Gert van der Have en Johan Leupen
Bij het begin gaat het al meteen goed mis; de grootste beeldbuizenmaker ter wereld LG Philips Displays krijgt veel te weinig geld mee van zijn eigenaren. Vijf jaar loopt het bedrijf achter de feiten aan, in 2006 is het over en uit.
Amsterdam
LG Philips Displays (LPD) was bij de oprichting op 30 juni 2001 door zijn twee machtige aandeelhouders voorzien van 34 fabrieken in Europa, Azië en Amerika. Het bedrijf telde 36.000 werknemers die samen 71 miljoen beeldbuizen produceerden.
Een paar jaar later resteert nog een handjevol fabrieken in China, en Brazilië, een Britse locatie en een faciliteit in Sittard waar 50 mensen werken. De Chinese vestigingen staan te koop, de Limburgse locatie zal naar verwachting de deuren moeten sluiten. Het is de tragische nasleep van een avontuur dat in 2001 verkeerd begon en eigenlijk nooit meer goed kwam.
Achteraf bezien gaven de aandeelhouders Philips en de Zuid-Koreaanse elektronicafabrikant LG Electronics hun dochter een uiterst wankele financiële basis mee. In ruil voor hun inbreng eisten zij direct $ 1,36 mrd in contanten, naast alle aandelen.
Van een bankensyndicaat onder leiding van onder meer ABN Amro kreeg het bedrijf weliswaar $ 1,75 mrd mee, maar $ 1,36 mrd daarvan moest linea recta naar de hoofdkantoren van Philips en LG. Een werkkapitaal van slechts $ 400 mln resteerde, zodat van lokale banken nog eens meer dan $ 500 mln moest worden geleend.
De voortdurende onderkapitalisatie viel samen met de razendsnelle verslechtering van de beeldbuizenmarkt. De opmars van de opvolger lcd verraste vriend en vijand. 'Iedereen zat ernaast. Maar Philips was nog optimistischer dan welke analist of concurrent ook', constateert curator Louis Deterink. Voor het management van resulteerde dat in 'dweilen met de kraan open'. De onverwacht hoge reorganisatiekosten, de operationele verliezen en de afbetaling van de schulden konden eenvoudigweg niet door de kasstroom van LPD worden gefinancierd.
LPD was meteen in een dodelijke spagaat terechtgekomen: bestuurder Andreas Wente voelde de drang om nog forser te saneren in dure Europese locaties om zijn lopende kosten onder controle te krijgen, maar juist zo'n reorganisatie zou ontzettend kostbaar zijn en de operationele winstgevendheid bedreigen. En bracht hij het bedrijfsresultaat in gevaar, dan riskeerde hij weer blokkade van de kredieten inmenging van banken.
Het onderzoeksverslag is een litanie van tegenvallers en beschrijft onder meer de inefficiënte logistiek met gesleep van spullen uit fabrieken in Europa naar Azië en omgekeerd en veel te optimistische prognoses die in sneltreinvaart werden achterhaald. De vele bedrijfssluitingen verstoorden het productieproces met telkens nieuwe herschikkingen.
Ook de aansturing verdiende geen schoonheidsprijs. Het management bestond uit een mix van Koreaanse en Nederlandse LG- en Philips-werknemers die veelvuldig werden gewisseld, wat niet bevorderlijk was voor een consistente gang van zaken. Bovendien was hun onafhankelijkheid ver te zoeken en fungeerden de toezichthouders voor alles als spreekbuis van de aandeelhouders.
De samenwerking tussen LG en Philips had alle trekken van een verstandshuwelijk, concludeert Deterink. Zelden zaten de partners op een lijn. Koreanen werkten van bovenaf, top-down, met een centraal gestuurde organisatie, terwijl Philips de verantwoordelijkheden in de regio's wilde leggen. Beschouwden de Koreanen LPD als verlengstuk van de eigen onderneming, Philips vond het niet meer dan een financiële participatie.
En waar LG nog in nieuwe technologieën wilde investeren, wist Philips zeker wist dat dat geld niet kon worden terugverdiend. De voormalige Philips-fabrieken waren tot toenemende ergernis van de Koreanen verlieslatend, terwijl de oude LG-fabrieken nog cash-flow positief waren. LG was voorstander van de harde lijn en wilde voormalige Philips-fabrieken sluiten via faillissement, Philips vreesde reputatieschade en wilde reorganisatie en ontslagvergoedingen.
De doorslaggevende boosdoener blijft volgens curator Deterink de tegenvallende markt en niet de interne manco's. Wel vraagt hij zich af of de ondernemersleiding zich wel voldoende bewust is geweest van de ernst van de jaar in jaar uit verslechterende situatie.
LG Philips Displays
Korte historie
30 juni 2001
LG Philips Displays bv opgericht
oktober 2001
LPD riskeert 'default', de eigenaren injecteren $ 250 mln
27 oktober 2005
Commissarissen becijferen financieringstekort van $ 2 mrd
december 2005
LG en Philips weigeren LPD verdere financiële steun