Datacenters zijn de grote energieverslinders van deze tijd: ze moeten gekoeld worden om hun werk te blijven doen. Helena Samodurova bedacht een energiezuinige manier om datacenters te koelen.
Functie Een van de drijvende krachten achter start-up Incooling, dat het stroomverbruik van datacentra vermindert door niet de ruimte te koelen, maar de chips zelf, via een koelsysteem dat boven op de chip wordt geplaatst.
Verhuisde op 15-jarige leeftijd vanuit haar geboorteland Letland met haar familie naar Leeds. ‘Ik sprak geen woord Engels en moest dat jaar direct examens doen. Pittig.’
Studeerde internationale betrekkingen en Spaans, en deed, in Barcelona, de master Environmental Sustainability.
Won de eerste CoSta Award van VNO-NCW en MKB-Nederland, voor de succesvolste innovatieve samenwerking tussen een corporate bedrijf (ASML) en een start-up.
Wereldwijd draaien dataservers overuren. Appen, sociale media, navigeren of berekeningen maken met een supercomputer: er zijn data voor nodig. Om alles in de lucht te houden moeten dataservers hard werken, wat warmte veroorzaakt. Daarom is koeling van dataservers belangrijk. Nu gebeurt dat nog met gekoelde lucht, maar dat is inefficiënt en dus niet echt duurzaam, vindt Helena Samodurova (25). Zij werkt met haar bedrijf aan een oplossing door op een slimme manier dataservers te koelen.
Incooling bestaat nog geen anderhalf jaar, maar in het nieuwe kantoor op de High Tech Campus in Eindhoven hangt al een reeks hoogtepunten aan de wand. Van de bouw van het eerste prototype en de eerste investering tot een bezoek aan Computex (‘de Aziatische Consumer Electronics Show’). ‘Zo vergeten we niet wat we al allemaal hebben meegemaakt’, zegt Samodurova lachend.
Incooling moet een oplossing bieden voor een nijpende situatie. Om de temperatuur in de datacenters laag te houden is veel energie nodig. Stedelijke gebieden kunnen dat energieverbruik lang niet altijd opbrengen. Zo kondigde Amsterdam afgelopen zomer nog aan dat het voorlopig geen nieuwe datacenters wil bouwen vanwege dreigende stroomtekorten. Maar nieuwe datacenters zijn wel nodig; de vraag naar servers groeit.
‘De verwachting is dat in 2025 zo’n 20 procent van het wereldwijde stroomgebruik opgaat aan datacenters’, zegt Samodurova. ‘Bijna 40 procent daarvan wordt gebruikt voor koeling.’ Incooling wil het energieverbruik van datacenters verminderen, door niet de ruimte te koelen, maar de chips zelf. Het is een koelsysteem dat boven op de chip wordt geplaatst. Dit absorbeert de warmte. ‘Daarmee kun je al snel de helft van de energierekening besparen.’
Samodurova kwam met twee medestudenten op het idee van het bedrijf toen ze een traineeship volgde bij Hightech XL, een organisatie die bedrijven helpt starten en groeien. Daar werd ze gekoppeld aan Rudie Verweij (22) en Karen Huaracha Magaña (29). Samen onderzochten ze bij de Eindhovense incubator of koeltechnologie van Cern, de Europese Raad voor Kernonderzoek, ook toegepast kan worden in andere markten. Verweij had ooit in een datacenter gewerkt en kwam met het idee de techniek te gebruiken om de servers efficiënter te koelen. Uiteindelijk hebben ze de technologie aangepast zegt Samodurova. ‘Maar het concept werkte wel.’
Zij zat toen nog midden in het opleidingsprogramma van de incubator. ‘We zouden eerst drie maanden aan een idee werken en daarna corporate ervaring opdoen, maar deze kans wilde ik niet voorbij laten gaan. Duurzaamheid is altijd een hobby van me geweest en ook mijn masteropleiding richtte zich op verduurzaming. Met dit bedrijfsidee kon ik echt aan de slag.’
‘Met dit systeem kun je al snel de helft van de energierekening besparen’
Eind 2018 richten ze Incooling op, onder de vleugels van het start-upprogramma van Hightech XL. Het trio wisselde kennis uit met ASML en breidde het team ondertussen uit naar zeven man. ‘Het is een familie geworden’, zegt ze. ‘We hebben zoveel met elkaar meegemaakt en we zien elkaar veel, ook in onze vrije tijd.’
Incooling werkt nu ook samen met serverfabrikant Gigabyte. Het bedrijf lanceert in juni het eerste koelsysteem op de Computex in Taipei. ‘De oplage is beperkt, maar het bewijst dat onze technologie werkt.’ De plannen zijn groots. ‘Het doel is de chips van binnenuit te koelen.’
Ook in haar vrije tijd blijft Samodurova graag bezig. ‘Ben ik niet aan het werk, dan dans ik of speel ik piano. Ik hou ook van sporten, lezen en nieuwe plekken ontdekken. Ik woon met twee andere expats. Via hen ontmoet ik veel nieuwe mensen. Dat helpt me om niet alleen met werk bezig te zijn en ook andere kanten van Eindhoven te zien.’
Alle verhalen uit de FD Jonge Talenten Special 2020 vind je hier. We interviewden onder andere acht jonge beloften uitgebreid over hun vernieuwende product of dienst. Van minirobots voor ouderen tot een slimme app die mensen helpt om van hun betaalproblemen af te komen.
