zeggen, vond Salvini. Maar de M5S slikte de haat tegen de politieke elite in, en ging in zee met de sociaaldemocratische PD.
Matteo Salvini stond met lege handen. Hij zakte in de peilingen.
Einde oefening? Welnee, stelde politicoloog Daniele Albertazzi recent vast. 'De redenen voor het eerdere succes van de Lega zijn niet zo maar verdwenen', merkte hij op. De partij is nog altijd diep geworteld in Noord-Italië, is nu ook present in Zuid-Italië, is leidend in het debat over de thema's immigratie en veiligheid, en heeft een uitgekiend mediabeleid om het publiek te bespelen. Dat kun je van de regering niet zeggen, meent Albertazzi.
Over mediabeleid gesproken: de krant Il Foglio kwam recentelijk met een bespiegeling op Salvini's acties jegens de georganiseerde misdaad. Als minister van binnenlandse zaken liet hij zich ooit fotograferen toen hij baantjes trok in een zwembad bij een geconfisqueerde maffiavilla. Maar eigenlijk was Salvini vooral goed in twitteren, meent Il Foglio.
En in publicitair ruziemaken. Bijvoorbeeld met Roberto Saviano, de anti-maffiapublicist die naam maakte met het boek (en de film en de serie Gomorra over de Napolitaanse camorra). Saviano moet al elf jaar door het leven gaan met een van rijkswege ter beschikking gesteld gewapend escorte. Vorig jaar dreigde Salvini Saviano's bewaking te schrappen. Reden: de publicist noemde Salvini de 'minister van de onderwereld'.
Die beschuldiging had onder meer betrekking op berichten over ontmoetingen die Salvini zou hebben gehad met mensen van de 'Ndrangheta, het gevreesde misdaadnetwerk in Calabrië. En plotsklaps was Lega bij de Europese verkiezingen de grootste in het Calabrische stadje Rosarno, meldde L'Espresso eind mei, een gemeente die nooit bekendstond om zijn sympathie voor het Noorden.
De Italiaanse staat bewaakt Roberto Saviano nog altijd, en Salvini kan het escorte van de publicist nu hij geen minister meer is ook niet meer intrekken. Maar de ruzie gaat door. Toen Saviano recentelijk een pleidooi deed voor legalisering van verdovende middelen — om de misdaad de wind uit de zeilen te nemen — twitterde Salvini subiet dat dit erg gevaarlijk zou zijn.
'Daar is hij weer. Hij heeft weer een beetje aandacht nodig', antwoordde Saviano.
Yanis Varoufakis is voor de één een held die dapper streed tegen de rigide dorknopers van de eurozone. Voor de ander is het een narcist die met zijn superioriteitsdenken en getraineer van besluiten eigenhandig de schade van de crisis voor Griekenland met tientallen miljarden euro verhoogde.
De voormalige Griekse minister van financiën schreef over zijn ervaringen met de Eurogroep Adults in the Room. Zijn tegenstrever Jeroen Dijsselbloem kwam later met zijn eigen versie van de gebeurtenissen, onder de aanmerkelijk kalere titel De eurocrisis.
De Griekse econoom annex bewindsman, die in maart 2015 opzien baarde vanwege een misplaatste 'Bij de Varoufakisjes thuis'-glamourreportage in Paris Match (samenvatting: exquis lunchen met uitzicht op de Acropolis terwijl Griekse gepensioneerden honderden euro's per maand hadden ingeleverd), probeerde na zijn vertrek als minister de politiek in de Europese Unie te vernieuwen. Hij richtte het politieke vehikel DiEM25 op, dat in Duitsland meedeed aan de Europese verkiezingen.
Dat leidde tot nul zetels.
Maar nu is er een (door de Griekse staat gesubsidieerde) film over Varoufakis' politieke hoogtepunt, gemaakt door de hoogbejaarde doch immer eminente Costa-Gravas. De première was onlangs op het filmfestival van Venetië.
De meningen zijn verdeeld. 'Zo saai, dat het tamelijk fascinerend is', stelde Screen Daily. (Overigens, Daan Schuurmans speelt Jeroen Dijsselbloem).
Varoufakis zelf kon in Venetië niet ontbreken. Vlak daarvoor toonde hij hoe professioneel hij op publiciteit inspeelt. Wat vage Britse vergelijkingen over de manier waarop Angela Merkel omgaat met Boris Johnson en in het verleden met Yanis zelf, noopte hem tot een heus persbericht onder de kop: 'Ik ben Boris niet.'
3. Boris, the one and only
En zo zijn we bij de politicus die afgelopen week echt niet uit de schijnwerpers was te slaan. Boris Johnson liet de politieke kooivechter in zichzelf los, maar het mocht niet baten. In de confrontatie met het Lagerhuis beet hij drie maal in het stof.
Een dag later, bij een toespraak voor politierecruten, herbevestigde hij weer het beeld dat media van hem hebben: een slecht voorbereide, verwarde politicus die het leven en zijn baan niet al te serieus neemt. Lees hier het verhaal van FD-correspondent Joost Dobber over de strategie van Johnson en een vernietigende column over diens optreden bij de politie.
Waar moeten we deze week op letten?
• Het Britse Lagerhuis stemt maandag over de vraag of er verkiezingen voor of na de brexitdatum van 31 oktober komen.
• Het Italiaanse parlement stemt maandag over het regeringsprogramma van premier Giuseppe Conte.
• Ursula von der Leyen, aankomend voorzitter van de Europese Commissie, presenteert dinsdag haar nieuwe team. FD-Brusselaar Mathijs Schiffers reflecteert.
• Bijna twee jaar geleden riep het parlement van Catalonië de onafhankelijkheid uit. Daar kwam niets van terecht; de initiatiefnemers vertrokken naar het buitenland of kwamen vast te zitten. Woensdag is de nationale dag van Catalonië.
• Donderdag speelt bij het Hof van Justitie van de EU de zaak-Maksimovic. Die gaat over een Kroatisch bedrijf dat zijn mensen zonder vergunning in Oostenrijk liet werken. Kortom, een zaak over de vrijheid van diensten.
Meer lezen?
Btw Het ramen van btw-inkomsten is een kunst. Bijna geen EU-land haalt binnen wat het verwacht. Dat blijkt uit deze rapportage van de Europese Commissie. In totaal liepen de EU-lidstaten in 2017 €137 mrd mis; voor Nederland ging het om €2,7 mrd.
Luxemburg helpt De rechtsstaat staat in landen als Polen en Hongarije onder druk. Maar rechters ter plekke hebben bij wijze van verzet de Luxemburg-route ontdekt: ze vragen het Hof van Justitie van de EU of bepaalde besluiten (lees hier een Poolse zaak) in lijn zijn met het EU-principe van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. Het antwoord laat zich waarschijnlijk raden.
Onopgelost Maar weinig landen erkennen Kosovo. Toch zijn er pogingen om de impasse over de voormalige Servische provincie op te lossen. Lees dit verhaal op Balkan Insight.