Met iets meer dan een week te gaan tot de stembussen sluiten, werd het Amerikaanse publiek alsnog getrakteerd op iets dat in de buurt kwam van een normaal debat tussen twee presidentskandidaten. Een kleine technische interventie bleek wonderen te doen. Op het moment dat de een sprak, stond de microfoon van de ander uit. Twee kopstukken van de machtigste democratie ter wereld kruisten verbaal de degens, maar de organisatoren konden niet vertrouwen op de rust en de beheersing van de presidentskandidaten om elkaar te laten uitspreken.

Plotseling werd zo scherp zichtbaar waar Amerika tussen te kiezen heeft. Joe Biden presenteerde zich onomwonden als de 'groene' kandidaat. De voormalig Democratische vicepresident herhaalde meerdere malen dat hij de Verenigde Staten richting een CO₂-neutrale economie wil dirigeren. Biden zei te willen ophouden met subsidies voor de fossiele industrie en het geld dat daarvoor beschikbaar is voortaan aan hernieuwbare energie te zullen besteden. Donald Trump rook een kans om een staat waar het spant tussen de twee naar zich toe te halen. 'Horen jullie dat, Texas?'

Twee Amerika's

Ook op gezondheidszorg tekenden zich duidelijke verschillen af. Biden viel Trump aan op hoe de covid-pandemie heeft uitgepakt. Trumps verdediging was dat hij onmogelijk meer had kunnen doen omdat 'de oplossing niet erger kan zijn dan de kwaal'. Wat betreft gezondheidsverzekeringen werd eveneens helder welke opties Amerika heeft. Biden wil het huidige stelsel van private en deels gesubsidieerde zorgverzekeringen uitbreiden met een publieke optie. Trump deed het af als 'socialistische gezondheidszorg'.

Minimumloon was een volgend onderwerp waar er twee verschillende visies tegenover elkaar stonden. Verhogen tot $15 per uur, vindt Biden, juist nu veel Amerikanen in nood zitten vanwege de coronacrisis. Volgens Trump is het een slecht idee vanwege precies dezelfde reden. Het zou bedrijven te veel kosten.

Er stonden ook twee versies van Amerika tegenover elkaar op het moment dat racisme ter sprake kwam. 'Systemisch racisme bestaat in Amerika', zei Biden. 'Niemand heeft meer gedaan voor zwart Amerika dan ik, Lincoln uitgezonderd misschien', herhaalde Trump. 'Ik ben de minst racistische persoon in deze zaal.'

Weinig verrassingen

De verschillende standpunten zullen weinig Amerikaanse kiezers verrast hebben. Doordat beide kandidaten voor langere tijd onafgebroken konden spreken en daarmee langer de aandacht op zich gevestigd hadden, werd plotseling duidelijk hoezeer de Amerikaanse kiezers twee kandidaten met het gewicht van de jaren op het lichaam en de geest tegenover elkaar heeft gezet. Zowel Biden als Trump sprongen regelmatig van de hak op de tak en hadden soms moeite een coherente gedachtelijn vol te houden.

Opvallend beperkt was de aandacht voor buitenlandse onderwerpen. Biden verweet Trump zich niet uit te spreken tegen Rusland over de verstoring van de verkiezingen, iets wat volgens recente berichten van de FBI momenteel gebeurt, net als bij de vorige verkiezingen. Trumps repliek was dat Biden geld uit Rusland zou hebben verdiend, via zijn zoon.

Veelzeggend over hoe Trump en Biden hun rol als president zien was de slotvraag, waarbij de twee kandidaten werd gevraagd om een minuut te spreken alsof ze net geïnaugureerd waren. Biden sprak over een president voor alle Amerikanen te willen zijn, of ze nu voor hem gestemd hadden of niet. Trump zei dat Amerika bezig was met ongekend economisch herstel en eindigde met de boodschap dat Biden de Amerikaanse economie zou verwoesten. Ook als denkbeeldige volgende president lijkt Trump de ander verslaan minstens zo belangrijk te vinden als zelf president zijn.