Vooruitblikkend en verdiepend: dit is de wekelijkse dosis Europamania — alles wat je moet weten over ontwikkelingen in Europa. In deze editie: Marine Le Pen gelooft haar oren niet, een Brusselse reanimatiepoging en syndicale strubbelingen in België.
De verbijstering op het gezicht van Marine Le Pen, leider van de extreemrechtse Rassemblement National, sprak vorige week boekdelen. In tv-programma Vous avez la parole kreeg Le Pen in een debat met minister van binnenlandse zaken Gérald Darmanin van hem te horen dat ze te slap is richting de militante islam.
Te slap? Le Pen, een veteraan in de islamkritiek, wist even niet hoe ze het had. Ze had Darmanin — na de terreurdaden vorig najaar binnen de regering de prominentste houwdegen tegen islamisme — net gezegd dat Darmanins recent verschenen boekje Le Séparatisme islamiste eigenlijk haar tekst is.
Maar met Darmanins opmerking leek Le Pen plots een gematigde kandidaat, een onbekende situatie voor het boegbeeld van het voormalige Front National. Ze onderstreepte zelfs dat ze niets tegen de islam an sich heeft, en dat ze vrijheden die de religie in Frankrijk heeft wil behouden.
Wat gebeurde hier? Marine Le Pen heeft zich de laatste maanden tot een grotere concurrent van president Emmanuel Macron ontwikkeld. Volgens peilingen wint het staatshoofd de verkiezingen in 2022 maar krapjes; zo'n 48% van de Fransen zou voor Le Pen kiezen. In 2017 won Macron de tweede ronde nog met 66% van de stemmen.
De president lijkt, mede in het licht van de gruweldaden begaan door terroristen, tot de slotsom gekomen dat hij met harde maatregelen tegen 'islamistisch separatisme' moet komen. Daarmee vist hij in dezelfde vijver als Marine Le Pen, die hardnekkige kritiek op het Franse coronabeleid uit, maar die zich tegenwoordig op andere terreinen zoals Europa wat minder 'anti' opstelt (Le Pens soulmate in de Europese arena, de Italiaanse politicus Matteo Salvini van de rechts-nationalistische Lega, schudde vorige week zijn anti-Europese veren af om te kunnen deelnemen aan de nieuwe regering van premier Mario Draghi).
Politicologen waarschuwen dat Macron met het overnemen van Le Pens islamverhaal een riskante strategie voert. Je speelt extreemrechts alleen maar in de kaart, stelde bijvoorbeeld Ugo Palhena van de Universiteit van Lille vorige week tegen France24.
Het kopiëren van Le Pens verhaal hindert Gérald Darmanin overigens niet in zijn daadkracht extreemrechts aan te pakken. Zaterdag kondigde de minister een verbod aan op Géneration Identitaire, een organisatie die aan de grens actie voert om te voorkomen dat migranten Frans grondgebied bereiken.
Betekent het aantreden van Joe Biden als president van de VS ook een einde van de verlamming van de Wereldhandelsorganisatie, de WTO? Onder Donald Trump blokkeerden de VS de benoeming van nieuwe rechters voor het geschillenbeslechtingssysteem van de WTO. De organisatie leidt nu een zieltogend bestaan.
Maar er komt een nieuwe directeur-generaal aan (vandaag valt het besluit; lees het verhaal van FD-redacteur Daan Ballegeer), en de Europese Commissie presenteert woensdag plannen om de organisatie te hervormen. De Amerikanen hebben volgens Brussel deels gelijk, meldden media vorige week op uitgelekte conceptteksten van de Commissie.
De Commissie stelt daarbij dat China zich meer aan zijn WTO-verplichtingen moet houden, en dat de Volksrepubliek zijn markten meer moet openen. Het staatskapitalisme van Peking betekent een fundamentele uitdaging voor de mondiale wereldorde in handel, aldus Brussel (kennelijk helpt de investeringsdeal die de EU en China eind december sloten niet genoeg).
De Amerikanen hebben post-Trump zelf ook wat goed te maken, vindt de Commissie. De VS moeten zich flexibeler opstellen bij handelsgeschillen.
Een Belgische wet op havenarbeid uit 1972 blijft na decennialang juridisch getouwtrek overeind, leerde een arrest van het Hof van Justitie van de EU vorig week. Nu ja, een beetje overeind. De zogeheten wet-Major bepaalt dat in België alleen erkende havenarbeiders werk in havengebieden mogen uitvoeren. Een doorn in het oog van ondernemers daar die dat veel te duur vinden (sterke havenbonden = hoge loonkosten).
De obstinate havenondernemer Fernand Huts omzeilde die regeling door in zijn logistiek bedrijf Logisport werknemers met een statuut van kantoorpersoneel in te zetten. 'Havenarbeid is: schepen laden en lossen', aldus Huts. En: 'Ik kan toch geen dokwerkers vragen om behaatjes in zakjes te stoppen?'
Het Luxemburgse Hof oordeelde dat de erkenning van havenarbeiders wel degelijk verantwoord kan zijn uit veiligheidsoverwegingen, maar vindt tegelijk dat de Belgische regels te ver gaan. Nu is het nog een comité van werkgevers en vakbonden dat over de erkenning van havenarbeiders en de toepassing van de regels gaat.
Dit maakt het moeilijk voor havenbedrijven om te werken met buitenlandse werknemers, en lastig voor buitenlandse bedrijven om zich in de Belgische havens te vestigen. En dat is dus in strijd met de Europese rechtsregels.
Hoe die erkenning dan wel moet verlopen laat het Hof onbeantwoord. Bonden en werkgevers gaan in overleg met minister van werk Pierre-Yves Dermagne op zoek gaan naar een oplossing. De Raad van State en het Grondwettelijk Hof moeten tot een definitief vonnis komen.
• De ministers van financiën van de Eurogroep spreken elkaar maandag. Agendapunt is onder meer de internationale rol van de euro (lees het verhaal van FD-correspondent Mathijs Schiffers).
• Eurocommissaris Maros Sefcovic spreekt dinsdag met Ierse politici over de recente trammelant rond Noord-Ierland. Live naar te luisteren.
• Dinsdag spreken de EU-ministers van financiën over de herstelplannen voor de economie post-corona (sla het verhaal van FD-correspondent Ria Cats er nog even op na).
• De jaarlijkse Veiligheidsconferentie in München heeft vrijdag plaats. Live te volgen, met Angela Merkel, Joe Biden, Bill Gates en nog meer prominenten.
Poolse landdagen Alweer politiek geruzie in Warschau. Coalitiepartij Akkoord van Jaroslaw Gowin, een van de drie partijen in de regering, verzet zich tegen een speciale taks voor mediabedrijven. Die voerden daar vorige week al actie tegen; met name onafhankelijke concerns zijn het doelwit, stellen ze. In december botste Gowin al eerder met zijn coalitiepartners.
Vis... niet weer De EU en het VK steggelden al over vis, nu is Noorwegen ongelukkig over Europese ideeën over de visvangst bij Spitsbergen.
Voorwaarts Het coronaherstelpakket van de EU betekent dat het economisch bestuur van de Unie een nieuwe weg moet inslaan, stelt deze analyse van de Hertie School for Governance.
Het vrije woord Hoe ver reikt de vrijheid van meningsuiting? Daarover debatteert Spanje, nadat het hooggerechtshof een vonnis tegen de rapper Pablo Hasél had bevestigd, omdat Hasel terrorisme zou hebben verheerlijkt, en het Spaanse koningshuis zou hebben beledigd.
Forza Draghi Voormalig ECB-president Mario Draghi is nu premier van Italië. Hoe nu verder, belicht deze analyse. Lees ook dit profiel en dit stuk over Draghi's kwaliteiten.
Post-Ibiza Het Ibiza-schandaal (hier een eerdere dosis Europamania die de kwestie belicht) schokte de Oostenrijkse politiek. De Süddeutsche Zeitung heeft er een podcastserie over gemaakt.
Aber nein De Duitse minister van binnenlandse zaken Horst Seehofer pruimt Europese kritiek op scherpe controle aan de Oostenrijkse en Tsjechische grens niet.
FD Europamania wordt geschreven door Han Dirk Hekking, dit keer met medewerking van Daan Ballegeer. Volg ook onze FD-Brusselaars Ria Cats en Mathijs Schiffers. Heb je opmerkingen of nieuws? Laat het weten via feedback@fd.nl. Tot volgende week!
