Een wilde week was het rondom de redding van Credit Suisse. Er vloeiden krokodillentranen bij beleggers in speciale achtergestelde obligaties omdat ze hun geld verloren. Als ze hun prospectus beter hadden gelezen, wisten ze dat dit kon gebeuren. Tegelijk moet de Zwitserse toezichthouder Finma wat uitleggen. Het is raar dat ze toestond dat uitgerekend aandeelhouders €3 mrd overhouden.
Aandeelhouders staan normaal onderaan. Zij vangen als eerste verliezen op. In ruil daarvoor krijgen ze in goede tijden ook het hoogste rendement. Het probleem van de redding is daarom dat de pikorde is verstoord. En dat blijkt bij kapitaalverstrekkers net zo’n bron van instabiliteit en chaos als in het dierenrijk.
Tv-bioloog Freek Vonk had de ingreep bij de Zwitserse bank daarom kunnen verslaan. 'Wat hier gebeurt is fascinerend. Normaal weet iedereen in de groep wie voorrang heeft en wie onderaan bungelt in de hiërarchie. Maar vandaag is alles anders', zou Freek uitroepen.
De casus werpt ook een vraag op. Hoe tevreden zijn we over de nieuwe rang die tien jaar geleden is toegevoegd aan de pikorde: de coco’s, de contingent convertibles? Een markt van inmiddels $275 mrd. Brengen ze de beloofde rust en stabiliteit?
Rust brachten ze aanvankelijk wel bij aandeelhouders. Zij dreigden na de bankencrisis van 2008 kapitaal bij te moeten storten. Want banken hadden veel te weinig kapitaalbuffers om klappen op te vangen. Maar wie zou van de zwakke banken aandelen willen kopen? Niemand, was alom de vrees, of alleen met een hoge rendementseis die leidt tot risicovoller gedrag.
Aandeelhouders profiteren daarom het meest van de toevoeging van coco’s. Zij verwaterden niet en het risico is nu uitgesmeerd over een bredere groep. Want in normale tijden werkt de coco als een obligatie met een relatief hoge rente. Pas bij gevaar, wanneer het kernkapitaal van een bank onder een drempel komt, worden ze omgezet naar aandelen en absorberen ze verlies.
Maar de Credit Suisse-zaak toont ook fundamentele zwakheden van coco’s. Zo is er twijfel of de omzetting wel tijdig werkt bij dreigend gevaar. Is de stress, paniek en vertrouwenscrisis al veel eerder zo groot dat de bank niet meer levensvatbaar blijkt, nog voordat die tot omzetting komt?
Een zwakte is ook dat anders dan in het dierenrijk de pikorde niet natuurlijk ontstaat, maar gemaakt is via afspraken en regels. Die regels verschillen soms per bank en jurisdictie. Zo’n gekunstelde structuur lokt aanvechting en rechtszaken uit. 'Zo instinctief als het dierenrijk is het hier niet', zou Freek al snel concluderen. Coco’s blijven een wat vreemde eend in de bijt, en niet het soort dat vanzelfsprekend stabiliteit brengt.
Ria Roerink werkt bij DNB. De column geeft niet per definitie de mening van de bank weer.
