Het oude staalstadje Corby is tegenwoordig een centrum van voedselproductie en logistiek, en verwelkomde veel arbeiders uit Oost-Europa. Het plaatsje omarmde de brexit, maar die dreigt nu de lokale economie te beschadigen. De verkiezingscampagne biedt weinig hoop.
Het Corby Heritage Centre krijgt niet zo veel bezoekers, zo blijkt als vrijwilliger Paul opspringt uit zijn stoel zodra de deur opengaat. 'Welkom! Wil je een kop thee?'
Hij begeleidt zijn bezoeker onmiddellijk naar de foto's van de oude staalfabriek, voor de sluiting in 1979 de grootste van Europa. 'Dit is de benzinepijpleiding die werd gemaakt voor D-Day', vertelt hij. 'Zo konden de troepen vanuit het Verenigd Koninkrijk van brandstof worden voorzien. Die is hier gemaakt, in Corby.'
Van de roemruchte staalgeschiedenis rest in Corby alleen nog een kleine buizenfabriek van Tata Steel. 'Het staal wordt hier helaas niet meer geproduceerd', vertelt Paul. 'Dat komt van elders.'
Toch is het staalverleden hier nooit ver weg. Corby ligt dan wel in de Engelse Midlands, het wordt Little Scotland genoemd vanwege de vele Schotten die vroeger op de fabriek afkwamen. Paul: 'Het is zelfs in het lokale dialect gaan zitten. Als ik elders in Engeland ben, vragen mensen me altijd uit welk deel van Schotland ik kom.'
Inwoners: 70.827
Regio: East Midlands
Uitslag laatste verkiezingen: Conservatieven (49,2%), Labour (44,7%), LibDems (2,6%)
Referendumuitslag 2016: 64,2% vóór brexit
Corby is, kortom, wel gewend aan mensen van buiten. Maar deze eeuw heeft het plaatsje een heel andere instroom van mensen te verwerken gekregen. Na de klap van de sluiting van de staalfabriek moest het stadje zichzelf opnieuw uitvinden, en dankzij de gunstige ligging in de zogenoemde 'gouden driehoek' tussen de snelwegen van Londen naar het noorden werd het een logistiek knooppunt. Nu worden in de regio internetaankopen verzameld en ingepakt, en voorzien lokale fabrieken het land van voorverpakte sandwiches en magnetronmaaltijden.
De brexit dreigt die nieuwe economie te ondermijnen. Met de komst van de distributiecentra kwamen namelijk ook nieuwe arbeiders, voornamelijk uit Oost-Europa. Corby is al jaren de snelstgroeiende stad in het land: sinds 2001 nam in het inwoneraantal met een derde toe. Meer dan de helft van de groei kwam van Europese arbeiders. Naast profijt voor de lokale economie bracht het ook ook spanningen met zich mee. Mede daarom stemde Corby bij het referendum in 2016 met overtuiging vóór de brexit: 64% koos voor leave.
Een van die Europese arbeiders is Adrian Kala uit Hongarije. Hij staat te wachten voor de deur van het uitzendbureau, samen met acht andere jonge mannen die straks naar hun werk worden gebracht. Het raam van de etalage achter hem is volgeplakt met A4'tjes die in kapitalen een simpele boodschap verkondigen; 'WORK NOW. £9,50 - £10,69'.
De sponsfabriek waar deze groep straks heen zal gaan, betaalt dat uurloon niet. 'Daar krijg je momenteel £8,21', zegt Kala. 'Al zijn ze van plan dat te verlagen.'
Toch zul je hem niet horen klagen. 'De sponsfabriek is een van de fijnste om in te werken. De temperatuur is er aangenaam en je hoeft geen zware dingen te tillen. Ik werkte tot vorige week in een fabriek waar ze kant-en-klaarmaaltijden maakten. Lasagne en zo. Daar moest ik enorm veel sjouwen en vanwege het voedsel was het er hartstikke koud.'
Werk vinden is hier 'enorm eenvoudig', vertelt hij terwijl er een blauw busje komt voorrijden waar de mannen een voor een instappen. Er zijn volop fabrieken, magazijnen en warenhuizen die mensen nodig hebben. Net als de sponsfabriek draaien die 'bijna helemaal' op werknemers uit Oost-Europa. Een week lang ochtenddiensten, de week erop dagdiensten, en vervolgens nachtdiensten.
De Britten kiezen op 12 december een nieuw parlement. Het FD reist langs de plaatsen die mede de uitkomst zullen bepalen. Lees ook de andere reportages:
Bishop Auckland: 'Labour werpt nu alleen nog maar obstakels op tegen de brexit'
Ayr: Het Schotse nationalisme leeft weer dankzij de brexit
Kensington: 'Boris-blockers' rekenen op Kensington om brexit te annuleren
Cities of London and Westminster: Johnson of Corbyn? 'Het zijn twee extremen, nietwaar?'
Kala: 'Met de brexit zal het voor mijn landgenoten wel lastiger worden om te komen. Zelf blijf ik hier nog een jaar en dan ga ik terug naar Hongarije.'
De afhankelijkheid van werknemers uit de rest van de Europa is een groot risico voor Corby. Als het Verenigd Koninkrijk straks de Europese Unie verlaat, komen de lokale ondernemers niet gemakkelijk meer aan genoeg arbeiders om hun fabrieken draaiende te houden.
'Zonder de Oost-Europeanen in de distributiecentra zal straks niemand zijn kerstcadeaus krijgen', zo vat een lokale transportondernemer het probleem samen. Hij wil liever niet met zijn naam in de krant, want hij blijft graag neutraal. 'Het wordt zonder hen heel lastig om aan personeel te komen, zeker nu je bijna volledige werkgelegenheid hebt in dit land.'
De verkiezingscampagne biedt de ondernemers niet veel hoop. Vooral de Conservatieve Partij van Boris Johnson, die in de peilingen aan kop gaat, praat veel over het indammen van immigratie. De partij wil zich richten op hooggeschoold personeel en niet op het laagbetaalde werk dat hier beschikbaar is.
'Het is ongelooflijk lastig om je hierop voor te bereiden', zegt directeur Ian Wright van de Britse Food and Drink Federation, zelf afkomstig uit de East Midlands. 'Als de kraan met werknemers uit Oost-Europa wordt dichtgedraaid, zullen de meeste bedrijven dat niet kunnen compenseren met Britse werknemers. Bovendien hebben we een vergrijzende bevolking en zal er niet altijd dezelfde beschikbaarheid van arbeid zijn als we gewend zijn. Automatisering is een optie, maar in een branche met marges van 3% tot 5% is het lastig om daar het geld voor te vinden. Ik weet dat bedrijven nadenken om productie naar het Europese vasteland te verplaatsen.'
Wright voorziet 'serieuze problemen' als de politiek hier geen aandacht aan besteedt. ‘Consumenten gaan dat in hun portemonnee merken. Er moet worden nagedacht over wat dit land nodig heeft om de goederen te maken die we nodig hebben, en niet over wat het goed doet bij de kiezer.'
Door de waardedaling van het pond en de onzekerheid rond de brexit beginnen Oost-Europese werknemers al te vertrekken, merkt directeur Gloria Ellenton van Corby's ondernemersvereniging. 'We hebben hier een fabriek, Northern Foods, die heel veel Oost-Europeanen aan het werk houdt. Daar werkten tandartsen die aardappelsalades aan het verpakken waren. Zij zien de lonen in Polen stijgen en gaan terug.'
Na de klap van de staalfabriek zou de geschiedenis zich dus kunnen herhalen. 'De ondernemers hier maken zich zorgen', verzucht Ellenton. 'Zonder de Europese arbeiders wordt het hier een enorme puinhoop.'
Bishop Auckland: 'Labour werpt nu alleen nog maar obstakels op tegen de brexit'
Ayr: Het Schotse nationalisme leeft weer dankzij de brexit
Kensington: 'Boris-blockers' rekenen op Kensington om brexit te annuleren
Cities of London and Westminster: Johnson of Corbyn? 'Het zijn twee extremen, nietwaar?'
