Gerben van der Marel
Wall Street verkeerde na het faillissement van Lehman Brothers in september 2008 aan de rand van de afgrond. Maar anderhalf jaar later begon het herstel — al is de patiënt nog steeds niet helemaal de oude.
all Street is back, no doubt about it’, zegt Servaas Chorus, managing director van Citigroup in New York. Het faillissement van Lehman Brothers op 15 september 2008 — dit weekend precies vijf jaar geleden — zorgde voor panische reacties op de financiële markten. Maar vrij snel daarna krabbelde het financiële wezen in New York weer op.
Amerikaanse banken zijn vandaag niet kleiner maar groter dan voor de crisis, dankzij al dan niet gedwongen fusies. In 2001 waren de activa van de vijf grootste Amerikaanse banken goed voor 25% van alle Amerikaanse bankactiva. Nu ligt hun aandeel ruim boven de 50%. Ten opzichte van Europese banken winnen de Amerikaanse reuzen marktaandeel, zeker in New York, waar de Europese banken sterk op achterstand zijn gebracht door de problemen thuis.
In de VS verwerkten de banken de pijn snel. De belastingbetaler kreeg zijn geld met winst terug. Maar het is nog geen business as usual, onderstrepen bankiers. ‘Het is een heel andere wereld dan vijf jaar geleden’, zegt Chorus. In de aanloop naar de crisis ontbrak het volgens de bankier aan stevige toezichthouders. Nu wordt Wall Street gedomineerd door een cultuur van behoudende banken, meer regels en minder bonussen.
Bankiers in New York klagen over de impact van ‘overregulering’. Zakenbankier Wilco Faessen van Barclays: ‘De financiële sector heeft door de crisis een slechte reputatie gekregen. Meer eigen vermogen bij banken en meer regulering zijn belangrijk. Maar het werkt ook belemmerend om krediet beschikbaar te maken.’
Her en der wordt geroepen om de grote banken alsnog in stukken te hakken. Voormalig topman John Reed van voormalig imperiumbouwer Citigroup deed dat vorige week zondag nog in de Financial Times. Dat is niet gebeurd, net zomin als de herintroductie van de Glass-Steagall-wet. Deze scheiding tussen commercieel bankieren en investment banking is in de jaren negentig ontmanteld door de regering-Clinton met Larry Summers op Financiën — die nu de belangrijkste kandidaat is om Fed-voorzitter Bernanke op te volgen.
Amerikaanse banken hebben in het tweede kwartaal van 2013 recordwinsten gemeld. Gezamenlijk schreven ze 42 miljard dollar bij. ‘Die winsten komen voor een belangrijk deel voort uit de herwaarderingen van leningen die in waarde ingeklapt waren’, nuanceert bankier Faessen van Barclays. ‘Onze verdiensten zijn nog lang niet op het niveau van vóór 2007. En onze totale compensatie dus ook niet. Op zijn best kan je zeggen dat het financiewezen weer enigszins op de been is.’
De toezichthouders hebben Amerikaanse banken gedwongen om hun buffers tegen eventuele verliezen te versterken. Uit een onderzoek van de Fed bleek eerder dit jaar dat 17 van de 18 grootbanken genoeg geld hebben om een nieuwe diepe recessie te weerstaan.
De stijgende beurzen geven banken een steun in de rug. De breed samengestelde Standard & Poor’s 500-index klom sinds het einde van de anderhalf jaar durende recessie in juni 2009 met 80%. Dat helpt de brokers van banken op Wall Street aan inkomsten. Stijgende beurzen zorgen in de regel ook voor een actievere markt voor fusies en overnames. Deze maand maakten de banken een vliegende start.
Niet alleen banken op Wall Street krabbelen op. Ook voor financiële instellingen buiten Wall Street liggen betere tijden in het verschiet. Regionale banken — in totaal tellen de VS liefst 7000 banken — zullen kunnen profiteren van de verwachte aantrekkende groei van uitgaven en de vraag naar krediet.
Na een aantal jaren van terughoudendheid zijn banken weer soepeler met het verlenen van zakelijk krediet. Maar gewone huishoudens vissen vaak nog achter het net. ‘Die zijn er door de nieuwe regelgeving in de hypothecaire kredietverlening zwaar op achteruitgegaan’, zegt voormalig Lehman Brothers-bankier Caroline van Scheltinga. Niet Wall Street, maar de man in de straat betaalt volgens haar nog steeds de rekening van de kredietcrisis.
De bankencultuur is nu behoudender: meer regels en minder bonussen
Enigszins op de been ‘Het laatste kwart was goed, maar de verdiensten zijn nog lang niet op het peil van vóór 2007’
Een van de bekendste symbolen van de financiële wijk rond Wall Street is het standbeeld ‘Charging Bull’ van Arturo di Modica. De stier vertegenwoordigt een ‘bull market’, een steeds stijgende beurs. Foto: reuters