Zzp’ers hebben over het algemeen onvoldoende buffer om financiële tegenvallers op te vangen. De coronacrisis toont dat hun inkomen omhoog moet. Ga voor het berekenen van je uurprijs niet uit van het gemiddelde in jouw branche, maar begin andersom.
De coronacrisis betekent voor veel zelfstandigen minder werk en dus een achteruitgang in inkomen. Bij sommige beroepsgroepen kwam het werk van de ene op de andere dag zelfs volledig tot stilstand. ‘Dat moet je kunnen opvangen en daarvoor moet je reserveren’, vindt Martijn Pennekamp (45) van zzp’ers-platform Ikwordzzper.nl. Kennelijk gebeurt dat onvoldoende, want ruim 440.000 zelfstandigen hebben al bij hun gemeente aangeklopt voor financiële ondersteuning. Dat is bijna de helft van de zzp’ers voor wie de eigen onderneming hun belangrijkste inkomstenbron is. Volgens het CBS gaat dat op voor 940.000 zzp’ers.
Zelfstandigen die door de coronacrisis hun omzet zien dalen, kunnen een beroep doen op de Tijdelijke overbruggingsregeling voor zelfstandig ondernemers (Tozo). Die geeft een aanvulling op het inkomen tot het sociaal minimum. Pennekamp schrikt ervan dat zoveel mensen in de problemen raken als ze een of twee maanden weinig tot niets verdienen. ‘Zzp’ers moeten hun uurtarief kritisch onder de loep nemen. Je moet voldoende verdienen om een buffer op te bouwen, zodat je een terugval in inkomen kunt opvangen’, stelt hij. ‘Nu is het corona, over twee jaar iets anders. Daar moet je op voorbereid zijn.’
Voor de meeste zzp’ers is het bepalen van een uurtarief nattevingerwerk. Ze kijken naar de markt: wat rekenen hun collega’s? Zo hoort het niet, vindt Pennekamp. ‘Vraag je af welk jaarinkomen je nodig hebt’, moet het uitgangspunt zijn. Stel dat je bruto € 50.000 per jaar wilt verdienen. Bij dat bedrag moet je extraatjes optellen die ook hard nodig zijn. ‘Zoals een coronabuffer’, zegt hij. Hoe groot een buffer moet zijn, hangt van je persoonlijke omstandigheden af. Zijn je woonlasten hoog? Heeft je partner een eigen inkomen? Als vuistregel gaat Pennekamp uit van een buffer van € 5000 per jaar.
Het idee is dat je de buffer alleen nodig hebt in een crisissituatie, dus je gebruikt hem niet elk jaar. Op die manier heb je in drie jaar al €15.000 achter de hand om een terugval in inkomen op te vangen. Ook een arbeidsongeschiktheidsverzekering is een aanrader. Wat dat kost, hangt af van je leeftijd en het soort werk, maar ga uit van minstens €2500. Als je later méér wilt dan alleen AOW, zet je ook geld opzij voor je pensioen, bijvoorbeeld 10% van je bruto-inkomen. Tot slot heeft iedere zelfstandige bedrijfskosten. Denk aan een laptop, telefoon, internetaansluiting, iemand die je belastingaangifte doet. Reken hiervoor minimaal op €3000 per jaar, adviseert Pennekamp. Alles bij elkaar betekent dit dat je per jaar €65.500 moet factureren om aan een inkomen van €50.000 te komen. (Zie: ‘Rekenvoorbeeld: alle bedragen op een rij’)
Gewenst bruto-jaarinkomen €50.000
Buffer opbouwen €5000
Pensioen €5000
Arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) €2500
Bedrijfskosten €3000
Totaal €65.500
----------------------------------------------------------------------
Werkdagen per jaar 220
Declarabele dagen per jaar 196
Declarabele uren, op basis van 8 uur per dag 1568
----------------------------------------------------------------------
Uurtarief exclusief btw €42
Uurtarief zonder bufferopbouw €39
Uurtarief zonder pensioen €36 l
Uurtarief zonder aov €34
----------------------------------------------------------------------
Een inkomen van €50.000 bruto levert netto per maand ongeveer €3241 op. In dit rekenvoorbeeld betaalt de zzp’er premie Zorgverzekeringswet en inkomstenbelasting, ook krijgt hij zelfstandigenaftrek, algemene heffingskorting en arbeidskorting.
Op nibud.nl/bufferberekenaar zie je wat in jouw situatie een verstandig bufferbedrag is.
Om je uurtarief te kunnen bepalen, moet je weten hoeveel uur je in een jaar werkt. Volgens Pennekamp schatten zelfstandigen dat te optimistisch in. Als je weekends en officiële feestdagen niet meerekent, telt een jaar 260 werkdagen. De meeste mensen nemen verspreid over het jaar een week of vijf vakantie. Ook vallen er onvoorzien werkdagen uit. Je bent ziek of je kinderen zijn ziek, je volgt een cursus, je hebt een lekkage en bent een ochtend bezig om een loodgieter te vinden. ‘Plus rouwen en trouwen’, zegt Pennekamp. In de praktijk blijven er misschien 220 werkdagen per jaar over. Die zijn niet allemaal declarabel, anders gezegd: je kunt niet elke gewerkte dag helemaal doorberekenen aan je klant. Je moet bijvoorbeeld tijd besteden aan administratie en acquisitie. Als je voor allebei één dag per maand reserveert, blijven er 196 dagen over. In die tijd moet je het verdienen. Om aan €65.500 te komen, moet je dan €42 per uur rekenen. Zonder coronabuffer daalt het uurtarief in dit voorbeeld naar €39. Pennekamp, enthousiast: ‘Voor €3 per uur heb je al een buffer van €5000 per jaar.’
En dan komt de vraag of €42 gangbaar is in jouw branche. Willen je opdrachtgevers dat betalen? ‘Als het gemiddelde tarief in jouw vak €30 is, moet je geen ondernemer worden. Dat is niet te doen’, stelt Pennekamp. ‘Maar als €50 gangbaar is, dan ben je koopman.’
‘Als het gemiddelde tarief in jouw vak €30 is, moet je geen ondernemer worden’
Net als de meeste zelfstandigen had ook grafisch ontwerper Sjoukje van der Velde (40) last van de coronacrisis. Zij ontwerpt voor bedrijven logo’s, advertenties en indien gewenst de complete huisstijl. Half maart werden er opeens opdrachten geannuleerd, maar zij hoefde geen beroep te doen op inkomensondersteuning. ‘Dat kon ik opvangen, want ik had gezorgd voor een buffer.’ Van der Velde keert aan zichzelf elke maand een bovenmodaal salaris uit. De rest van haar omzet zet ze opzij. Met haar zakelijke buffer kan ze het vier of vijf maanden redden. ‘Uiteindelijk had ik die buffer niet nodig, want mijn werk kwam snel weer op gang. Ik deed al veel online en thuiswerken is voor mij normaal. De grootste verandering was dat de school dicht was en dat mijn kinderen ook thuis waren.’
Van der Velde, die in 2018 voor zichzelf begon, heeft haar uurtarief zorgvuldig berekend. Ze hield er rekening mee dat ze niet al haar gewerkte uren kon declareren. ‘Zeker in het begin niet, want dan is het ondernemerschap nog nieuw. Toen deed ik bijvoorbeeld zelf mijn administratie, omdat ik op de kosten wilde besparen. Nu besteed ik dat uit.’ Een groot deel van haar tijd gaat op aan acquisitie, marketing en vakliteratuur bijhouden. Van de 32 uur die ze per week werkt, kan ze er zo’n 24 declareren. ‘Ik wist hoeveel ik wilde verdienen en omdat ik een inschatting had gemaakt van mijn declarabele uren, kon ik mijn uurtarief berekenen.’ Ze rekent € 75 per uur. Als een bedrijf haar inschakelt voor de complete huisstijl werkt ze met een pakketprijs. ‘Ik keek natuurlijk ook naar de markt.
‘Voor een laag tarief werk ik niet; ik breng ervaring mee’’
Zelf heb ik hier in Friesland jarenlang voor reclamebureaus gewerkt, dus ik ken de tarieven. Ik ben bewust onder de tarieven van de bureaus gaan zitten. Die bieden een breed pakket, terwijl ik alleen het ontwerpdeel doe. En mijn lasten zijn lager, doordat ik thuiswerk. Maar ik heb niet voor een laag tarief gekozen, want ik breng veel kennis en ervaring mee.’
Proberen haar klanten nooit iets af te snoepen van haar tarief? ‘Soms, maar ik zak niet veel. Dan kan ik er niet van leven’, zegt ze. Als starter vond ze het soms moeilijk om voet bij stuk te houden. ‘Zeker bij structureel terugkerende opdrachten, want dan zeg je nee tegen iets groots.’ En als het toch misgaat? ‘Ik heb geleerd dat er altijd weer een andere opdracht voor in de plaats komt.’
Lees meer in FD Persoonlijk, het weekend magazine van Het Financieele Dagblad over mensen, cultuur, lifestyle, reizen, carrière en personal finance.
