Weeffout in hulp aan Griekenland

Dat stellen vooraanstaande economen in reactie op het steunpakket van euro 110 mrd, waarover de landen van de eurozone, het Internationaal Monetair Fonds en Athene zondag overeenstemming bereikten.

'Indrukwekkend', zegt econoom Paul de Grauwe van de KU Leuven over de omvang van de noodregeling. 'Ik vind dit pakket voldoende groot om overtuigingskracht te hebben. Dat pakket moet een kans krijgen.' Maar hij stelt ook dat 'het risico niet volledig weg is'. 'De markten blijven zenuwachtig. Dit pakket kan besmetting tegenhouden, maar het psychologische effect is onvoorspelbaar.'

Schuld- en begrotingspositie Groot-Brittannië

De Grauwe wijst op de gevolgen van de perceptie van de markten. 'Die delen Zuid-Europa in één klasse in, en Noord-Europa in een andere. Ze kijken niet naar fundamentele waarden en zijn bevooroordeeld. De schuld- en begrotingspositie van Groot-Brittannië is net zo slecht als die van Spanje, maar dat speelt geen rol op de markten.'

Meer over Griekenland (alleen krantenabonnees):

De Belgische econoom maakt zich zorgen over het besluitvormingsproces bij het vrijgeven van diverse delen van het steunpakket aan Griekenland. Dat blijft een beslissing van de eurolanden, die op elk moment de stekker uit de deal kunnen trekken. De Grauwe: 'Dit is een heel onaantrekkelijk onderdeel van de overeenkomst. De politiek had op grotere afstand moeten staan. De eurozone en de Commissie hadden een delegatie moeten instellen die beslist over het vrijgeven van tranches. Het handelsbeleid van de EU werkt ook zo. Lidstaten geven hun bevoegdheid daar deels aan de Europese Commissie.'

Tegen redding door eurozone

Van dat laatste was Wyplosz al voorstander. Ondanks de mega-steun acht hij het onontkoombaar dat Athene op den duur met de banken moet gaan praten. Het reddingspakket zal niet werken, denkt hij. 'De zeer ingrijpende bezuinigingen die de Griekse regering moet doorvoeren, zal de recessie in Griekenland verergeren en het moeilijker maken aan de eisen te voldoen. Ook vanwege de politieke onrust.' Over een halfjaar zal volgens hem blijken dat de situatie onhoudbaar is.

Schulden nu niet herstructureren

Wyplosz: 'Waarom hebben ze de schulden nu niet geherstructureerd? Als je bij de tandarts een tand moet laten trekken, dan kun je dat uitstellen en uitstellen, maar op het einde moet die tand er toch uit en zal het verschrikkelijk pijn doen. Dat is wat er in Griekenland zal gebeuren. De eurozone heeft in deze crisis consequent niet eens voor de op één na beste oplossing gekozen, maar voor de op twee na beste en lager.'

Volgens Wyplosz hebben banken zich te veel verzet tegen herstructurering van Griekse schuld. 'Let wel, we hebben het niet over een bankroet, maar over herstructurering. De banken moeten dan genoegen nemen met 10% of 20% minder op een obligatie. Maar als ze dat niet kunnen slikken, zijn ze dan wel gekapitaliseerd genoeg?'

Griekse steunpakket

De overtuiging van de EU-ministers dat het Griekse steunpakket het risico van besmetting naar andere Zuid-Europese landen vermindert, neemt hij met een korrel zout. 'Elke EU-verklaring veranderde later. Eerst was er voor dit probleem 10 miljard nodig, later 30, en nu 110. Eerst was het IMF niet nodig, later wel. En nu zegt de eurozone dat het risico van besmetting weg is. Het is tijd dat beleidsmakers stoppen met zichzelf voor de gek te houden.'

Beide economen zijn sceptisch over de door Brussel voorgestane aanscherping van de begrotingsregels van het stabiliteits- en groeipact om nieuwe crises te voorkomen. De Grauwe: 'De situatie is niet verslechterd doordat de overheid een te grote schuld had, maar omdat de private sector een onhoudbare schuld had. Dat kon het pact niet beletten.' Wyplosz: 'Je lost dit alleen op als een lidstaat vastlegt dat hij uitgaat van een begroting in balans. Duitsland heeft dat vorig jaar gedaan.'