Vooruitblikkend en verdiepend: dit is een wekelijkse dosis Europamania - alles wat je moet weten over ontwikkelingen in Europa. In deze editie: het Duitse personeelstekort, de Catalaanse lente en Sloveense vriendschap voor Viktor Orbán.
1. Geen mensen? Geen innovatie
De laatste maanden klinkt er vaker in de Nederlandse politiek dat het wel wat minder kan met de arbeidsmigratie. Dat signaal kwam ook van de coalitiepartijen ChristenUnie en CDA. Vicepremier Hugo de Jonge en staatssecretaris van economische zaken Mona Keijzer lieten zich in interviews kritisch uit over werknemers uit het buitenland.
Het is dus geen verrassing dat toen D66-Kamerlid Maarten Groothuizen met voorstellen voor gecontroleerde arbeidsmigratie kwam, hij een tsunami van hoon over zich heen kreeg. Alleen werkgeversorganisatie VNO-NCW was blij met zijn suggesties.
Arbeidsmigratie ligt meer EU-lidstaten zwaar op de maag. Aan de ene kant staat het draagvlak voor werknemers uit het buitenland onder druk. Aan de andere kant klagen bedrijven hun nood. Kijk naar Duitsland, waar ondernemingen ondanks de economische neergang een recordaantal vacatures hebben.
Nu blijkt dat tekort aan werknemers een groter probleem dan gedacht. Onderzoeksinstituut ZEW waarschuwde vorige week in een notitie dat krapte op de arbeidsmarkt de innovatiekracht van Duitse bedrijven dreigt te ondergraven. Met name innovatieve bedrijven lijden onder een gebrek aan personeel, aldus het onderzoek. Bij onvoldoende gekwalificeerde krachten, schrappen ze innovatieprojecten.
Het instituut adviseert de politiek meer te investeren in beroepsopleidingen in de verwerkende industrie en IT. Het is slecht voor de innovatie als er niet genoeg hooggeschoolden zijn, erkennen de ZEW-onderzoekers. Maar het tekort aan zogeheten 'medium-gekwalificeerden' blijkt een nog belangrijkere verklaring waarom bedrijven innovatieprocessen stopzetten.
Maar... er is ook goed nieuws
Het goede nieuws voor Duitse bedrijven is dat het sinds gisteren makkelijker is voor veel sectoren om personeel van buiten de EU te werven. Wel moeten potentiële werknemers al een basiskennis van het Duits hebben. 'Maar je hoeft geen kandidaat te zijn voor de Nobelprijs voor literatuur in het Duits', lichtte minister van economische Peter Altmaier vrijdag toe.
Duitsland kijkt naar Brazilië, Bosnië en Vietnam voor nieuwe werknemers, zo zei de minister. Het onderzoeksinstituut Ifo verwelkomde de verruiming van de regels. Maar Ifo vindt dat Berlijn zich nog wel wat liberaler mag opstellen. Zo zouden buitenlanders die in Duitsland op zoek gaan naar werk, meer uren moeten kunnen maken dan de wet nu voorziet.
Luisteren naar Europamania?
Europamania is ook een podcast van FD en BNR! Elke zaterdag online, met @connorclerx, @RiaCats, @MJSchiffers, @jessepinster en @HanDirk. Editie 23: Het coronavirus dendert door Europa.
2. Lente in Catalonië
Het zal wat bekijks trekken: Oriol Junqueras, de tot dertien jaar cel veroordeelde Catalaanse politicus, komt drie dagen in de week op vrije voeten. Het lichtere regime tekent de milde stemming tussen 'Madrid' en 'Barcelona'.
Premier Pedro Sánchez trof afgelopen donderdag de Catalaanse deelregering, voor het eerst in anderhalf jaar. Ze spraken over de rondetafel, een idee van Junqueras' partij ERC om de problemen rond Catalonië op te lossen en voorwaarde voor de gedoogsteun aan Sánchez’ minderheidsregering.
Maar Sánchez probeerde vooral de links-nationalistische ERC een hart onder de riem te steken, met regioverkiezingen op til. De partij voelt JxCat van oud-regioleider Carles Puigdemont in de nek hijgen. Die partij liet zaterdag tijdens een grote separatistendemonstratie in Perpignan, net over de grens in Frankrijk, het bekende geluid horen.
Junqueras schuift zelf niet aan bij de maandelijkse rondetafel. Hij gaat lesgeven aan de universiteit van Vic. Waarschijnlijk over zijn vakgebied: economie.
3. Een opsteker voor Viktor Orbán
Politici in Brussel bekritiseren de Hongaarse premier Viktor Orbán, vanwege onder meer de ondermijning van de Hongaarse rechtsstaat. De Europese christendemocratische partij (EVP) schorste Orbáns Fidesz partij wegens Orbáns aanhoudende aanvallen op de EU en politici (maar schrok terug voor een royement).
Maar soms zit het mee. Het Sloveens parlement stemt namelijk deze week over de benoeming van Janez Jansa als premier. Jansa, die à la Orbán ageert tegen migratie, geldt als politieke vriend van de Hongaarse premier. In de discussie binnen de EVP over de schorsing van Fidesz, stelde Jansa zich aan de kant van de Hongaarse partij op. Bij de verkiezingen in 2018 zou zijn partij ook financiële steun uit Hongarije hebben gekregen.
Waar moeten we deze week op letten?
• De EU-ministers van buitenlandse zaken komen bijeen voor een spoedoverleg over de situatie aan de Turks-Griekse grens. Turkije zegt migranten en vluchtelingen niet langer tegen te houden. Het debat heeft deze week plaats, maar maandagochtend was nog niet duidelijk wanneer.
• De Europese Commissie komt woensdag met haar 'klimaatwet'. Denktank Bruegel bekritiseerde vorige week de opzet van het 'rechtvaardige overgangsfonds', dat vergroeningsprojecten in de EU moet financieren.
• De EU-ministers van milieu komen donderdag bijeen in Brussel. Ook daar staat het klimaat op de agenda. Lees hier nog even wat de milieucommissie van de Tweede Kamer vindt.
• Bij de Brusselse denktank Bruegel is donderdageen debat over het heffen van belasting op goederen uit landen die te weinig aan klimaatbeleid doen. Bij denktank EPC praat eurocommissaris Paolo Gentiloni over hervorming van belastingen in de EU.
• Vrijdag lanceren Nederland, Denemarken en Frankrijk in Brussel het European Plastics Pact, om bijvoorbeeld hergebruik van plastic te stimuleren.
Europamania in je mailbox
Elke maandag versturen we dit artikel ook als nieuwsbrief. Klik hier om je in te schrijven
Meer lezen (en luisteren)?
Voorbeeld De Franse zakenkrant Les Echos dook in de Deense duurzame-energieindustrie en meer in het bijzonder in het bedrijf Orsted, 'Le group le plus écolo du monde'.
Gespierde taal Het VK stelt zich stoer op bij de onderhandelingen over een toekomstig handelsverdrag met de EU, signaleerde FD-correspondent Joost Dobber. In Ierland groeien de zorgen, schetst de Ierse journalist Tony Connelly (RTE). En lees deze analyse en deze opsomming op Kwetter.
Besmettelijk De Duitse politicoloog Yascha Mounk dook in een opiniepeiling die het biermerk Corona koppelde aan het virus, en veegt media en het onderzoeksbureau de mantel uit.
Huiswerk De Europese Commissie nam de EU-economie weer eens onder de loep, en publiceerde woensdag haar bevindingen. Veel aandacht ging uit naar het coronavirus, maar Brussel wees Nederland ook problemen rond het pensioenstelsel, zzp'ers en de woningmarkt. Lees hier het document. Oh, en deze podcast belicht de economie van de eurozone.
FD Europamania wordt geschreven door Han Dirk Hekking, met in deze editie assistentie van Daan Ballegeer en Jasper Houtman. Volg ook onze FD-Brusselaars Ria Cats en Mathijs Schiffers. Heb je opmerkingen of nieuws? Laat het weten via feedback@fd.nl. Tot volgende week!
