Olivier van Beemen
Nanterre
Wanneer Jean-Marie Le Pen een interview geeft, ontvangt hij in zijn kapitale villa in de welvarende voorstad Saint-Cloud, net buiten Parijs. De oprichter van het rechts-extremistische Front National (FN) gaat altijd gekleed in een deftig pak met das en de ontvangstruimte lijkt op een kleine paleiszaal met fauteuils en een tafel in Louis XV-stijl. Op de stoof staat een koperen Jeanne d'Arc te paard en er ligt een vuistdikke, antieke bijbel.
Bij Marine Le Pen, sinds zondag zijn opvolger als partijleider, gaat dat anders. Zij ontvangt op het partijkantoor, een onopvallend pand in een woonwijk in de door communisten bestuurde voorstad Nanterre. Ze is 'casual', in spijkerbroek en met blouse, en met enige regelmaat wordt ze onderbroken door een rinkelende iPhone.
De generatiekloof is onmiskenbaar: Marine belichaamt de modernisering van het FN. Haar bijnaam: Le Pen Light, omdat ze minder waarde hecht aan traditionele waarden dan haar vader en minder extremistisch lijkt.
Al op haar achtste raakte ze tegen haar zin betrokken bij de politiek, toen er een aanslag met twintig kilo dynamiet werd gepleegd op haar vaders appartement, waarbij wonderwel geen slachtoffers vielen. 'Op brute wijze besefte ik dat mijn vader politiek bedrijft en dat politiek tot haat en dood kan leiden', zegt ze tijdens een gesprek kort voordat ze door de FN-leden tot hun leider zou worden verkozen.
Door zijn drukke werkzaamheden had vader Jean-Marie weinig tijd voor zijn gezin - wat Marine hem kwalijk nam, maar waarvoor ze nu begrip toont. Zelf werd ze er door de buitenwereld (op school, op straat en in de kerk) constant op gewezen dat ze de dochter was van een 'monster'. Uiteindelijk heeft de haat van anderen tegen haar vader er volgens haar toe geleid dat ze nooit aan zijn gedachtegoed heeft kunnen twijfelen. 'De aanvallen op Le Pen waren zo gewelddadig. Het versterkte de solidariteit binnen ons gezin.'
Maar in weerwil van haar imago als gematigder, komt haar discours in grote lijnen overeen met dat van Le Pen senior. Ook Marine ziet immigratie en open grenzen als bron van alle kwaad in Frankrijk en ook zij spreekt van 'nationale voorkeur' waar het gaat om verdeling van werk, subsidies en uitkeringen.
En hoewel ze in het verleden met haar vader ruziede over zijn extremistische uitspraken - 'de gaskamers zijn een detail in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog' - die critici van ammunitie voorzagen, spreekt ze nu zelf ook over 'de bezetting van Frankrijk' wanneer enige honderden moslims op straat in Parijs bidden omdat de buurtmoskee te klein is.
Behalve met haar moderne imago zegt ze zich van de oude garde binnen de partij te onderscheiden door het belang dat zij hecht aan het sociaaleconomische deel van het programma. Waar haar vader door de jaren heen liberale standpunten afwisselde met linkse ideeën, kiest dochter Marine duidelijk voor behoudend links met een nationalistisch sausje. De mondialisering van de economie is volgens haar een even grote bedreiging voor Frankrijk als immigratie. Ze pleit voor dichte grenzen voor buitenlanders en de herinvoering van importheffingen om Franse producten te promoten.
Ook is ze gekeerd tegen de hervorming van het pensioenstelsel, een initiatief van president Nicolas Sarkozy waardoor Fransen in de toekomst langer moeten werken. Haar oplossing: 'Als we de euro 60 mrd besparen die we jaarlijks uitgeven aan immigratie plus de euro 20 mrd die we overmaken aan de EU, kunnen we het pensioenstelsel in de huidige vorm handhaven.' Dat Frankrijk ook veel geld terugkrijgt van de EU en dat andere berekeningen van de kosten en baten van immigratie heel anders uitvallen, laat ze onvermeld.
Marine Le Pen
1968
Geboren in Neuilly-sur-Seine
1986
Lid van Front National
1991
Afgestudeerd rechten
1992
Advocaat
2009
48% van de stemmen bij gemeenteverkiezingen Hénin-Beaumont
2010
22% bij regioverkiezingen in Noord-Frankrijk
2011
Leider Front National
Marine Le Pen
Foto: HH