Jonge fabrikanten van elektrische auto's, zoals Polestar, Lucid, Xpeng en Nio, hebben een zwaar beursjaar achter de rug. Ze maakten de afgelopen jaren een succesvol debuut omdat ze het auto-aanbod zouden hervormen, maar in 2022 ging in sommige gevallen bijna de helft van de marktwaarde in rook op.

Een bekend slachtoffer is het Amerikaanse Rivian, waarvan het aandeel dit jaar met 82% kelderde. Beleggers, onder wie miljardair George Soros, keerden de aspirant-truckmaker de rug toe toen afgelopen najaar bleek dat de productiecapaciteit veel lager was dan eerder gemeld. Begin december kreeg de koers een nieuwe knauw toen bekend werd dat Rivian geen elektrische busjes meer zou gaan bouwen met Mercedes-Benz.

Kieskeurig

Er heerst, nu het tijdperk van gratis geld voorbij is, flinke scepsis ten aanzien van bedrijven die in de toekomst winstgevend beloven te zijn. Zij hebben geen baat bij het huidige, snel stijgende rentepeil. Dat is één reden waarom de jonge automakers het slecht doen op de beurs. Een tweede zijn de leveringsproblemen bij essentiële onderdelen zoals chips en batterijen. Dat verklaart mede waarom Tesla en Nio afgelopen jaar respectievelijk 71% en 70% zijn gedaald.

Desondanks hoeven beleggers in elektrische voertuigen niet al te somber te zijn. Wel is kieskeurigheid vereist, want het beursleed mag eenduidig zijn, de vooruitzichten zijn dat niet, stelt de Britse analist Chris McNally. Hij is optimistisch gestemd over het Amerikaanse Lucid, dat dit jaar ruim 80% van zijn beurswaarde verloor. In een analyse voor vermogensbeheerder Evercore Wealth Management roemt hij de elektrische aandrijftechniek van Lucid , dat volgens hem vooruitloopt op concurrenten.

Eén punt van zorg is dat het bedrijf nauwelijks inkomsten heeft, deels omdat het veel minder auto's kan maken dan beloofd. Lucid is daarmee afhankelijk van het geduld van investeerders. Het nieuws dat zij recent, aangevoerd door het Saoedi-Arabische staatsfonds, $1,5 mrd in Lucid staken, was dan ook een welkome verrassing voor beleggers: het aandeel maakte een sprong van bijna 10%, al is die winst inmiddels weer teruggelopen.

Alt-right

Matthias Schmidt, zelfstandig autoanalist in Duitsland, looft Polestar , dat sinds 2015 onderdeel is van het Zweedse Volvo , dat zelf al in 2010 door het Chinese Geely was overgenomen. Niet alleen brengt het bedrijf de komende jaren potentiële kaskrakers op de markt, ook het imago als alternatief voor Tesla helpt een handje. Dat merk kreeg na de Twitterperikelen van ceo Elon Musk 'een deuk', zegt hij. 'Mensen willen niet per se een auto hebben die (via Musk, red.) associaties oproept met de alt-right beweging.'

Meer fundamenteel denkt Schmidt dat Polestar kan profiteren van het netwerk van Geely en Volvo, bedrijven die beide al decennialang jaren auto's maken en de kennis én de mensen in huis hebben om technische problemen op te lossen. Jongere fabrikanten van elektrische auto's moeten vaak het wiel nog uitvinden.

Verkoopflop

Zo zijn analisten van de Amerikaanse zakenbank Jefferies bijvoorbeeld somber gestemd over Xpeng. Een aantal weken geleden schrapten ze hun koopadvies voor deze Chinese maker van stekkerauto's. Beleggers doen er volgens hen goed aan hun aandelen Xpeng vast te houden, maar moeten zeker niet bijkopen.

Volgens de autoanalisten heeft het bedrijf een aantal missers begaan. De ontwikkeling van een elektrische SUV, de G9, bleek bijvoorbeeld een te grote stap. Het voertuig is sinds september verkrijgbaar, maar de verkoop valt tegen. Xpeng verkocht in november in totaal 5811 elektrische auto's, waarvan ruim 1500 G9's, veel minder dan waar het op mikte. Het wees logistieke problemen en materiaaltekorten aan als oorzaak van de teleurstellende cijfers.

Stadsbussen

De Jefferies-analisten zien een andere reden: de concurrentie van BYD , een Chinees bedrijf waar ze wel positief over zijn. BYD (dat staat voor Build Your Dreams) begon in 1995 batterijen te maken, maar is buiten China beter bekend als bouwer van elektrische stadsbussen; de Nederlandse regionale vervoerders Syntus en Keolis zijn er klant.

Op de vraag of de personenauto's van BYD, waarvan het er elke maand meer dan honderdduizend verkoopt, ook in Europa gemeengoed worden, reageert analist Schmidt sceptisch. BYD presenteerde dit jaar drie nieuwe elektrische personenauto's specifiek voor de Europese markt, in prijs variërend van €38.000 tot €72.000. Hij vraagt zich af of consumenten bereid zijn om dergelijke prijzen te betalen voor een relatief onbekend automerk als ze daarvoor bijvoorbeeld ook een Audi, Mercedes of Polestar kunnen kopen.