Art Cologne

Karel Ankerman

Bij de ingang van het beursgebouw staat een futuristisch zweefvliegtuig met een kolossale raketmotor, gereed om op te stijgen. De piloot in gevechtstenue staat op het punt aan boord te gaan. Maar de vliegmachine zal nooit het luchtruim kiezen. Dat is ook niet de bedoeling van de maker, de Belgische kunstenaar, ingenieur en dichter Panamarenko. Hij beweegt zich op het vlak van fantasie en functie en hij onderzoekt, veilig op de grond, de wetten van de zwaartekracht.

De installatie van Panamarenko (71) is tekenend voor de Art Cologne-beurs. Ook de net afgesloten 45ste editie stond volledig in het teken van kunst en niet van het geld. De niet-commerciële presentaties en speciale projecten kregen de kans en het publiek - naar schatting negentigduizend man - kon geconcentreerd het ruim opgestelde aanbod verwerken.

Op de beurs in Keulen is alles ondergebracht onder één dak. En in tegenstelling tot de laatste Armory Show in New York, die veel weg had van een shopping mall voor verwende stedelingen, kon de bezoeker hier in alle rust oversteken van de hal met moderne klassieken naar de ruimten met hedendaags werk.

De nieuwe opzet van de beurs blijkt succesvol en het parcours met tweehonderd internationale galeries, waarvan ruim de helft Duits, biedt museale kwaliteit en experimenten. Duitsland heeft vergeleken met het buitenland een gezonde kunstmarkt en een druk bevolkt galerielandschap. Duitse kunstenaars of in Duitsland werkende kunstenaars nemen de hoogste plaatsen in in de top 100 van de kunstmarkt.

De moderne klassieken die in een aparte hal getoond werden, konden rekenen op grote belangstelling. Galerie Henze & Ketterer uit Bern bood voor euro4,3 mln een portret van Ernst Ludwig Kirchner aan. Galerie Thomas uit München had een schitterend werk van Joan Miró in de aanbieding (euro 500.000). En Klaus Benden uit Keulen lokte publiek met schilderijen van pop-art kunstenaars als Tom Wesselmann, Roy Lichtenstein en Robert Rauschenberg.

Daniel Hug, de energieke directeur van Art Cologne, haalde dit jaar Hauser & Wirth naar Keulen. De prestigieuze galerie met vestigingen in Zürich, Londen en New York, presenteerde gouaches, fotowerken en beelden van Louise Bourgeois, Paul McCarthy en Roni Horn.

De jongere lichting Duitse galeries bracht zonder opsmuk en hype werk van opkomende en gevestigde hedendaagse kunstenaars. Galerie Lethert uit Keulen verraste met een serie vroege schilderijen van Imi Knoebel, die voor een aangenaam geprijsde euro10.000 per stuk op de openingsdag verkocht werden. Verder presenteerde Friese uit Stuttgart betaalbare tekeningen van de Duitse kunstenares Tatjana Doll en liet Thomas Zander de zogeheten industriefotografie van Lewis Baltz zien.

De belangrijkste ontmoetingsplaats op Art Cologne was de 'Open Space'. Deze speelplaats voor jonge hedendaagse kunstenaars was het kloppende hart van de beurs. Op 3000 vierkante meter werd tussen de kunstwerken muziek gemaakt en gediscussieerd. De beurs houdt de koers vast die zij drie jaar geleden insloeg met manifestaties als 'New Positions' met twintig jonge talenten en 'New Contemporaries', die jonge galeries een duwtje in de rug geven.

De kunstwereld raakt uitgekeken op de hype en het pr-geroffel waarin Frieze (Londen) en de Armory Show (New York) excelleren. Het zijn beurzen als Art Cologne, waar de kunst weer centraal wordt gesteld, die op langere termijn de grootste kans maken om op de grillige kunstmarkt het hoofd

boven water houden.

Vroeg werk van Imi Knoebel ging weg voor een aangename prijs van euro 10.000

Boven: Panamarenko's 'Hazerug 1997 Motor' was te koop voor euro 260.000. Onder, van dezelfde kunstenaar: 'Japanese Flying Pak 3' (2001), euro 240.000.