Duitse rechtbanken zijn onafhankelijk en onpartijdig, mits rechters zonder instructie en overheidsdruk hun werk kunnen doen. Dat heeft het Hof van Justitie van de EU in Luxemburg donderdag geoordeeld na vragen van het administratieve gerecht in Wiesbaden.

De zaak draaide om een burger die inzage wilde in zijn door een parlementscommissie van de deelstaat Hessen opgestelde dossier. Het parlement weigerde dat, waarna het gerecht in Wiesbaden de kwestie voorlegde aan 'Luxemburg'.

De rechter in de Hessische stad wilde daarbij echter tevens van het EU-hof weten of het gerecht als 'onafhankelijk' en 'onpartijdig' geldt. Reden voor die vraag is dat een commissie waarvan de leden in meerderheid afkomstig zijn uit het deelstaatparlement, over de benoeming van rechters gaat.

De Duitse regering stelde in deze zaak eerder dat rechters wel degelijk onafhankelijk zijn, daar zij 'een autonome status' genieten. Zij staan verder niet bloot aan beïnvloeding van de politiek.

Het EU-hof volgt deze redenering in het donderdag gewezen arrest. Het in Luxemburg ingediende dossier bevat volgens de hoogste rechterlijke instantie in de EU 'geen aanwijzingen' dat de politiek in Hessen rechters beïnvloedt.

Met het oordeel gaat het Hof in op een vraag die bij meer Duitse rechtbanken leeft. Medio juni stelde een rechter van de rechtbank in Erfurt dezelfde vraag aan 'Luxemburg' in een andere zaak. Die draaide rond compensatie voor een gedupeerde consument in de zogeheten 'sjoemeldieselaffaire'. In deze zaak komt op zijn vroegst volgend jaar duidelijkheid.

De onafhankelijkheid van de rechterlijke macht is een actueel en gevoelig thema in de Europese Unie. Het EU-hof bepaalde recent dat de tuchtkamer van het hooggerechtshof in Polen niet onafhankelijk is vanwege politieke inmenging, en dat Warschau die tuchtkamer op non-actief moet stellen. De Europese Commissie wil lidstaten die de rechtsstaat ondermijnen gaan straffen door ze EU-subsidies te onthouden.