Luxe-automerken hebben heuse afdelingen ‘sound design’, waar experts zich buigen over het ideale geluid voor het autoportier, de raambediening en de gordelverklikker.

Het is geen toeval dat het sluiten van een autoportier bij een BMW anders klinkt dan bij een Fiat Panda. Topmerken als Mercedes-Benz, BMW en Audi hebben speciale sounddesigners in dienst, die ervoor zorgen dat de hoogste kwaliteit ook te horen is in alles wat in en aan een auto geluid maakt.

Juist bij auto’s in de hogere prijsklassen is het belangrijk dat je de topkwaliteit niet alleen kunt zien, maar ook kunt horen. Het sluiten van een portier, het klikken van een richtingaanwijzer, het blazen van de airco: niets wordt aan het toeval overgelaten om te laten horen dat de auto van een topmerk zijn prijs waard is.

‘Geluiddesign is enorm belangrijk’, vertelt Rainer Beer, hoofd Sound Design van BMW Group, fabrikant van de merken BMW, Mini en Rolls-Royce. ‘De klank speelt nu eenmaal een voorname rol bij de algemene indruk die een auto maakt. Stel je maar eens een horrorfilm voor zonder geluid: die zou ineens wel heel erg saai worden. Voor een auto geldt hetzelfde. Optimaal rijplezier krijg je alleen met de allerbeste soundtrack.’

In het ontwikkelingscentrum van BMW Sound Design in München maken de onderzoekers gebruik van hightechkoptelefoons, microfoons, synthesizers en complexe software, die moeten helpen met chirurgische precisie de perfecte klank te componeren. Emar Vegt is een van de veertien sounddesigners die BMW in dienst heeft. Het componeren van geluid voor een auto-onderdeel is volgens hem niet eenvoudig: ‘Het onderdeel mag niet aan functionaliteit verliezen, maar moet tegelijkertijd wel prettig in het gehoor liggen. Neem het bekende waarschuwingsgeluid in auto’s dat aangeeft dat iemand zijn gordel niet om heeft. Als ik voor zo’n gordelverklikker een geluid creëer dat zo irritant is dat je het liefst meteen zou uitstappen, heb ik iets verkeerd gedaan. Maar ik ben ook niet goed bezig als het geluid zo prettig klinkt dat je denkt: wat een lekker geluid­, ik wacht nog even voordat ik mijn gordel omdoe. Het luistert dus nauw. Bovendien moet elk geluid perfect passen bij het karakter van de auto én het imago van ons merk.’

Het gaat zelfs zo ver dat bepaalde automerken aan hun klanken herkenbaar zijn. Emar Vegt: ‘BMW kiest van oudsher voor bijna klassieke klanken. Het geluid van de gordelverklikker bijvoorbeeld is een pingel met meer nagalm dan bij andere automerken.’ Mini daarentegen heeft een meer ‘crunchy’ geluid, dat heel modern­, computerachtig klinkt. Bij Rolls-Royce is gekozen voor een klassiek muziekinstrument: de harp. En bij de elektrische BMW i-modellen is het een computergeluid, dat niemand zal associëren­ met een muziekinstrument. Dat past bij zo’n innovatieve, op de toekomst gerichte auto.

S-Klasse klinkt als een kluis

In het onderzoeks- en ontwikkelingscentrum van BMW laten ze ook maar al te graag horen hoe het niet moet: de opname van de elektrische raambediening van een goedkope auto, van een niet nader te noemen merk, is veelzeggend. Het licht zoemende geluid van de elektromotor klinkt schril, lijkt soms even te haperen en de toonhoogte is allerminst stabiel. Zo mag een BMW dus nooit klinken.

Ook bij de andere topmerken wordt veel aandacht besteed aan het menselijk gehoor. Als je de deur van een S-Klasse, het topmodel van Mercedes, dichtgooit, klinkt dat als een kluis. Het werk van de sounddesigners wordt intussen steeds lastiger, door de voortschrijdende autotechniek. Regelmatig worden nieuwe eisen gesteld aan de botsveiligheid, waardoor de constructie van een auto grondig moet worden herzien. Ook moeten auto’s steeds lichter worden, om ze zuiniger en milieuvriendelijker te maken. Andere constructies en het gebruik van andere materialen hebben onmiskenbaar invloed op het geluid. Ze vormen een potentiële bedreiging voor de kwaliteitsbeleving.

Want een degelijk geluid bij het dichtgooien van een portier krijg je pas als het portier perfect in de deurstijl van het koetswerk past, dempers perfect zijn afgesteld en de afdichtingsrubbers zorgvuldig zijn gevormd en gepositioneerd. Op het moment dat de deur de carrosserie bereikt, raakt hij eerst de metalen onderdelen van de vergrendeling. Die onderdelen moeten een eenduidige klik met een lage toon laten klinken, want een laag geluid ervaart de mens als degelijk. Hoge of zelfs piepende geluiden staan in de kwaliteitsbeleving voor goedkoop.

SUV mag harder klinken

Ook het volume speelt een rol, maar daarbij laten­ de geluidsontwerpers meer ruimte voor de verschillende modellen binnen één merk. Een grote, stoere SUV mag harder klinken dan een elegante cabrio. Opmerkelijk genoeg ervaren autofabrikanten dat de Europese automobilist veel gevoeliger is voor geluidsbeleving dan autobezitters in de Verenigde Staten, Afrika of China. Toen eind vorige eeuw de eerste Zuid-Koreaanse auto’s naar Europa kwamen, begrepen de makers er niets van dat bijvoorbeeld de Nederlandse klant in de showroom geneigd is even een portier of de achterklep dicht te gooien. Puur om te luisteren of het wel solide klinkt, want dat wekt vertrouwen in een merk.

Meer FD Persoonlijk? Lees verder op fdpersoonlijk.nl.