Uit noodlijdende Duitse autosector komen twee grote concerns voort rond Volkswagen en BMW-Daimler
Maurits Kuypers
Berlijn
Volkswagen wil Porsche inlijven. Daimler en BMW knipogen naar elkaar. Opel staat te koop. En de toeleveranciers Schaeffler en Conti beleven moeizame wittebroodsweken. Het is duidelijk, de Duitse autosector is volop in beweging.
De wereldwijde vraaguitval raakt het autogekke land hard. Maar de Duitsers zitten niet bij de pakken neer. Van kanselier Angela Merkel tot VW-ceo Martin Winterkorn, iedereen is ervan overtuigd dat de Duitse automobielindustrie de crisis niet alleen zal overleven, maar er ook sterker uit zal komen.
Daarvoor zijn wel veranderingen nodig. Fusies en overnames moeten de autosector klaarstomen voor de toekomst. Een nieuwe ervaring is dat niet. De fusie tussen Benz& Co en de Daimler-Motoren-Gesellschaft zorgde begin 20ste eeuw al eens voor groot opzien. Het was de opmaat voor een fusiegolf.
Burkhard Göschel, hoofdingenieur bij de Canadese toeleverancier Magna, denkt dat er weer zo'n golf aan zit te komen. Niet alleen vanwege de crisis, maar ook vanwege technische uitdagingen. 'De elektroauto komt met een enorme vaart op ons af. Dat brengt hoge ontwikkelingskosten met zich mee. Alleen grote of zeer gespecialiseerde bedrijven zullen overleven', meent Göschl.
Volgens Dieter Dahlhoff, oud- marketingchef bij Volkswagen, hoeven bedrijven niet altijd meteen helemaal te fuseren. 'Mengvormen zijn ook mogelijk', zegt hij in een kranteninterview met Die Welt. Een goed voorbeeld is volgens hem BMW en Daimler. De twee bedrijven zijn in een heftige concurrentiestrijd met elkaar verbonden. Beide maken luxewagens. Aan de verkoopkant is het een strijd op leven en dood. Maar bij de productie en bij het inkopen van onderdelen werken de twee concurrenten steeds meer samen.
Volkswagen heeft dit concept tot in de puntjes uitgewerkt. Het heeft merken verenigd zoals Audi, Bentley, Bugatti, Seat en Skoda, zonder dat de eigen verantwoordelijkheid wordt aangetast. Dat biedt zowel bij de productie als R& D grote kostenvoordelen.
Porsche moet de nieuwe loot aan de VW-boom worden. En zoals het er nu uitziet, zal dat lukken. In de Duitse media werd dit weekende al gesproken over een ophanden zijnd akkoord. Er circuleert een aankoopbedrag van euro 8 mrd. Komende donderdag neemt de raad van commissarissen van Porsche een beslissing over het samengaan met VW. Tegelijk wordt dan waarschijnlijk Qatar als nieuwe aandeelhouder verwelkomd.
VW kan zich na die prooi richten op zijn volgende slachtoffer. Er staat nog een lekkernij op het menu: vrachtwagenbouwer MAN.
Als deze overname tot stand komt, ziet Ferdinand Piëch, voorzitter van de raad van commissarissen bij VW, zijn droom uitkomen: een concern met twee marktleiders op het gebied van auto's en vrachtwagens.
Het grote probleemkind voor de Duitsers is Opel. Binnen de politiek hadden ze het liefst gehad dat deze dochter van het Amerikaanse General Motors zou worden opgenomen in de Daimler-familie, of bij VW. Maar deze wilden het concern geen van beide hebben.
Nu is de hoop in de politiek gevestigd op het half Oostenrijkse Magna. Het lijkt erop dat er bij overname door Magna meer banen behouden blijven dan bij de andere koopkandidaat van Opel, Ripplewood. Het is bovendien een interessant experiment. Een zogenoemde verticale fusie tussen een autoproducent (Opel) en een toeleverancier (Magna) komt immers zelden voor.
Göschel gelooft dat het kan werken. Hij denkt bovendien dat de toeleveranciers ook niet stil zullen staan tijdens het fusieproces. Hij verwacht dat autoproducenten steeds meer werk zullen uitbesteden aan toeleveranciers.
Zelfs de productie en ontwikkeling van essentiële onderdelen als de motor zal volgens hem terechtkomen bij gespecialiseerde bedrijven. Het zal steeds vaker voorkomen dat BMW, Daimler of Porsche met een en dezelfde motor rondrijden. Alleen het uiterlijk verschilt dan nog. Göschl ziet daar de grote kans voor de combi Magna-Opel: bij het produceren voor anderen.
Ceo Sergio Marchionne van Fiat gaat ervan uit dat er wereldwijd maar vijf grote autoproducenten uit het fusieproces naar voren komen. In Duitsland hopen ze er met twee ondernemingen bij te zijn: een rond VW en een tweede rond Daimler en BMW. Voor Opel valt te hopen dat het tegen die tijd aansluiting heeft gevonden bij een buitenlandse groep.
Impressies van de feestelijke viering van het eeuwfeest van Audi, 16 juli jongstleden in het Zuid-Duitse Ingolstadt.