FD Persoonlijk presenteert: de vernieuwers van 2021. Ze zijn jong, maximaal 35 jaar, en zetten de toon in Nederland en daarbuiten. Maak hier kennis met een nieuwe generatie slimme ondernemers en professionals.
Bekijk ook de overzichtspagina met alle artikelen uit de FD Jonge Talenten 2021 special.
Als stagiair op intensivecareafdelingen voor kinderen kwam biomedisch ingenieur Rutger Flink tot de conclusie dat de hardware voor het meten van longdruk niet optimaal was.
Hij klopte aan bij een studievriend die bij Wellinq werkte, dat sensoren in katheters kan integreren. De twee bundelden hun kennis, wat leidde tot PulmoTech. Het bedrijf ontwikkelt een voedingskatheter gecombineerd met twee druksensoren. Die meet de slokdarmdruk en niet de longdruk, maar dat is een goede indicatie voor de druk in de longvliezen.
‘De data kunnen voor artsen een extra gereedschap zijn om bij beademing de longen en ademhalingsspieren te beschermen’, aldus Flink, die door de coronapandemie de relevantie van zijn bedrijf zag toenemen. Hij hoopt dat zijn product dit jaar een marktregistratie krijgt.
‘Wij geven artsen een extra tool, die meehelpt om de longen te beschermen’
➔ Wapenfeit Techleap selecteerde PulmoTech voor zijn Covid-19-programma, dat start-ups helpt hun producten versneld op de markt te brengen.
➔ Na corona wil hij een borrel in de tuin houden met vrienden en familie, vanwege de geboorte van zijn tweeling.
Voordat Patrick Meutzner met Trengo begon, was hij eigenaar van een internetbureau voor creatieve concepten. Hij wilde iets wat nog niet mogelijk was: optimaal en persoonlijk bereikbaar zijn voor klanten op elke moderne manier, zonder het overzicht kwijt te raken. Er was niets wat WhatsApp, Facebook, e-mail, telefoon en chat samenbracht op één plek.
En dus besloot Meutzner, samen met een compagnon, om hier zelf een applicatie voor te maken. Dat werd Trengo: alle team- en klantcommunicatie samen in één inbox. Hij is overtuigd van het succes van zijn vondst: ‘Ons product zorgt voor een efficiëntere samenwerking, ondersteund met chatbots en automatisering.’
De groei gaat hard, er komen steeds meer personeelsleden en de droom voor dit jaar is duidelijk: het nieuwe pand inwijden met een openingsborrel.
➔ Wapenfeit Trengo ging in 2020 van 700 naar 1600 klanten.
➔ Inzicht Door de lockdown had Meutzner minder sociale prikkels, en dus meer rust.
Het werkzame leven van Anja Cheriakova staat in het teken van de strijd tegen de verspilling van materialen die makkelijk hergebruikt kunnen worden als grondstof. Denk aan koffiedrab, schillen en andere biorestanten, waarvan miljoenen kilo’s bij het afval belanden.
Het is geen wereldschokkend idee, zegt Cheriakova. Haar onderneming De Clique bootst natuurlijke kringloopsystemen na in stedelijke gebieden.
Medewerkers gaan met elektrische wagens langs bij horeca en bedrijven om afval op te halen, dat De Clique zelf of met partners opkweekt tot voedsel voor de bewoners van diezelfde stedelijke gebieden.
Cheriakova’s droom: geen afvalstromen meer. Volgens haar staat daarbij niet alleen een praktisch probleem in de weg, maar ook een mentaliteitsprobleem in onze maatschappij. De mens, stelt Cheriakova vast, eist steeds meer grondstoffen op om de almaar groeiende behoefte aan spullen te bevredigen. ‘Dit is een prikkel die eigenlijk niemand wil, want meer dan 70 procent van deze materialen belandt uiteindelijk in de verbrandingsoven.’
➔ Wapenfeit De Clique is actief in Utrecht en werkt samen met onder meer winkelcentrum Hoog Catharijne. Het bedrijf haalde bij investeerders een half miljoen euro op.
➔ Beste en slechtste eigenschap ‘Ik sta open om te leren en het beste in mensen te zien, maar ben slecht in op tijd komen.’
Hokjes? Weg ermee. Net als hokjesdenken. Het zijn in de ogen van Christine Changoer alleen maar belemmeringen voor werkelijk inclusief leiderschap bij organisaties. En dat is wat we volgens de senior consultant van SeederDeBoer nodig hebben. ‘Ik ben ervan overtuigd dat inclusief leiderschap resulteert in een diversere en inclusievere organisatie en daarmee uiteindelijk in een betere maatschappij.’
Begrijp haar goed: diversiteit is mooi, maar het is slechts het begin. Het gaat om ‘de transformatie van het denken naar het doen en van het worden naar het zijn’, vertelt ze. ‘In Nederland zijn we er onwijs goed in om plannen te maken, maar hoe breng je de inkt van het papier naar de werkelijkheid van je organisatie?’
Concreet betekent het dat Changoer organisaties helpt bij de vertaling van ambities naar strategie en bestuur. Of zoals ze zelf zegt: ‘Ik adviseer bedrijven over de kwaliteit van bestuur. Daar hoort diversiteit vanzelfsprekend bij.’
➔ Wapenfeit Het zesdaagse leiderschapsprogramma dat Changoer samenstelde, stroomde binnen een week vol met bestuurders en directeuren van grote Nederlandse bedrijven.
➔ Ontspant door Hindoestaans te koken, met wat jazzmuziek en een glas pinot grigio erbij.
Haar beide ouders overleden toen Ameline Ansu twintiger was. Ze ervoer pijn en verdriet, maar ook warmte en liefde. Interviews met jonge lotgenoten mondden in 2020 uit in het boek Van harte gecondoleerd. Ze wil dood en rouw ‘uit de donkere sferen halen, zodat mensen het juiste kunnen doen voor de nabestaanden’. Zoals? ‘Noteer een sterfdatum in je agenda en stuur elk jaar een kaartje. “Ik denk aan je vandaag” is goud waard.’
‘Ik wil dood en rouw uit de donkere sferen halen, zodat mensen het juiste doen voor nabestaanden’
➔ Wapenfeit Twee weken in de bestsellerslijst.
➔ Uitdaging ‘Oog houden voor de wereld om je heen na een jaar in je eigen bubbel zitten.’
Jaarlijks overlijden in Nederland ruim 3000 mensen aan borstkanker. Het staat in de top tien van doodsoorzaken. Door de ziekte eerder te ontdekken, kan dat sterftecijfer omlaag. ‘Wij geven zorgmedewerkers de informatie die ze nodig hebben om de juiste beslissingen te nemen in de strijd tegen kanker’, zegt Tobias Rijken.
‘Wij’ is Kheiron Medical Technologies, waarvan hij een van de oprichters is. Het Britse bedrijf heeft een zelflerend programma gemaakt dat helpt om kwaadaardige tumoren te ontdekken in mammogrammen. MIA, zoals het heet, maakt gebruik van kunstmatige intelligentie.
Rijken en zijn compagnon Peter Kecskemethy (37) groeiden allebei op in artsenfamilies. ‘Maar wij hebben zelf technische studies gedaan.’ Volgens Rijken is er in het Verenigd Koninkrijk, maar ook wereldwijd, een tekort aan radiologen, waardoor veel druk ontstaat op het gezondheidsstelsel. Tegelijkertijd neemt het aantal scans om borstkanker te ontdekken toe: nog meer druk voor de artsen die ze beoordelen. Door MIA kan de beoordeling van mammogrammen nu deels aan het programma worden overgelaten.
➔ Wapenfeit Haalde 27 miljoen euro aan investeringen op. Kheiron werkt samen met de National Health Service (NHS), die Kecskemethy en Rijken onderscheidde voor hun baanbrekende vinding.
➔ Streven voor 2021 ‘Meer dan een miljoen vrouwen laten screenen via ons programma.’
Samen met studiegenoot Robert Adema (29) bedacht Vincent Veenbrink een manier om digitale geletterdheid een structurele plek in het onderwijs te geven. Hun platform Basicly, waar circa 200 scholen gebruik van maken, biedt handvatten om scholieren onder meer te leren programmeren en beoordelen of de informatie die ze online vergaren betrouwbaar is.
➔ Wapenfeit Sloot een exclusieve samenwerking met Heutink PO, de grootste leverancier van het primair onderwijs.
➔ Vrije tijd Is internationaal ballroomdanser. Hij traint vijf keer in de week.
Sander Wapperom heeft oog voor onzichtbare warmtestromen. En vooral van warmte die verloren gaat, bijvoorbeeld van water tijdens het douchen. Met partner Auke de Vries richtte hij DeWarmte op, om riothermie op kleine schaal mogelijk te maken. Huh, riothermie? Ja, warmte uit het riool.
Ze ontwierpen de HeatCycle, die de warmte uit de hoofdafvoer van de riolering van een huis terugwint voor de verwarming van datzelfde huis. Dit jaar wil hij de eerste honderd HeatCycles plaatsen bij consumenten.
➔ Wapenfeit Won de eerste prijs, 25.000 euro, bij de ASN Bank Wereldprijs 2020.
‘Mensen vinden de kern van hun werk vaak leuk’, zegt Mayra Hesselink, maar ‘het gedoe eromheen is vervelend en vermoeiend’. Dit gaat de boventoon voeren, waarschuwt ze, als je niets doet aan bijvoorbeeld onduidelijk ingerichte processen of lange vergaderingen. Haar talent om zulke problemen aan te pakken, valt op. En niet alleen bij haar directe omgeving.
Zo kwam ze in 2020 als vreemde eend in de bijt van Intertrust terecht, een ietwat ouderwetse financiële dienstverlener. ‘Mijn ambitie is dat iedereen bij Intertrust Nederland optimaal en digitaal kan werken en dat ze meer dan 80 procent van hun tijd besteden aan hun échte werk.’
‘De ambitie is dat collega’s 80 procent van hun tijd besteden aan hun échte werk’
➔ Wapenfeit Laat projecten volledig online uitvoeren.
➔ Favoriete onlinetool ‘Teams: eenvoudig in gebruik en handige features voor samenwerken.’
In het vliegtuig viel het Daan Hoek op: reizigers die hun telefoons schoonmaken met doekjes. Dat kan sneller en veiliger, dacht hij. Met Thijs Kea (29) startte hij UV Smart, om medische objecten te desinfecteren met uv-licht. En dat in maximaal 25 seconden.
Hoek somt moeiteloos de voordelen op: beperking van de verspreiding van virussen, vermindering van het gebruik van chemische producten en een veilige omgeving voor patiënten en zorgverleners.
➔ Wapenfeit Wordt al in negentien landen gebruikt.
➔ Grootste hinder ‘Lange beslissingsprocessen bij zorginstellingen.’
Bakkie Trots is een keramieklijn met kopjes van lokaal gewonnen klei, gemaakt door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat was niet alleen een kwestie van handen in de klei en starten maar; het had ook best wat voeten in de aarde.
Iris Veentjer is interieurarchitect en zocht wat eenvoudigere opdrachten. Ze ging daarom met keramiek experimenteren. ‘Tegelijk kreeg ik de vraag van een maatschappelijke buitenwerkplaats of ik een hoogwaardig product kon ontwikkelen om in de winter te maken met hun cliënten.’
Ze keek of ze met hun grootste afvalstroom, plantenresten, het keramiek kon kleuren. Dat lukte niet, maar met de tweede afvalstroom, aarde en grond, lukte het wel. ‘Toen dacht ik: kan ik dan niet de volledige grond, dus klei, gebruiken als product?’
Inmiddels heeft Veentjer drie mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt voor haar werken.
Haar project moet daarnaast ‘de rijkheid van grondstoffen laten zien’ en ‘dat we daar voorzichtig mee om moeten gaan’. De klei die ze gebruikt is een afvalproduct, afkomstig van bouwplaatsen. ‘Doordat we in de grond graven, krijgen we toegang tot een natuurlijk materiaal dat daar al heel lang ligt.’
➔ Wapenfeit De provincie Noord-Holland selecteerde Bakkie Trots als relatiegeschenk. Tot nu toe verkocht ze 5000 kopjes.
➔ Favoriete media ‘Ik probeer geen media te gebruiken, omdat ik het nieuws te deprimerend vind.’
Koraalrif is prachtig, wezenlijk voor veel vissen én bedreigd. Koraalrif bestuderen ging altijd met nogal wat zware apparatuur gepaard, maar dat hoeft niet meer. Reef Support, het bedrijf van Marcel Kempers, bekijkt de zeebodem via de satelliet. Het levert essentiële informatie op over koraal en de gesteldheid van de oceaan.
Dit jaar is het streven van Kempers bij minstens vijftig kustherstelprojecten betrokken te raken en zeker duizend gebruikers van de mobiele app te hebben. Ook wil hij afrekenen met zijn grote frustratie van vorig jaar: bedrijven hadden geen tijd om met de student, want dat is hij nog steeds, te praten.
➔ Wapenfeit Won de Copernicus Prijs.
➔ Uitdaging ‘Technologie verandert ons leven snel en grondig. Sommigen zullen de top bereiken, niet iedereen. We moeten ervoor zorgen dat niemand achterblijft.’
Bij Anne Kielman zat het besef dat niet iedereen dezelfde kansen in het leven krijgt er al vroeg in. In de buurt in Arnhem-Zuid waar ze opgroeide, bestond veel ongelijkheid. Na twee studies is ze nu hoofd van een stichting die kwetsbare kinderen helpt.
The Bridge doet dit met een intensief programma, zogeheten high dosage tutoring. Leerlingen krijgen een jaar lang tweeënhalf tot vijf dagen per week rekenondersteuning.
Kielman hecht veel belang aan de wetenschappelijke onderbouwing van de interventies die The Bridge doet. Daar ontbreekt het volgens haar nogal eens aan bij non-profitorganisaties en in het onderwijs. ‘Ik vind dat we moeten zorgen dat onze investeringen in tijd en geld het waard zijn. En vooral dat ze het maatschappelijk probleem van kansenongelijkheid oplossen.’
➔ Wapenfeit The Bridge helpt nu jaarlijks 300 kwetsbare leerlingen.
➔ Wil in 2021 Professionaliseren, zodat de stichting meer leerlingen bereikt met meer projecten.
Danny Sanders helpt bedrijven en instanties om diverser te worden. Daarvoor gebruikt hij een confronterende 360 gradenmethode. ‘Wij voeren de grondigste scan op het gebied van inclusie op de werkvloer uit.’ Wat telt is het resultaat: een zo inclusief mogelijke organisatie.
Als een klant ertoe overgaat een sociaal inclusieve raad in te stellen, heeft Sanders zijn ultieme doel bereikt. Dan is inclusie niet zomaar een holle kreet, maar wordt ernaar gehandeld.
Want ja, diversiteit en inclusiviteit zijn inderdaad modewoorden, maar Sanders wil meer dan meeliften op de hype. ‘Het bedrijf is ontstaan doordat ik van nature analytisch en intuïtief ben en affiniteit heb met het onderwerp.’
‘Wij voeren de grondigste scan op het gebied van inclusie op de werkvloer uit’
➔ Wapenfeit Brengt samen met TNO de instroom en doorstroom van diverse talenten in kaart bij zes grote werkgevers in Nederland.
Beer van Geer maakt kunst die met behulp van technologie reageert op lichamelijke activiteit. In zijn projecten worden hartslag, ademhaling of stemgeluid omgezet in beeld en geluid, zoals in Spiegelstem: een geprojecteerd lijnenspel dat reageert op geluiden van kinderen met een verstandelijke beperking. Hij studeerde aan Hogeschool voor de Kunsten Utrecht.
➔ Wapenfeit Creëert met het project Ademruimte ruimtes waarin stilte, contemplatie en rust worden gestimuleerd, om maatschappelijke onrust te verminderen.
➔ Zijn advies ‘Blijf verkennen, spelen en experimenteren.’
Pepijn de Rijk is al jaren gefascineerd door de manier waarop bedrijven omgaan met klanten die vragen of problemen hebben. Toen ze allebei nog bij Google in Dublin werkten, deelde hij met zijn huidige zakenpartner, Bram van Zanten (33), ervaringen over klantenservices. ‘Denk aan keuzemenu’s, lange wachttijden, doorverbonden worden en keer op keer uit moeten leggen wie je bent, of chatbots die je niet begrijpen’, somt hij de ergernissen op.
Ze maakten ook kennis met de andere kant. ‘We spraken met mensen in onze omgeving die werkzaam waren in de klantenservice. Zij moesten veel simpel en repetitief werk doen, terwijl hun drijfveer juist was om klanten goed te helpen en adviseren.’
Om daar wat aan te doen, bouwden ze met AssistYou een digitale spraakassistent, met gebruik van spraaktechnologie en kunstmatige intelligentie. ‘Dat geeft een betere ervaring met de klantenservice. Simpelweg de klant welkom heten en vragen hoe we hem of haar van dienst mogen zijn, in plaats van een keuzemenu aanbieden. Bij complexe zaken zorgen we dat de klant in contact komt met de medewerker die het beste in staat is om te helpen.’
➔ Wapenfeit Onder meer Coolblue, Eneco en Unigarant gebruiken de spraakassistent van AssistYou.
➔ Vurige wens Wil via Stichting Jong Ondernemen middelbare scholieren met ondernemers- ambities begeleiden of coachen.
Anna Staats zocht werknemers voor een Australisch bedrijf, tot corona toesloeg en dat niet meer nodig was. En zijzelf ook niet. Half voor de grap startte ze op Instagram het account tooswerkloos, om wat luchtigheid in haar nieuwe status te blazen. Het werd het begin van een eigen bedrijf.
Nu traint ze klanten in sollicitatievaardigheden. Denk aan gesprekstechnieken, personal branding en feedback op cv’s en brieven. Wie met Staats in zee gaat, moet weten dat ze zegt waar het op staat. De beloning: praktische tips die je meteen kunt toepassen in gesprekken. ‘Geen standaarddingen, maar persoonlijke feedback waarmee je je kunt onderscheiden.’ Voor dit jaar staat onder meer een sollicitatiecursus op Instagram op de planning.
‘Ik help mensen om zich zekerder te voelen wanneer ze solliciteren’
➔ Wapenfeit Hielp zo’n dertig mensen met solliciteren, van wie de meesten snel een baan vonden.
Staalconstructies zijn onderhevig aan slijtage. Een kleine scheur kan het begin zijn van een grote ramp.
Als student aan de TU Delft ontwikkelde Olivier Baas met Hugo Romer (30) draadloze sensorsystemen om scheurvorming in stalen constructies te ontdekken. Dat bespaart inspectiekosten, maakt onderhoud beter te plannen en verlengt de levensduur van brug of kraan.
De sensoren van hun jonge bedrijf Villari zitten nog in de pilotfase. Eind 2021 hopen ze de markt op te kunnen.
➔ Wapenfeit Binnen één jaar validatie van een complexe techniek in een project met Rijkswaterstaat.
Parfumado is een abonnementservice voor geuren. Klanten krijgen elke maand een andere geur in reisformaat toegestuurd om te proberen. Het is een idee van Floor van Rooy en haar broer Martijn (30).
Begin 2020 startten ze hun tweede onderneming: Rocket Campaigns. Die bevat een database met geurprofielen van honderdduizenden mensen. Voor merken als Lancôme, Giorgio Armani en Rituals stuurt het bedrijf samples en organiseert het enquêtes om consumenteninzichten en recensies te vergaren voor de merken. ‘Zo dragen wij bij aan de digitalisatie van een van de meest offline industrieën.’
Afgelopen jaar groeide Parfumado volgens De Rooy 300 procent in omzet. ‘Het belangrijkste is dat we, naast die groei, het boekjaar met zwarte cijfers hebben afgesloten.’
‘Onze klanten kiezen iedere maand een ander parfum in reisformaat om thuis te proberen’
➔ Wapenfeit Haalde via het tv-programma Dragon’s Den een investering op van drie ton.
➔ Na corona wil ze het driejarig bestaan van Parfumado groots vieren.
David de Wilde richt zich op vernieuwingen in de zorg voor een betere gezondheid. Dat doet hij bij zijn werkgever Zilveren Kruis en bij het mede door hem opgerichte Share2Care. Die stichting stelt patiënten in staat met hun data onderzoek te steunen waar zij in geloven.
Niet dat hij de hele dag bezig is in zijn eentje zorg- en welzijnsinitiatieven te bedenken; de meeste tijd gaat op aan praten en vooral luisteren. Want innovaties die bedacht worden vóór maar niet mét patiënten en cliënten schieten maar al te makkelijk hun doel voorbij. Vernieuwingen moeten van onderop komen of op z’n minst worden gedragen door wie het direct raakt.
De Wilde is dus voortdurend met mensen in contact, om zo ‘diepgaand begrip te krijgen van hun leefwereld’. Hij wil dat de doelgroep deel uitmaakt van de oplossing en daarom bouwt hij ‘community’s waarin mensen samen sterk staan’.
In 2021 hoopt hij een belangrijke stap te zetten in de realisatie van de app Gezond Thuis. De gedachte erachter is: ouderen kunnen langer thuis blijven wonen als de buurt beter naar hen omkijkt. De app bevat ook een alarmknop voor ouderen. Druk je daarop, dan komt iemand uit de buurt een kijkje nemen.
➔ Wapenfeit Bewees in 2020 met behulp van testgebruikers de levensvatbaarheid van de concepten Gezond Thuis en Share2Care.
➔ Kijkt en leest VPRO Tegenlicht, Dokters van morgen, NRC Vandaag.
Daffee is een duurzaam alternatief voor thee en koffie, gemaakt van de pitten van dadels. Rahaf Al Lymoni kwam in Syrië op het idee, maar de uitwerking moest wachten: als vluchteling verbleef ze een paar jaar in asielcentra. Pas toen ze in 2019 in Nederland kwam, ging Daffee van start. Ze runt het bedrijf samen met haar man, Tamim Kbarh (30). ‘Het heeft een koffieachtige smaak en de kleur lijkt op zwarte thee’, vertelt ze.
Ze zoeken een investeerder om Daffee niet alleen in zakken maar ook in capsules aan te bieden. ‘Ik tel mijn zegeningen: we hebben de oorlog overleefd en runnen nu een klein bedrijf in een veilig land.’
➔ Wapenfeit 4000 zakken Daffee gingen over de toonbank sinds de lancering in augustus 2020.
➔ Wil goed Nederlands leren en hoopt dat haar product in veel winkels en cafés verkocht zal worden.
Hoe verbeter je telefonisch contact met klanten? Door gesprekken van klantenservicemedewerkers te beoordelen, want zo hoor je waar het fout gaat. Met compagnon Matthew Westaway (29) ontwikkelde Motsoaledi software die met kunstmatige intelligentie automatisch gesprekken analyseert. Vier grote verzekeraars zijn inmiddels klant.
Motsoaledi begon Voyc in Kaapstad en kwam in 2020 naar Nederland om zich aan te sluiten bij het start-upprogramma Yes!Delft. Het bedrijf telt inmiddels elf medewerkers.
➔ Wapenfeit Monitorde al ruim 100.000 telefoongesprekken.
‘We willen allerlei taken van de veehouder automatiseren, zoals melken, voeren en bemesten. Dan krijgt die meer tijd om te zorgen voor de dieren.’
Bij familiebedrijf Lely, in Maassluis, werkt Blokland aan innovatieve oplossingen voor de agrarische sector. Hij stuurt als verantwoordelijke voor innovatie veertig collega’s aan. Het leverde een stalsysteem op dat de stikstofuitstoot niet alleen terugdringt, maar er ook waardevolle grondstoffen van maakt. Het systeem, Lely Sphere, vermindert ammoniakgas met 70 procent. ‘En de gescheiden meststoffen kun je gebruiken voor precisiebemesting.’
Blokland runt ook nog zelf een boerderij, met zijn vader en broer.
➔ Wapenfeit Lancering van het stalsysteem Lely Sphere.
➔ Persoonlijk doel voor 2021 ‘Een betere werk-privébalans.’
Toen Suzanne Thee bijna een burn-out kreeg, ontdekte ze hoe ontspannend aquarelleren voor haar was. Ze zegde haar baan bij de bank op en startte onder de naam Creativithee met schilderworkshops voor bedrijven en particulieren. Dat bracht haar bij onder andere Pinterest en de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Door de coronacrisis komt ze niet meer bij organisaties, dus richtte ze onlineplatform Unwindle op. Abonnees ontvangen instructievideo’s die creativiteit en mindfulness combineren. Ze krijgen bijvoorbeeld de opdracht om kleuren te mengen en tegelijkertijd bij hun leven stil te staan. Maandelijks zijn er livesessies waarbij de abonnees samenkomen. Het platform is in het Engels, zodat mensen wereldwijd kunnen deelnemen. ‘Mijn aanpak is een makkelijke manier om te ontstressen.’
‘Ik help mensen wereldwijd creativiteit te ontdekken, zodat ze zichzelf kunnen verrassen’
➔ Wapenfeit Gaf aan meer dan 300 young professionals schilderworkshops.
➔ Ochtendritueel ‘Ik sta om 06.00 uur op en begin de dag met een wandeling, yoga of schilderen.’
Machiel Gosschalk bewandelt graag de omgekeerde weg. Als hij bij een familiebedrijf ingeschakeld wordt voor advies, begint hij niet bij de pater familias, maar bij de potentiële opvolgers. Pas dan komt de generatie die nog aan de leiding is, of aandeelhouder dan wel commissaris is. Voor de transparantie gebruikt hij onlinevragenlijsten, zodat alle betrokkenen kunnen meekijken.
Het scheelt dat Gosschalk zelf uit een familiebedrijf komt. Hij is van de vijfde generatie, dus hij weet waarover hij praat.
➔ Wapenfeit Won de titel Best Young Professional van Nederland.
De in Letland opgegroeide Tamara Orjola kwam naar Nederland om aan de Design Academy Eindhoven te studeren. Daar zwaaide ze in 2016 cum laude af met forest wool, een nieuw materiaal, bestaand uit vezels van dennennaalden.
Ze experimenteerde met verschillende technieken – stomen, binden, persen – en zette de vezels van de naalden om in een duurzaam materiaal. Het is een goed alternatief voor katoen, doordat er geen landbouwgrond en water nodig zijn voor de productie; het is een bijproduct van de houtindustrie. Forest wool kan gebruikt worden voor kleding, meubels en interieurstoffen.
Nadat diverse multinationals haar hadden benaderd, besloot Orjola om haar onderzoek voort te zetten als bedrijf, dat zich toelegt op de verdere ontwikkeling van forest wool. ‘Het materiaal verrast en met onze drive om de bestaande industrie te verbeteren, dragen we bij aan een betere toekomst.’
➔ Wapenfeit Won in 2020 de derde prijs, 10.000 euro, bij de ASN Bank Wereldprijs, een competitie voor duurzame start-ups.
➔ Ontspant in de natuur. ‘Ik vind het heerlijk om uren in bossen en weilanden te zoeken naar medicinale planten, paddenstoelen en bessen.’
Ja, Rotterdam is een havenstad, maar dan voor vracht- en cruiseschepen. Waarom is er nauwelijks pleziervaart, vroeg Rotterdammer Wesley dos Santos zich af. Met iKapitein lanceerde hij een platform waar je een sloep kunt huren. ‘En terwijl je aan het varen bent, verzamelt de boot afval, met een ingebouwde vuilvanger.’
Het bedrijf groeide in de pandemie doordat mensen in eigen land gingen recreëren. ‘Dat gaf ons een boost.’ Dos Santos kocht twee boten en nam waterfietsen in gebruik. De omzet moet nu gaan groeien met 300 procent.
➔ Wapenfeit Publiceerde het boek Ondernemen als een Baas.
‘Door de natuur als inspiratiebron te nemen, kom je tot gezonde en duurzame oplossingen voor uiteenlopende problemen’, stelt architect Mireille Langendijk. Oftewel: zodra zij gaat ontwerpen, zoekt ze eerst uit of er al geschikte strategieën bestaan in de natuur. Die gebruikt ze dan. ‘Alles wat dicht bij de natuur staat, is beter voor ons en voor onze omgeving. En we worden er ook nog eens gelukkiger van.’
Een aansprekend voorbeeld is MiniStek: een circulair, rond huisje gemaakt van natuurlijke materialen, dat als een zonnebloem met de zon meedraait.
Haar denk- en werkwijze slaan aan. Langendijk ontwerpt, onderzoekt en adviseert voor opdrachtgevers als bouwer Dura Vermeer, gemeentes, woningcorporaties, G&S Vastgoed en particulieren.
‘Wat ik doe draait niet om mij, maar om de beste oplossing voor ons allemaal’
➔ Wapenfeit Bracht in 2020 het boek Zo kan het ook uit.
Slam Ortho komt voort uit een probleem waar een van de oprichters, een chirurg, in het ziekenhuis tegenaan liep. Hij vroeg Schornagel mee te denken over een oplossing voor complicaties bij botbreukoperaties.
Schornagel bedacht samen met Bart Kölling (29) een sensortechniek, die meet welke schroef een chirurg moet plaatsen bij een patiënt met een botbreuk. Dat bespaart tijd, kosten en extra operaties. Het prototype doorstond een test op menselijk weefsel.
➔ Wapenfeit Won in 2020 de Venture Challenge, een prijs voor startende ondernemers in de levenswetenschappen.
Na haar opleiding aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam lanceerde Lieselot Elzinga in 2018 samen met ontwerper Miro Hämäläinen het modemerk Elzinga. Ze presenteerden hun collectie in de hoofdstedelijke nachtclub Maloe Melo. Geen gewone plek voor een modeshow, maar Elzinga is met rock-’n-rolljurken, flamboyante dessins en sprekende kleuren als fuchsia en appelgroen ook geen standaardmerk. En de modellen die ze selecteert voor haar shows zijn evenmin doorsnee: vrienden, kennissen, mensen die ze aanspreekt op straat; alle maten, lengtes en kleuren lopen mee.
Elzinga is te koop bij diverse verkooppunten, waaronder internationaal modeplatform Matches Fashion. Op termijn hoopt Lieselot Elzinga haar merk uit te breiden met onder meer accessoires. Een vetpot is het nog niet.
‘Bij de productie van onze kleding moeten we van tevoren nadenken over de kostprijs’, legt ze uit. ‘Niet altijd kan ik met materialen werken die me op dat moment inspireren, omdat dat te duur is. Dat kan een belemmering zijn, maar beperkingen maken je creatief en scherper.’
‘We volgen niet het modeplaatje, maar werken met modellen van alle leeftijden, maten en afkomsten’
➔ Wapenfeit Zangeres Adele kocht een jurk van Elzinga. Haar post op Instagram waarop ze de jurk draagt, kreeg meer dan twaalf miljoen likes.
➔ Inzicht ‘Doordat corona ons allemaal raakt, voel ik mij meer verbonden met de maatschappij en besef ik dat persoonlijke ambities niet altijd door kunnen gaan.’
Bob Scholte begon in 2020 als kunsthandelaar. Hij baarde opzien door een aantal vergeten meesterwerken te vinden. En dan is hij nog niet eens klaar met zijn studies kunstgeschiedenis en kunst, markt en connaisseurschap. ‘Ik probeer anonieme schilderijen toe te schrijven aan een kunstenaar en die bied ik vervolgens te koop aan.’
Dat hij pas 22 jaar is, heeft zijn voor- en nadelen. ‘Een jonge kunsthandelaar wordt niet altijd even serieus genomen, waardoor je aankopen kunt mislopen. Aan de andere kant werkt mijn leeftijd soms ook mee, want mensen gunnen mij eerder iets dan een ouwe rot in het vak.’
Hij noemt de kunsthandel ‘niet altijd even toegankelijk’ en geeft geïnteresseerden daarom een kijkje in zijn leven als kunsthandelaar met video’s op Instagram.
➔ Wapenfeit De ontdekking op Marktplaats van een olieverfschilderij van de Franse kubist André Lhote. Daar bleef het niet bij, want het lukte Scholte om het werk opgenomen te krijgen in de officiële oeuvrelijst van de kunstenaar.
Als student had Olaf van der Veen bijbaantjes in de horeca. Hij zag hoeveel voedsel er dagelijks werd weggegooid. Zonde van het eten en het geld. Met zijn bedrijf Orbisk helpt hij restaurants minder te verspillen.
‘Wij rusten het afvalpunt in restaurants uit met een weegschaal en een slimme camera die voedsel herkent’, legt hij uit. ‘Zo brengen wij zonder inspanning voedselverlies in kaart en stellen we een restaurant in staat om beter te bevoorraden, plannen en proportioneren, met als resultaat een lagere inkoop. Zo combineren we verduurzaming met een aanzienlijke verbetering van het rendement.’
De coronacrisis haalde een flinke streep door de rekening. Van der Veen hoopte in 2020 het aantal klanten te vertienvoudigen. Hij heeft nu als doel om dat in 2021 te doen. ‘Dit jaar zullen we groeien naar vijfhonderd locaties en daarmee een miljoen kilo voedselafval helpen verminderen.’
➔ Wapenfeit Vijftig klanten gooien al minder voedingsmiddelen weg dankzij Orbisk.
➔ Grote uitdaging van 2021 ‘De maatschappij is gepolariseerder dan ooit, maar als we de kansen zien in dingen anders doen, kunnen we de nabrander van de pandemie samen opvangen.’
Bijna twee eeuwen boeren de Venners in het Midden-Limburgse Baexem, maar nu gaat Mark Venner het anders doen. De ratrace van meer, meer, meer leidt tot niets en hij wil van de weilanden een voedselbos maken. Met eetbare planten, bomen en struiken.
Een jaar of zeven gaat het duren voor de jonge aanplant tot wasdom komt. ‘We werken met een visie voor de lange termijn.’ Doel is om zo CO2 op te slaan, de biodiversiteit te helpen herstellen én geld te verdienen.
➔ Wapenfeit Realiseerde in 2020 vijf hectare voedselbos. Daar komt ieder jaar minimaal een hectare bij.
Een denk- en doetank noemt Thrive Institute zich en het doel is mensen en organisaties concreet te laten bijdragen aan een betere wereld. Bedenker Maud Hartstra vindt het onderscheidend door de combinatie van onderzoek en ondernemen.
‘Aan onze projecten ligt wetenschappelijk of toegepast onderzoek ten grondslag en we werken als een sociale onderneming. Dit betekent dat iedere samenwerking start met een maatschappelijke ambitie en leidt tot een op onderzoek gebaseerde oplossing voor een maatschappelijk probleem.’
➔ Wapenfeit Ontwikkelde in samenwerking met Heineken een wetenschappelijk gefundeerde methode om verantwoord drinkgedrag onder studenten te stimuleren.
➔ Grote uitdaging van 2021 ‘Verbeteren van de mentale gezondheid van jongeren.’
Wooncoöperatie De Warren is het project van een groep vrienden die samen in Amsterdam wilden gaan wonen. Dit voorjaar start de bouw van de 36 sociale en duurzame woningen, die deel uitmaken van één gebouw, dat zelf energie opwekt. ‘In de Nederlandse woningmarkt zijn er twee smaken: je kunt individueel huren of individueel kopen. Met een wooncoöperatie maak je iets wat tussen koop en huur in ligt. De bewoners zijn gezamenlijk eigenaar van het pand en huren hun woning van de vereniging.’
‘Wij zijn de eerste zelfbouw-wooncoöperatie van Nederland’
➔ Wapenfeit Rondde de financiering af en zorgde dat de vergunningen rondkwamen.
Innoveren om het klimaatprobleem beheersbaar te maken. Dat is de rode draad in de nog korte, maar nu al indrukwekkende loopbaan van softwaremaker Roy Derks. Hij werkt bij Vandebron, dat groene energie van Nederlandse bodem aanbiedt. Daar stuurt hij teams aan die bezig zijn met technologische innovaties. ‘Veel software gericht op het klimaat en de energietransitie.’ Zo maakte Vandebron een apparaatje waarmee je windmolens kunt aan- en uitzetten.
Derks heeft al drie boeken geschreven over trends op het gebied van technologie. Vorig jaar gaf hij bovendien ruim vijftig onlinelezingen en -trainingen voor tienduizenden programmeurs wereldwijd. ‘Ik wil mijn kennis over software en innovatie delen, ook met mensen zonder programmeerkennis.’
➔ Wapenfeit Lanceerde onlangs een platform voor de inkoop en verkoop van stroom op de energiemarkt.
➔ Grootste tegenslag Het stopzetten van Switchbay, een marktplaats voor tweedehands elektronica die Derks ontwikkelde.
Algen bestaan natuurlijk al lang, maar krijgen de laatste jaren steeds meer positieve eigenschappen toegedicht. Ze nemen CO2 op, maken zuurstof, kunnen de brandstof van de toekomst zijn en worden gebruikt in viskwekerijen voor de productie van natuurlijk gevoede gezonde vis. Voor die kwekerijen produceert het Almeerse Algaspring zoutwateralgen.
‘Door vislarven algen te voeren, groeien ze gezonder en natuurlijker op’, legt Milou Schuurmans uit. ‘De omega 3-vetzuren die van vissen zo’n gezond voedsel maken halen vissen grotendeels uit algen.’ Het kweken van vis kan bovendien de overbevissing op open zeeën verminderen.
Schuurmans promoveerde in de microbiologie met een onderzoek naar het gebruik van algen voor de productie van biobrandstof. Daarna wilde ze graag met algen blijven werken. ‘Met een flinke dosis geluk ben ik daarin geslaagd.’
➔ Wapenfeit Algaspring is een van de weinige bedrijven in Europa die erin slagen om algen te kweken en te verkopen.
Je leest het bijna elke dag wel ergens: de tijd van olie is voorbij. Kan zijn, maar dan gaat het om fossiele olie. En niet om de natuurlijke, CO2-neutrale olie van Vertoro, dat zich wel het kleinste oliebedrijf ter wereld noemt. Vertoro maakt zogeheten lignineolie. Lignine zit in bomen en geeft ze hun stevigheid. De stof komt vrij bij onder andere papierproductie. ‘We maken onze lignine-olie van afvalstoffen’, vertelt Dannie van Osch. ‘De olie kan worden omgezet in materialen, chemicaliën en brandstoffen.’
Van Osch is overgestapt van businessdevelopment naar productmanagement, ‘wat voornamelijk inhoudt dat ik ervoor zorg dat onze producten matchen met wat de markt wil’.
Voor dit jaar staat een demonstratie-installatie op het programma. Het is de laatste stap die Vertoro moet zetten voordat het zijn duurzame olie kan gaan verkopen.
Van Osch heeft daarnaast ook voor zichzelf een doel geformuleerd voor 2021. ‘Ik wil een betere balans tussen mijn zakelijke en persoonlijke leven. Vooral nu ik veel thuiswerk, is het moeilijk in de avond alles los te laten.’
‘In plaats van fossiele olie maken wij een volledig duurzame en natuurlijke olie, die CO2-neutraal is’
➔ Wapenfeit Helpt bij de ontwikkeling van een volledig duurzame olie.
➔ Favoriete media LinkedIn, vakblad Green Chemistry en NOS Teletekst. ‘Ik ben nog redelijk oldskool.’
De kleding van The New Originals, te herkennen aan het logo met negen stippen, is gewild bij een hip publiek. Maar dat is voor Maru Asmellash niet genoeg. Hij wil verbinden en inspireren.
Samen met compagnons Rizky Lasahido (27) en Eben Badu (26) heeft hij platform The New Originals, met als doel talent aan te moedigen. Bovendien is hij directeur van Kazerne Reigersbos, een cultureel centrum in Amsterdam-Zuidoost. Hij verweeft zijn initiatieven graag met elkaar en dat leidde tot onder meer een enorme schaakset op de vloer van de Hogeschool van Amsterdam en de programmering van de Amsterdamse Museumnacht.
‘ Je komt makkelijk je bed uit als de doelen van je bedrijf dicht bij je staan.’
➔ Wapenfeit The New Originals wordt verkocht in winkels tot in Tokio aan toe.
Bas Lieftink houdt van de bouw, van duurzaamheid en van graafmachines. Dus kwam al snel de vraag: hoe maak ik een elektrische, CO2-neutrale graafmachine? Die leidde tot de oprichting van een eigen bedrijf, Limach genaamd, in het Gelderse Rheden. Lieftink en zijn negen medewerkers bouwen kleine dieselgraafmachines om naar een elektrische variant.
Veertig elektrische minigravers doen inmiddels hun werk voor klanten. De eerste afgeleverde machine heeft er inmiddels 2000 uren op zitten. En het blijft niet bij die kleintjes, want Lieftink en de zijnen gaan ook grote graafmachines ombouwen.
➔ Wapenfeit Bouwde veertig elektrische minigravers.
Kunstmatige intelligentie (AI) en data: twee buzzwords. Met beide houdt Laury van Bedaf zich bezig, voor consultant Accenture. Ze bouwt niet alleen modellen op basis van machinelearning, maar stuurt ook het datateam aan en houdt contact met klanten uit onder andere de financiële en gezondheidssector.
De afgelopen jaren nam de interesse voor AI en data onder bedrijven een vlucht, aldus Van Bedaf. Tot welke projecten leidt dat? Ze ontwikkelde mede een model dat banken helpt de herkomst van transacties te herkennen. Ook kwam met haar hulp de code van een model tot stand dat voor ziekenhuizen de ontwikkeling van longkanker bij patiënten voorspelt. ‘Daarmee kunnen artsen patiënten meer inzicht geven in hun ziekteverloop’, vertelt ze.
➔ Wapenfeit Maakte de afgelopen jaren razendsnel carrière bij Accenture.
Het liefste zou Michiel Roodenburg elke dag de beste ingrediënten voor de lekkerste gerechten bij elkaar scharrelen en lang koken. Dat gaat niet met een volle baan en drie kinderen.
En dus startte hij met twee vrienden een onlinesupermarkt voor verse, gezonde producten. Bij alle producten vermeldt Crisp waar ze vandaan komen, idealiter van dichtbij en van kleine makers en telers. De prijs blijft op supermarktniveau doordat Crisp amper voorraad aanhoudt. Maar een bestelling wordt wel morgen geleverd.
➔ Wapenfeit Neemt honderden nieuwe medewerkers aan. De omzet verachtvoudigde in 2020.
Op 28-jarige leeftijd werd Rianne Kamphuis voorzitter van de ondernemingsraad van ABN Amro. Ze zag diverse reorganisaties langskomen. ‘Je zit continu tussen bankmedewerkers en de directie in’, zegt ze. ‘Dan is het belangrijk om alle belangen mee te laten wegen.’
Onlangs, toen ze het voorzitterschap overdroeg, kreeg ze als manager zelf voor het eerst te maken met een reorganisatie. Die is nu gaande. Dat is af en toe slikken, geeft ze toe. Ze geeft leiding aan een team van veertig medewerkers, dat belast is met onder meer de administratie van verstrekte leningen aan bedrijven.
‘De Bijenkorf en Basic-Fit waren afgelopen jaar klant van mij. Twee bedrijven die een uitdagende tijd doormaken, net als veel andere. De uitweg is dat je samen in gesprek blijft.'
Al op jonge leeftijd wilde ze leidinggeven bij een groot bedrijf. ‘Vroeger werd het erin geramd om directeur te worden, nu wil ik vooral waarde toevoegen.’
‘Ik denk dat verbinding maken de enige manier is om samen successen te kunnen vieren’
➔ Wapenfeit Finalist bij de Young Talent Award 2020 van Stichting Topvrouw van het Jaar.
Alle verhalen uit de FD Jonge Talenten special 2021 vind je hier. We interviewden onder andere zeven jonge beloften uitgebreid over hun vernieuwende product of dienst. Van software die mensen hun hartritme laat meten met hun mobieltje tot een slimme vinding die waternatuur herstelt.
