Onze docent Yves was een typische Fransman werkzaam bij een Amerikaans bedrijf. Hij had zelf jaren als credit analist gewerkt bij ratingbedrijf Fitch, maar genoot nu meer van vrije tijd en leerde ons als financiële beleidsmakers de kneepjes van het vak kredietanalyse.
Hij legde ons blinde testen voor met jaarrekeningen van banken. Op basis van de droge cijfers liet hij ons raden welke het was: Northern Rock, Bear Sterns, Icesave? Alle miskleunen kwamen langs. Iedere keer zei Yves met Franse tongval: 'What could possibly go wrong here?' Deze zinsnede is een gouden regel om te zoeken naar kwetsbaarheden. Met het failliet van Silicon Valley Bank moest ik er weer aan denken.
Zou het risicomanagement van SVB zich ook die cruciale vraag hebben gesteld over de balansopbouw? En de toezichthouders? Het bankroet toont overduidelijk dat er is gefaald. Een paar jaar terug zijn de regels voor het wat kleinere SVB versoepeld na een succesvolle lobby. Maar hoe kan over het hoofd zijn gezien dat het renterisico zo beperkt was afgedekt? In Europa ondenkbaar.
De bank had voor miljarden aan toevertrouwde deposito’s weggezet in veilige staatsobligaties met een lange looptijd. Hoewel zeer liquide, zijn die treasury's wel fors minder waard door de snelle stijging van de kapitaalmarktrente. Juist doordat zo’n renterisico altijd aanwezig is, moeten banken zich daartegen beschermen. Bij SVB ontbrak dat en dat is dan ook wat er possibly wrong kan gaan.
Bij Yves was het ook altijd de vraag of het bankroet goed was afgewikkeld. Bij SVB worden aandeel- en obligatiehouders — terecht — niet gered. Wel zijn depositohouders volledig gecompenseerd, dus boven de $250.000-grens van het garantiestelsel.
Opvallend, omdat zo’n riante compensatie de prikkels ondermijnt om kasposities te spreiden en zelf alert te zijn. Ook heeft de Fed zijn geldloket opengezet voor banken om gunstiger te kunnen lenen.
Zo’n ruime redding is alleen te rechtvaardigen als het nodig was om besmetting en grotere instabiliteit te voorkomen. Of was de redding ook wenselijk om de techsector, die en masse bankierde bij SVB, niet te duperen? In hoeverre speelde het strategische belang van de techsector in deze geopolitieke tijd?
Deze casus biedt weer volop cursusstof voor Yves. SVB heeft zijn eigen eigenaardigheid, maar ook een klassieke wetmatigheid wordt weer haarscherp: banken dragen het inherente risico dat klanten altijd hun tegoeden kunnen opeisen. Ook Credit Suisse onderstreept dat. Als bankfaillissementen alweer een tijdje terug zijn, ebt ons risicobesef daarvan weg. Wees juist dan op je hoede voor lobby's om regels te versoepelen. Dat laatste was les één van Yves.
Ria Roerink werkt bij DNB. De column geeft niet per definitie de mening van de bank weer.
