Nieuwe ceo BP leerde als scout hoe het moet

Carl-Henric Svanberg was ook bij het Zweedse telecomconcern Ericsson een 'absolute beginner'

Christine Lucassen

Amsterdam

Niet alleen Kwik, Kwek en Kwak weten door hun scoutervaring hun dierbaren uit benarde posities te redden. Ook de toekomstige topman van olieconcern BP, de Zweed Carl-Henric Svanberg, heeft bij de scouts een en ander geleerd over het oplossen van problemen.

Met autoriteit alleen kom je er niet; je moet mensen weten te overtuigen en een gemeenschappelijke visie creëren, weet Svanberg, sinds 2003 aan het roer bij Ericsson. 'Mensen luisteren niet naar je als ze geen vertrouwen in je hebben,' aldus de voormalige scoutleider kort na zijn aantreden bij het Zweedse telecombedrijf.

Mensen moeten dwingen om iets gedaan te krijgen, beschouwt de zeil- en hockeyliefhebber als een persoonlijk falen.

De informele Zweed wordt geroemd om zijn capaciteit om mensen te motiveren en alle neuzen één kant op te krijgen. 'Mijn vrouw zegt dat als ik hem aan de telefoon heb, ik altijd zit te lachen', vertelt een voormalige collega van Svanberg tegenover een Zweedse krant.

Svanberg (57) combineert zijn leiderschapscapaciteiten bovendien met die van een goed verkoper en die van een goed communicator, menen analisten.

Dat de Bruce Springsteen-fan geen kaas gegeten heeft van de energiewereld hoeft geen bezwaar te zijn. Ook toen hij bij Ericsson begon was Svanberg een absolute nieuwkomer in de sector. Niet alleen week Ericsson voor het eerst in zestig jaar af van de traditie om iemand tot topman te benoemen die binnen het bedrijf zijn sporen had verdiend, Svanberg was bovendien de vierde ceo in vijf jaar.

Het bleek geen probleem: de man die in zijn jonge jaren in vijftien jaar vijftien keer verhuisde, wist zich goed aan de nieuwe omgeving aan te passen. 'Ik denk dat de vele verstoringen mij sterker hebben gemaakt, en zeker gunstig geweest zijn voor mijn loopbaan', verklaart Svanberg, zoon van een medewerker van het Zweedse energiebedrijf Vattenfall.

Bij Ericsson stuitte hij op interne bureaucratie. Het moet eenvoudiger en transparanter, concludeerde hij al snel. Mede dankzij de frisse blik van de outsider - Svanberg kwam van slotenmaker Assa Abloy - volgden stevige maatregelen. Onder Svanbergs leiding kwamen er 40.000 banen bij het Zweedse telecombedrijf bij, maar werden er ook 10.000 geschrapt. Ericsson scheert niet langer langs de rand van de afgrond, maar boekt bovengemiddelde groei.

Eerder al had zijn acquisitiedrang Svanberg de bijnaam 'vriendelijke veroveraar' opgeleverd. In negen jaar tijd deed Assa Abloy 45 overnames - alle vriendelijk - waarmee dit Zweedse bedrijf uitgroeide tot een van 's werelds grootste slotenmakers.

Svanberg is een self-made topman. Hij werd geboren in een arme regio in Zweden en werkte naast zijn studie onder meer als havenarbeider. Naast zijn eerste 'echte' baan, spijkerde hij in de avonduren met een opleiding bedrijfskunde zijn kennis verder bij.

Inmiddels is Svanberg een welvarend man, getrouwd en vader van drie kinderen met wie hij regelmatig gaat zeilen op het eigen zeewaardige jacht.

Dat zowel Ericsson als Assa Abloy de Volvo Ocean Race sponsorden heeft volgens hem weinig met zijn hobby te maken. De Volvo Ocean Race deed bijna alle havens aan waar het snel gegroeide Assa Abloy dochterbedrijven had - goed voor de integratie, meende Svanberg. En ook bij Ericsson kon volgens hem met zeilen zakelijk het nuttige en het aangename worden gecombineerd.

Svanberg zegt er naar uit te kijken om 'in het hart van de wereldeconomie' aan de slag te gaan. Ook hier is werk aan de winkel: BP lijdt onder de gekelderde olieprijs en snijdt dit jaar fors in zijn investeringsbudget. Aandeelhouders roeren zich tegen het beloningsbeleid, terwijl analisten aandringen op de noodzaak om meer actief te worden in opkomende markten.

Ook zal Svanberg zich bij het Britse olieconcern moeten blijven kommeren om de klimaatverandering, een onderwerp dat hem al jaren aan het hart gaat. 'We moeten als individuen onze verantwoordelijkheid nemen, en als bedrijven moeten we ook betrokken zijn', zei hij eerder in een interview.

Zijn gisteren aangekondigde benoeming als opvolger van Peter Sutherland bij BP kwam als een verrassing. Half juni werd Paul Anderson, de voormalige topman van mijnbouwgigant BHP Billiton, nog als kanshebber getipt. Topman Paul Skinner van mijnbouwer Rio Tinto was eerder afgevallen na verzet van aandeelhouders.

Svanberg gaat in september als non-executive director aan de slag bij het olieconcern, en wordt in januari 2010 chairman. De 'plattelandsjongen uit Noord-Zweden' zal zich in Londen vestigen.

De huidige financieel directeur van Ericsson, Hans Vestberg, volgt Svanberg met ingang van 2010 op als ceo. De Zweed Vestberg (44) werkt sinds 1991 bij het telecombedrijf. In 2007 werd Vestberg als cfo benoemd kort nadat de reputatie van Svanberg een deuk had opgelopen doordat hij beleggers op het verkeerde been had gezet.

Marktpartijen waren verbolgen toen Ericsson in oktober 2007 met een winstwaarschuwing kwam, terwijl Svanberg de vraag kort daarvoor nog als 'sterk' had omschreven. Sindsdien is die kritiek weer grotendeels verstomd.

Harde werker

Gestaag omhoog

1977: eerste echte baan, bij technologieconcern ABB

1986: geheadhunt door beveiligingsbedrijf Securitas

1991: vicepresident bij slotenbedrijf Assa Abloy, een spin-off van Securitas

1994: ceo van Assa Abloy

2003: ceo van Ericsson

2010: ceo van BP

Carl-Henric Svanberg heeft bewezen zich snel aan nieuwe omstandigheden te kunnen aanpassen.