Het woensdag gepresenteerde advies van de commissie-Remkes 'biedt voor de korte termijn geen oplossingen voor de stikstofimpasse', schrijft boerenkoepel LTO Nederland in een eerste reactie. De landbouworganisatie is blij dat de commissie geen 'generieke en gedwongen krimp' van de veestapel aanbeveelt. 'Duizenden veehouderijbedrijven kunnen er echter nog steeds niet op rekenen dat zij snel een vergunning krijgen'.

Ook voor de vraag of beweiden en bemesten strijdig is met de stikstofnormen biedt het advies van Remkes volgens LTO Nederland en de Producten Organisatie Varkenshouderij (POV) 'geen praktische oplossingen'. Het advies staat daarmee ver af van de visie van LTO Nederland en POV, schrijven zij in een verklaring.

'Als Remkes een drempelwaarde voor een verwaarloosbare stikstofuitstoot had vastgesteld, dan zou zeker 80% van de impasse zijn opgelost,' aldus LTO-voorzitter Marc Calon. 'In onze buurlanden geldt ook een realistische en veilige ondergrens. (..) In plaats van lef en leiderschap te tonen is het adviescollege vastgelopen in juridische angst.'

Politiek

Tweede Kamerfractievoorzitter Rob Jetten van regeringspartij van D66 omarmt het advies van Remkes als 'kraakhelder'. Fractiewoordvoerder Tjeerd de Groot, die eerder voor halvering van de veestapel pleitte, retweette woensdagavond het standpunt van zijn fractievoorzitter.

Fractievoorzitter Jesse Klaver van oppositiepartij GroenLinks vindt de voorstellen 'revolutionair'. GroenLinks wil dat het kabinet dit advies overneemt: 'Breng de maximumsnelheid omlaag en verklein de veestapel.' Zo'n generieke verkleining staat echter niet in het advies. Klaver wil zo snel mogelijk duidelijkheid van het kabinet wat dit advies betekent voor de begroting van volgend jaar.

Kamerlid Carla Dik-Faber van coalitiepartij ChristenUnie wijst er in een reactie op dat haar partij in het verkiezingsprogramma al pleitte voor 'een verlaging van de maximumsnelheid en stevige investeringen in kringlooplandbouw'.

Advies beidt mogelijkheden

De ondernemersvereniging voor handel en logistiek Evofenedex ziet bij monde van directeur Machiel van der Kuijl 'mogelijkheden' in de suggesties van de commissie-Remkes. 'Waar nodig moeten we tijdelijk compenseren met aanvullende maatregelen, bijvoorbeeld voor projecten op het gebied van renovatie en vervanging van de infrastructuur. Zo blijven Nederlandse bedrijven ook in de toekomst bereikbaar'.

Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland zijn 'zeer teleurgesteld' dat de commissie niet met meer voorstellen komt om het verlenen van vergunningen op korte termijn vlot te trekken. Ze vrezen faillissementen als er niet meer gebeurt.

Net als LTO willen ze een drempelwaarde, ze stellen een grens van 1 mol stikstof voor. 'Laat kleine projecten die nauwelijks stikstof uitstoten gewoon doorgaan.' VNO-NCW heeft een meldpunt geopend voor stilliggende projecten en overweegt juridische stappen tegen de overheid vanwege de ontstane stikstofcrisis.

Brancheorganisatie Bouwend Nederland is het met VNO-NCW eens dat de maatregelen niet snel genoeg zoden aan de dijk zetten. 'Ik ben verbaasd dat het Adviescollege Stikstofproblematiek het bouwproces noemt als één van de hoofdveroorzakers van stikstofuitstoot. Dat is niet waar', zegt voorzitter Maxime Verhagen in een verklaring. 18.000 bouw- en infrastructuurprojecten staan op losse schroeven.

Greenpeace stelt dat het kabinet de commissie-Remkes moet volgen. De enige structurele oplossing is volgens deze milieugroep het verminderen van de veestapel.

'De moeilijke keuzes worden doorgeschoven naar 2020,' stelt de Brabantse Milieufederatie.