Van onze redacteur
Amsterdam
Het Iraanse politieke systeem kraakt in zijn voegen, stellen commentatoren in het Midden-Oosten over de demonstraties in Teheran en andere steden tegen de verkiezingsuitslag.
'Sinds de geestelijken dertig jaar geleden aan de macht kwamen, zijn ze niet met zoveel tegenstand geconfronteerd', stelde een politieke analist op de pan-Arabische zender Al-Quds Al-Arabi.
Gisteren gingen opnieuw tienduizenden Iraniërs de straat op om de slachtoffers te herdenken die bij de protesten van de afgelopen dagen zijn omgekomen. De meeste demonstranten dragen zwarte 'rouwkleren' en groene polsbanden en hoofddoeken, de campagnekleur van oppositieleider Mir-Hossein Mousavi. Volgens Mousavi heeft president Mahmoud Ahmadinejad de presidentsverkiezingen gestolen door op grote schaal fraude te plegen.
'We zien dat de politieke top is losgeraakt van de basis', aldus de analist op Al-Quds Al-Arabi. 'De volkssteun die vanzelfsprekend werd geacht, is opgelost. De demonstraties in Iran zijn daarom een echte test voor de leiders in Teheran.'
De Almachtige Raad van Hoeders in Iran heeft de verliezers uitgenodigd voor een gesprek over de 646 klachten die zij hebben ingediend over de verkiezingsuitslag. Het is echter onmogelijk om vast te stellen waar het volksprotest toe zal leiden, zeggen waarnemers.
'Het Iran van Ahmadinejad en ayatollah Khamenei viert de overwinning maar weet niet waar het naartoe gaat', schreef een Palestijnse commentator op de nieuwssite van Al-Hayat al-Jadidah. 'Het regime heeft zijn legitimiteit verloren en dat opent de weg naar grote veranderingen in de toekomst.'
Volgens de Palestijnse krant Al Ayyam vrezen de geestelijken dat ze met Mousavi een 'verrader' in huis halen.
'Zelfs als de leidende elite erin slaagt om Ahmadinejad zijn tweede termijn te geven, dan nog zal politiek Iran veranderen', schreef dagblad Al Dustur in Jordanië. 'De Iraanse samenleving ontwikkelt zich sociaal, cultureel en economisch in een richting die het regime niet langer met de traditionele methoden kan sturen.'