Het kabinet is bereid €2 mrd tot €4 mrd aan leningen en bankgaranties te verstrekken aan vliegmaatschappij KLM, dat door de coronapandemie vrijwel geen enkele vlucht meer kan uitvoeren. Minister van Financiën Wopke Hoekstra verwacht dat hij ook het kapitaal van de voor Nederland 'vitale' luchtvaartonderneming moet versterken door meer aandelen te kopen.

Hoekstra zei dat vrijdagavond in een speciaal ingelaste persconferentie. De bekendmaking volgde een uur nadat zijn Franse ambtsgenoot Bruno Le Maire had gemeld dat de Franse staat €7 mrd pompt in Air France en de moedermaatschappij Air France-KLM. Het Franse steunpakket is klaar, over de voorwaarden voor het Nederlandse pakket wordt nog onderhandeld.

Frankrijk en Nederland geven alleen steun voor hun eigen onderdeel van de gezamenlijke onderneming. 'Het gaat om Nederlands belastinggeld en we vinden het verstandig dat dat in Nederland, bij de Nederlandse entiteit terecht komt', aldus Hoekstra.

'Van de vloot staat 90% aan de grond en het kabinet heeft altijd gezegd er alles aan te doen KLM te steunen', aldus de minister. De steunverlening is nog afhankelijk van gesprekken met de banken en KLM zelf. De Nederlandse staat eist toezeggingen van de KLM-top op het terrein van de winstbestemming, arbeidsvoorwaarden en duurzaamheid.

Dat betekent bijvoorbeeld dat KLM geen dividend mag uitkeren. Maar Hoekstra en zijn collega Cora van Nieuwenhuizen vinden ook dat het aantal nachtvluchten omlaag moet, net als de overige hinder van het vliegverkeer.

Hoekstra zei de afgelopen weken in nauw contact te staan met de Fransen. Desalniettemin nam Le Maire vrijdagavond de regie door als eerste op televisie zijn definitieve steun van €7 mrd te melden, terwijl Nederland nog niet zo ver is. Hoekstra suggereerde daarbij dat de nood hoger is bij het Franse onderdeel Air France dan bij KLM.

De minister wil tevens zicht hebben op het toekomstperspectief bij Air France-KLM. Hij eist een herstructureringsplan vanwege de hoge kosten van de onderneming waarbij 'de sterkste schouders (lees: de piloten) de zwaarste lasten moeten dragen'.

Hij sloot niet uit dat na de nu bekendgemaakte miljarden later extra steun nodig zal zijn. De andere aandeelhouders in de onderneming zijn daartoe nu minder in staat. De Franse en Nederlandse staat hebben ieder 14% van de aandelen in de luchtvaartgroep en Hoekstra heeft eerder aangegeven dat hij een aan de Fransen gelijkwaardige positie wil hebben en houden.

De Tweede Kamer is een aantal weken geleden en vrijdag vertrouwelijk geïnformeerd. PvdA'er Henk Nijboer heeft het initiatief genomen voor een snel debat omdat de gang van zaken bij hem veel vragen oproept.