TRANSPORTSECTOR HEEFT TE WEINIG OOG VOOR EUROPA

VAN ONZE REDACTEUR

AMSTERDAM Nederlandse wegvervoerders en logistieke dienstverleners moeten meer oog krijgen voor de Europese dimensie, willen zij hun sterke positie in Europa in de toekomst kunnen blijven vasthouden. En Den Haag moet 'minder reguleren en meer stimuleren' en er ook voor zorgen dat de vervoersvraagstukken in Brussel hoger op de agenda komen te staan.

Samen vormen beide punten volgens algemeen directeur W. Heeren van Jan de Rijk Logistics, tevens bestuurslid van de sectie goederenvervoer van Koninklijk Vervoer Nederland (KNV), de grootste uitdaging waar de sector de komende vijf jaar voor staat.

'Ik ben niet pessimistisch, maar willen we onze sterke positie in Europa behouden, dan moeten we als sector wel ontzettend alert zijn op de herschikking die zich nu in Europa voltrekt', aldus Heeren in een gesprek over de vervoersmarkt en over de positie die zijn eigen bedrijf daarop inneemt.

De vervoerder in Roosendaal bouwt zelf al meer dan twintig jaar aan een Europees netwerk en wist daardoor onlangs bij British Airways (BA) een luchtvrachtcontract ter waarde van Fl 35 mln omzet per jaar weg te kapen voor de neus van een tiental andere gegadigden.

Ten teken van de Europese orientatie hangt voor het hoofdkantoor in Roosendaal de vlag van de Europese Unie in top. In Frankrijk is Jan de Rijk al 15 jaar aanwezig, en in Engeland tien jaar. Het tweede grootste bedrijfsonderdeel, in Belgie, werd begin jaren tachtig opgezet. Dit jaar komen er in Frankrijk vestigingen bij in Lyon, Marseille en Lille. In Italie gaat er binnenkort een vestiging in Milaan open. Het bedrijf speelt daarmee in op de alliantie die KLM met Alitalia sloot. KLM Cargo is al een kwart eeuw klant: 'Als KLM groeit, dan groeien wij ook.'

Heeren: 'Door de gigantische herschikking in de industrie groeit Jan de Rijk de laatste jaren ook vooral buiten Nederland. Met het binnenhalen van het contract van BA hebben we nogmaals bewezen dat we het vermogen hebben om met onze klanten mee te groeien.' Met 45 luchtvaartmaatschappijen als klant is Jan de Rijk de Europese nummer een in dit marktsegment.

Heeren waarschuwt dat vooral grote Duitse en Franse wegvervoerders loeren op de sterke positie die Nederland met wegvervoer en logistiek nu nog met een marktaandeel van 25% in Europa inneemt: 'De Franse en Duitse bedrijven waren altijd nationaal georienteerd, maar nu zijn ze ook wakker geworden en met een vloot van in sommige gevallen wel 12.000 vrachtwagens hebben ze een makkelijke opstap naar de rest van Europa.'

Voor een deel wijt Heeren het onvoldoende inhaken van de sector op de consolidatie die zich bij klanten voltrekt aan de versnippering die de branche kenmerkt. Nederland telt zo'n 11.000 wegvervoerders, maar daarvan zijn de 'Europese spelers' volgens hem op hooguit de vingers van twee handen te tellen.

Heeren: 'In de boven- en middenmoot zie je nu wel herschikkingen, maar bij heel wat grotere bedrijven in de sector is de Europese orientatie toch nog onvoldoende ontwikkeld. Het ontbreekt zeker niet aan ondernemerschap, maar veel bedrijven zijn familieondernemingen. Vaak hebben die nog een sterk besloten karakter. Ze zijn publiekschuw en hebben een puur Nederlandse orientatie.'

Het bedrijf Jan de Rijk is zelf overigens ook voor 100% in handen van zijn naamgever en diens vrouw Jacqueline. En Heeren, afkomstig van Esso-Nederland en bij Jan de Rijk sinds 1995 verantwoordelijk voor de financiele en operationele gang van zaken, verzekert dat een beursgang niet aan de orde is.

Maar ook de politiek zou de sector volgens Heeren meer moeten steunen: 'Er wordt in Den Haag veel geroepen over Nederland Distributieland, maar ondertussen reguleert de overheid meer dan dat ze stimuleert.'

Bovendien moet Den Haag ervoor zorgen dat condities waarbinnen de sector moet opereren in Brussel hoger op de agenda komen te staan: 'De Europese vervoersmarkt laat zich niet meer dwingen door nationale afspraken. Het is allemaal zo grensoverschrijdend geworden. En dan heb ik het over zaken als vergunningen, rust- en rijtijden, arbeidstijden, en maten en gewichten.' KNV maakte de verlangens van de sector onlangs in een nota kenbaar aan minister Netelenbos van Verkeer en Waterstaat.

Wat volgens Heeren ook dreigt is dat grote buitenlandse spelers Nederlandse bedrijven met te weinig schaalgrootte overnemen. 'Want de Nederlandse expertise wordt elders natuurlijk wel gesignaleerd. Die is voor grote buitenlandse spelers die een Europees netwerk willen, heel aantrekkelijk.' Als voorbeelden noemt hij het Franse Geodis dat de vervoersbedrijven Van der Laan en Vitesse kocht, de overname van Transportgroep Van der Graaf door het Amerikaanse Penske en de overname van de landbedrijven van Nedlloyd door Deutsche Post.

Jan de Rijk staat niet in de etalage. Heeren: 'We krijgen wel eens bezoek, maar het is geen optie waar we actief mee bezig zijn. Maar we sluiten het ook niet uit. Tenslotte is het de markt die dicteert wat je te doen staat.'

Heeren: 'Klanten bieden steeds grotere contracten aan, maar willen ook met minder dienstverleners van doen hebben. Wil je als logistiek bedrijf zo'n contract in de wacht slepen, dan moet je dus een groot netwerk kunnen aanbieden. Voor BA gaan we nu het luchtvrachtvervoer voor het hele vasteland van Europa doen.'

Jan de Rijk heeft een eigen vloot van 400 vrachtwagens die bemand worden door 450 chauffeurs. Voor slechts 20% van het werk huurt het bedrijf andere wegvervoerders in.

Recente grotere overnames waren het vervoersbedrijf De Graauw, onderdeel van de Vos Groep, en het Franse bedrijf Meynard. Daardoor verdubbelt de omzetgroei dit jaar. De geconsolideerde omzet bedroeg in 1998 Fl 142 mln en komt dit jaar naar verwachting uit op Fl 185 mln.

Van de omzet komt 70% uit internationale transporten, 20% uit fijnmazige distributie in de Benelux en 10% uit opslag. Luchtvaartgerelateerd is 60% van de omzet. Een grote industriele klant is Philips Nederland. Het distributiecentrum in Roosendaal werd in 1995 ook van Philips overgenomen. Retail-klanten zijn onder meer Marskramer en Edah. De brutowinst plus afschrijvingen steeg vorig jaar met Fl 1,2 mln tot Fl 17,2 mln, en het bedrijfsresultaat met Fl 0,7 mln tot Fl 7,1 mln.

P. HAZEBROEK