De stippen van Bart Hess

‘Welcome, you are now part of the artwork Work With Me People. Everything will be fine if you listen precisely to my instructions.’

De computerstem vraagt je via een koptelefoon vervolgens om een veiligheidsbril, een transparant plastic schort en blauwe handschoenen aan te trekken. Ze liggen netjes op het bureau in de laboratoriumruimte in de tentoonstelling ‘Future Bodies’ van Bart Hess, in het Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch.

Bart Hess is als ontwerper en kunstenaar vooral bekend geworden door de slijmjurk die hij voor Lady Gaga maakte. Zijn werken spiegelen een toekomst voor waarin vreemde materialen als een tweede huid over het lichaam van mensen zijn getrokken, zoals was, latex en metalen bouten. Soms stelt hij de gewaden in een installatie tentoon of geeft hij ze weer in een film. Daardoor blijft die toekomst visueel en onaanraakbaar.

In Work With Me People wordt dat compleet omgekeerd, doordat het publiek zelf de maker is van zo’n vreemde huid. De digitale stem bij het werkstation informeert je niet over wat je aan het maken bent en waar het toe dient. Deze instrueert je alleen hoe je secuur met latexverf zwarte stipjes moet zetten op een opgespannen zwart stuk latex. ‘You can make the dots bigger now. Try not to make the dots round but oval. The best effect is when you let the paint drip on the canvas.’

Het repetitieve werk brengt je in een meditatieve, zelfs slaafse staat. Steeds opnieuw zegt de computer streng: ‘Please be quiet, it is not allowed to talk.’ Zo maakt Hess van de bezoeker een ‘future body’. De mens staat niet meer aan het roer, maar wordt gestuurd door een digitale stem. De titel van het werk Work With Me People is geen uitnodiging meer om mee te helpen, maar een stelling over het gereedschap waarmee Hess werkt.

Soms krijg je een aanmoediging van de computerstem: ‘You are doing a good job.’ Maar je werk wordt ook streng geëvalueerd en gecorrigeerd door de computer als je iets fout doet. ‘You are only allowed to paint dots. Don’t let the dots touch each other.’

Na een tijdje zegt de computerstem dat je mag stoppen met werken en de koptelefoon terug kunt hangen. De deelnemer is vrij om te gaan wanneer hij wil, maar je kunt je inderdaad voorstellen dat mensen wachtend op instructies van de dwingende digitale stem zomaar kunnen blijven zitten tot sluitingstijd. Zo wordt het publiek gevangengehouden in digitale technologie, net zoals de lichamen in de films van Hess, die bedekt zijn door latex of een laag was, of doodstil moeten liggen terwijl hun hele huid geschoren wordt door een enorm digitaal gestuurd scheermes.

Overal op de zwarte canvassen zitten ook grote spetters en stippen die samengeklonterd zijn tot één grote massa. Bezoekers breken de spelregels, net als de lichamen in de films van Hess letterlijk door hun tweede huid van latex of was proberen te breken. Dit verzet is precies waar Hess naar op zoek is. In de catalogus van de tentoonstelling zegt hij: ‘Het is hoe ik mijn eigen werk structureer en redigeer, en nu ook de presentatie en tentoonstelling. De werken worden allemaal een “Bart Hess”.’

Lees meer in FD Persoonlijk, het weekendmagazine van Het Financieele Dagblad over mensen, lifestyle, kunst, cultuur, mode en reizen.