'Ons' pensioen kan slagen in Europa

Carel Hooghiemstra

Vernieuwing sector biedt kansen om innovatieve regeling op basis beschikbare premie te exporteren

Werknemers en gepensioneerden moeten zich gaan realiseren dat ook de uitkomst van een defined benefit pensioenregeling (DB) met risico's is omgeven. Risico's rond deze pensioenregeling met 'gegarandeerde' uitkering moeten beter benoemd en toegelicht worden, vooral ook aan huidige en toekomstige generaties jonge werknemers. De recente pensioenrapporten van de commissies Goudswaard, Frijns en Don vormen immers een aansporing om de pensioensector snel te vernieuwen.

Er ligt een uitdagende taak voor sociale partners om de uitkomsten van de rapporten op korte termijn praktisch te vertalen. De tijd dringt omdat, mede door de kredietcrisis, de bereidheid bij veel ondernemingen om een traditionele DB-regeling in stand te houden onder druk staat. Vooral binnen multinationals wordt steeds vaker geopperd om de Nederlandse DB-regeling geheel of gedeeltelijk te vervangen door een individuele defined contribution pensioenregeling (DC), een regeling op basis van beschikbare premie.

Deze trend is internationaal al langer zichtbaar, maar kent, gelet op ervaringen in VS en VK, ook de nodige beperkingen. Werknemers blijken daar vaak onvoldoende in staat om hun DC-regeling goed te beheren en dat heeft negatieve consequenties voor het uiteindelijke pensioenresultaat.

In Nederland daarentegen is op basis van de Pensioenwet en onder toezicht van AFM de zorgplicht rondom DC-regelingen recent stevig geïnnoveerd. Zo ziet de toezichthouder er onder andere op toe dat de onderliggende beleggingen zijn gericht op vermindering van het risicobudget naarmate de pensioendatum nadert, waarbij tevens het renteconversierisico wordt ingeperkt.

Hoewel een Nederlandse DC-regeling ook na de recente zorgplichtaanpassingen niet zonder risico's is - met name gelet op kwesties als levensverwachting en inflatie - verdient zij als alternatief systeem toch meer aandacht vanuit de pensioensector. Binnen de gegeven Europese trend naar kapitaalgedekte DC-regelingen kan de Nederlandse governance- en pensioenexpertise een belangrijke bijdrage leveren aan de noodzakelijke verdere innovatie van DC. Het huidige wetsvoorstel Premie Pensioen Instelling (PPI), als uitvloeisel van de Europese pensioenfondsenrichtlijn, biedt hiervoor een uitgelezen kans.

Na effectuering vormt de PPI, naast verzekeraars en pensioenfondsen, een derde pensioenuitvoerder, specifiek gericht op de opbouw van DC-pensioenregelingen. En hoewel de PPI in principe gericht is op de uitvoering van buitenlandse pensioenregelingen, zal zij ook een zichtbaar effect hebben op de binnenlandse DC-pensioenmarkt, waar behoefte is aan transparante en kostenefficiënte producten. Maar bovenal mag de PPI, als internationale pensioeninstelling, overal in Europa haar diensten aanbieden. Dit brengt innovatie- en exportkansen met zich mee voor Nederland met zijn sterke pensioensector.

Carel Hooghiemstra is Director Pensions bij ABN Amro en verbonden aan Netspar, het Network for Studies on Pensions, Aging and Retirement.

Premie Pensioen Instelling biedt uitgelezen kans voor verdere innovatie DC-regeling