Ruim twee miljoen woningen in Nederland kunnen tegen een prijs van bijna €2500 hun gasverbruik flink omlaag brengen door een hybride warmtepomp. Zo kan Nederland de CO₂-uitstoot terugbrengen en klimaatdoelen halen. De techniek is veel goedkoper dan andere manieren om huizen te verduurzamen, onderzocht de branchevereniging van duurzame energiebedrijven, de NVDE.
In 2020 kregen 70.000 huizen een warmtepomp. Er bestaan warmtepompen die volledig op elektriciteit draaien. Hybride pompen draaien nog deels op gas en zijn daardoor goedkoper.Foto: Koen van Weel/ANP
In het kort
Om de Nederlandse CO₂-uitstoot te verlagen, moeten huiseigenaren hun woning verduurzamen.
De kosten daarvoor kunnen in de tienduizenden euro's lopen.
Een goedkopere manier is het installeren van een hybride warmtepomp.
Gevaar is dat het halen van klimaatdoelen vertraging oploopt
De investering in een hybride warmtepomp, een pomp die zowel op groene stroom als op gas draait, verdient zich voor twee miljoen huizen gebouwd na 1975 binnen vijftien jaar terug, blijkt uit nieuw onderzoek van ingenieursbureau DWA, in opdracht van de NVDE.
De uitstoot van broeikasgassen bij Nederlandse woningen kan hierdoor snel zakken en dat is nodig om klimaatdoelen te halen. De aarde warmt in rap tempo op door de hoge uitstoot van broeikasgassen, zoals CO₂. Deze maand waarschuwden de VN voor ernstige klimaatverandering als landen niet snel klimaatmaatregelen nemen.
Om klimaatdoelen te halen, moeten alle acht miljoen Nederlandse huizen en gebouwen in dertig jaar van het aardgas af. Maar de uitvoering daarvan verloopt uiterst moeizaam, berichtte het FD al eerder. De kosten voor een gasloos huis lopen in de tienduizenden euro's. In veel gemeenten waar woonwijken van het gas worden gehaald, leiden de hoge kosten tot protesten van bewoners. Ook woningcorporaties maken zich zorgen over de dure duurzame renovaties.
Een hybride warmtepomp kan soelaas bieden, zegt voorzitter van de NVDE, Olof van der Gaag. De pomp verwarmt een huis met groene stroom, maar kan op heel koude dagen overspringen op aardgas. Dat maakt de kosten voor de pomp lager dan veel andere duurzame warmtesystemen.
Volgens DWA kost een hybride warmtepomp gemiddeld €5.767. Na aftrek van subsidie en kosten voor een nieuwe cv-ketel — die een huishouden sowieso maakt — komt de gemiddelde investering op €2.267, aldus het ingenieursbureau. Dat zou voor de meeste huizen gebouwd na 1975 binnen vijftien jaar terug te verdienen zijn. Het warmtesysteem gaat ook vijftien jaar mee. Een warmtepomp die alleen maar op groene stroom draait kost al snel €10.000.
Als twee miljoen woningen een hybride warmtepomp zouden krijgen, dan bespaart dat 3 miljoen ton CO₂, aldus het onderzoek. Per huis zakt de uitstoot met ongeveer 20%. Volgens de laatste cijfers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) stootten Nederlandse huishoudens in 2019 23 miljoen ton CO₂, ongeveer 12% van de totale CO₂-uitstoot dat jaar.
Reacties
Niet alleen de NVDE is voorstander van de hybride vorm. Netbeheerders, de installatiebranche en milieupartij Natuur en Milieu spraken zich er dit voorjaar ook al voor uit. De partijen zeiden toen dat het tempo waarin huizen nu van het aardgas gaan veel te laag ligt om klimaatdoelen te halen. Hybride warmtepompen zouden daar verandering in kunnen brengen. Jaarlijks worden nog ruim 400.000 cv-ketels vervangen, terwijl vorig jaar er 70.000 warmtepompen werden verkocht, blijkt uit cijfers van de installatiebranche.
Maarten van Poelgeest, oud-wethouder (GroenLinks) van Amsterdam is nu uitvoerder van de Nederlandse klimaatmaatregelen die zijn gemaakt voor de gebouwde omgeving. 'Op zich ben ik wel voor de hybride warmtepomp, maar het ligt aan je situatie. Als je woont in een wijk waar de gemeente een stadswarmtenet aan wil leggen, dan kun je beter daarop aansluiten.'
Volgens Marjan Minnesma van milieuactiegroep Urgenda is grootschalig inzetten op hybride warmtesystemen geen goed idee. 'Dertig jaar geleden was het best een leuk idee geweest, maar nu houd je nog langer een gassysteem in stand', zegt ze. Volgens Minnesma is er geen tijd te verliezen en kunnen huishoudens die overstappen op duurzame verwarming het beter meteen goed doen. 'Het klimaatrapport van de VN laat ook zien dat er nog maar weinig tijd is', zegt ze.
Tweede Kamerlid voor het CDA Henri Bontenbal is het daar niet mee eens. 'Ik denk dat we de klimaatdoelen juist beter gaan halen door de hybride warmtepomp', zegt hij. Het gasloos maken van wijken roept zoveel weerstand op bij mensen, dat een simpelere oplossing nodig is. Het Kamerlid kreeg voor het zomerreces een motie aangenomen, die het kabinet oproept een normering te onderzoeken voor warmtesystemen. Een norm voor de installatiebranche zou ertoe leiden dat zij steeds minder cv-ketels en meer hybride warmtepompen verkopen, aldus Bontenbal.