Horlogemakers over hun vak

Anthony de Haas (50) A. Lange & Söhne: 'enig muzikaal gevoel helpt bij het ontwikkelen van horloges'

De Nederlander is bij het Duitse horlogemerk A. Lange & Söhne verantwoordelijk voor de productontwikkeling.

U ontwikkelt horloges én slaat graag op een drumstel. Heeft dat met elkaar te maken? ‘Op een indirecte manier wel: drummen stimuleert mijn creativiteit. Bovendien helpt enig muzikaal gevoel bij het ontwikkelen van horloges met slagwerk, zoals “minute repeaters”. Je bepaalt dan makkelijker de juiste klank of het perfecte ritme.’

A. Lange & Söhne is een relatief jong merk. Ziet u het ontbreken van veel historie als voor- of nadeel? ‘Het merk mag dan jong zijn, de geschiedenis gaat terug tot halverwege de 19de eeuw, toen Ferdinand Lange de basis legde voor de Saksische stijl van horlogemaken: robuust, technisch verfijnd en perfect afgewerkt. Deze vormt nog altijd de basis waarop wij voortborduren.’

Kijkt u bij het ontwerpen van een nieuw horloge eerst naar de techniek of naar het design? ‘Engineering en design gaan samen als paard en rijtuig. Als we een nieuw technisch idee krijgen, denken we na over hoe we het in het uurwerk kunnen integreren en hoe het er zal uitzien op de wijzerplaat. Maar zo’n traject kan ook omgekeerd verlopen.’

Heeft een merk als A. Lange & Söhne met modetrends te maken? ‘Trends interesseren mij omdat ze onze sociale en culturele ontwikkeling weerspiegelen. Maar ze zouden onze ontwerpen niet moeten beïnvloeden, omdat wij claimen horloges te maken die de test des tijds doorstaan.’

Wat is uw favoriete horloge? ‘Dat is altijd het volgende model waar ik mee bezig ben, haha. Dus daar kan ik nog helemaal niets over vertellen.’

Carole Forestier-Kasapi (49) Cartier: 'Om tot iets bijzonders te komen moet je niet meteen concreet nadenken over design en techniek'

Onder leiding van deze in Zwitserland wonende Française lanceerde het Franse luxehuis Cartier tientallen nieuwe uurwerktypes.

Is het waar dat u als tiener een poster van Abraham Louis Breguet aan de muur had? ‘Klopt. Ik kom uit een Parijse familie van horlogemakers en als kind was ik fan van Breguet. Hij is een van de grootste horlogemakers aller tijden.’

De geschiedenis van Cartier is gevuld met iconen. Maakt dit uw werk moeilijker? ‘Cartier begon zijn geschiedenis te schrijven in 1847. Ik mag één deel in dat boek schrijven. Om dat goed te doen, moet ik eerst het verhaal tot nu toe kennen en dan een voortzetting bedenken die aansluit op het verleden. Ik weet niet of dat moeilijker is. Het is in elk geval anders dan ergens vanaf het begin bij betrokken zijn.’

Als u een nieuw horloge bedenkt, ziet u dan eerst de techniek voor u of het design? ‘Geen van beide. Om tot iets bijzonders te komen moet je niet meteen concreet nadenken over design en techniek. Eerst moeten creativiteit en innovatiekracht de ruimte krijgen.’

Wat is uw favoriete horloge? ‘De Baignoire Cartier Watch, een tijdloos symbool van elegantie en vrouwelijkheid.’

Waar ontsnapt u even aan de horloge-industrie? ‘In mijn tuin. Zaaien, planten, snoeien. En vooral nergens aan denken.’

Michel Parmigiani (66) Parmigiani Fleurier: 'We vinden veel inspiratie in de restauratiewerkzaamheden die we nog altijd doen'

Een archetypische horlogemaker. Is oprichter, naamgever en creatieve geest achter het Zwitserse horlogehuis Parmigiani Fleurier.

Parmigiani Fleurier is een onafhankelijk horlogemerk. Maakt dat het leven makkelijker of moeilijker in deze competitieve business? ‘Het biedt vooral voordelen. We hebben volledige controle over het maakproces, vanaf het ontwerp tot en met de productie van elk onderdeel. Het geeft ultieme creatieve vrijheid.’

Heeft uw vroegere werk nog invloed op het merk? ‘Ik restaureerde zeer oude en ingewikkelde uurwerken. Zo gingen vijf eeuwen horloge- en klokkengeschiedenis door mijn handen. Die achtergrond bepaalt voor een belangrijk deel het DNA van het huidige merk.’

Parmigiani Fleurier bestaat 21 jaar en kan geen inspiratie putten uit het eigen verleden. Bent u nooit jaloers op merken die dat wel kunnen? ‘We vinden veel inspiratie in de restauratiewerkzaamheden die we nog altijd doen. Interessante klassieke uurwerken die overal vandaan komen. Dus er wordt zeker inspiratie geput uit het verre verleden. Alleen is dat niet van onszelf.’

Mocht de horloge-industrie instorten, in welke branche zou u dan willen werken? ‘Dan toch graag in de architectuur. Ontwerpen zit nu eenmaal in mijn bloed.’

Christian Knoop (47) IWC Schaffhausen: 'Ik hou me bezig met de complete uitstraling van het merk'

Is designdirecteur bij het Zwitserse horlogemerk IWC Schaffhausen. Werkte daarvoor bij Philips en Frog Design.

Ziet u horloges als modeobjecten? ‘Een mechanisch horloge is iets wat modeverschijnselen overleeft. Maar ik zie wel dat onze klanten soms horloges kopen uit verschillende IWC-collecties. Een pilotenhorloge naast een duikhorloge en een meer formeel exemplaar. Die kunnen ze combineren met verschillende outfits bij verschillende gelegenheden. Het horloge maakt zo wel deel uit van de mode, maar staat er tegelijkertijd los van. Een tijdloos object.’

Behalve als het de band betreft? ‘Dat klopt, wat we op het moment veel zien is dat mensen veranderingen aanbrengen door bijvoorbeeld een andere kleur of soort band te kiezen. Kleine, tijdelijke ingrepen, die kunnen meebewegen met modes en seizoenen.’

Bij de ontwikkeling van een nieuw horloge loopt u jaren op de mode vooruit. De algemene voorkeur kan veranderen van groot naar klein, van rond naar vierkant. Met het risico dat u er volledig naast zit op het moment van de lancering. Gaat een ontwerp dan de koelkast in? ‘Dat kan inderdaad. Maar je kunt soms ook een speciale editie lanceren, die wat meer geaccentueerd mag zijn, voor een speciale gelegenheid of een specifieke markt. Dan kun je bijvoorbeeld een groter horloge lanceren in een markt waarin de trend juist naar kleiner neigt.’

Voor u bij IWC kwam, werkte u als ontwerper bij elektronicabedrijf Philips. Is er nog een andere branche waarin u zou willen werken? ‘Ik doe bij IWC meer dan alleen horloges ontwerpen. Ik hou me bezig met de complete uitstraling van het merk. Dat biedt veel creatieve ruimte en uitdaging. Maar als er één ding is dat ik nog graag een keer zou willen doen, is dat het ontwerpen van een zeilboot. Want dat is mijn andere passie, zeilen.’

Lees meer in FD Persoonlijk, het weekendmagazine van Het Financieele Dagblad over mensen, lifestyle, kunst, cultuur, mode en reizen.