Hans Maarsen
Amsterdam
Private investeerders richten het vizier meer en meer op de zorgsector. Naar verwachting zal hun aandeel in overnames dit jaar stijgen tot 30% à 40%. Ook het totaal aantal overnames in de zorg neemt toe, tot circa vijftig, waarbij de omvang van de transacties groter wordt. Waar voorheen een enkel zorgbedrijf werd overgenomen, verwisselen nu hele ketens van eigenaar.
Dit blijkt uit een marktanalyse van adviesbureau Boer & Croon. ‘Private financiers zijn bij uitstek in staat efficiency te bereiken in een groeisector die voor de samenleving onbetaalbaar dreigt te worden’, legt Dagmar Enklaar, partner bij Boer & Croon, uit. ‘De zorg moet anders gaan werken. Naast de overheid kan private equity een rol spelen’, zegt Rense Jonk, directeur van Navitas Capital, het investeringsvehikel van textielmagnaat Jan Zeeman dat zeer actief is in de gezondheidszorg.
De stijgende interesse bij investeerders houdt verband met de geringe keuze die zij hebben. ‘De zorg is de enige branche die nog groei laat zien’, zegt Hubert Verbeek, directeur van participatiemaatschappij Holland Venture.
De liberalisering van de zorg biedt volgens hem ruimte. Veel financiers werken volgens een vast patroon: ze kopen een instelling in de zorg, voegen er soortgelijke activiteiten aan toe en creëren op die manier schaal- en kostenvoordelen. Zo staat financier Bencis aan de basis van een grote keten van tandartspraktijken in de Randstad. En nam Rabo Participaties dit jaar een belang in de diagnostische centra van zorgondernemer Loek Winter.
De inbreng van privaat kapitaal in de zorg is omstreden. Politieke partijen, waaronder de SP en de PvdA, voelen er niets voor om de financiering van de zorg over te laten aan marktpartijen. Consumenten zijn onzeker over de toekomstige vergoedingen van medische kosten.
De oplaaiende discussie daarover vormt een rem op de privatisering. ‘Met de verkiezingen op komst bespeur ik wat huiver bij investeerders. Niets is zo slecht als onzekerheid over de wet- en regelgeving in de gezondheidszorg’, merkt Enklaar op. Geldschieters houden met verschillende scenario’s rekening en wachten daarom liever af tot er een nieuwe regering is gevormd.
Verbeek erkent dat de verkiezingen onzekerheid met zich meebrengen. ‘Als er een kabinet komt met de VVD zal de liberalisering doorgaan. Bij de SP en de PvdA gaan we terug naar een budget-georiënteerde markt.’
Directeur Jonk van Navitas: ‘Ik kan me voorstellen dat investeerders terughoudender worden en zeggen: “Nu even niet”.’
Vervolg op pagina 9
Zorgsector biedt perspectief op groei
Positieve inbreng
Financiers dragen bij aan efficiëncy
Uit de cijfers van Boer & Croon blijkt dat het aandeel van private equity in de zorgdeals is gestegen tot 30% à 40%, vergeleken met 20% à 30% een jaar geleden. Daarbij nemen de deals in omvang toe. Waar voorheen een enkel zorgbedrijf werd overgenomen, verwisselen nu hele ketens van eigenaar.
De groeiende animo houdt volgens Enklaar verband met de expertise die de investeerders opbouwen. ‘Ze vergaren meer kennis en krijgen meer inzicht in de werking van de sector, waardoor ze de risico’s beter kunnen inschatten.’
Private-equityhuizen die zich in de zorg roeren zijn Waterland, Bencis, Parcom en investeerder Navitas. Daarnaast zijn er gespecialiseerde fondsen opgericht zoals Gilde Healthcare en NPM Healthcare. Ook Holland Venture is sterk op de zorg georiënteerd.
Tot de grotere transacties behoort dit jaar de deelname van Rabo Participaties (Rapar) in de DC Groep van zorgondernemer Loek Winter. DC houdt zich bezig met diagnostisch onderzoek. Ook de fusie van de laboratoria van medische diagnostiek, Atal-MDC en Medial, springt in het oog. ‘Samen kunnen zij kosten besparen en hun inspanningen op het gebied van innovatie beter benutten’, zo stelt Enklaar.
Aanvankelijk richtten de investeerders zich vooral op de toeleveranciers en dienstverleners aan de zorg. Vanuit ‘die randen van de zorg’ betreden ze nu ook de kern van de branche: ze nemen belangen in zorginstellingen en klinieken waar patiënten worden behandeld. Van alle deals die in de eerste helft van dit jaar tot stand zijn gekomen, heeft 44% betrekking op instellingen waar medische verrichtingen plaatsvinden. Dat aandeel is nog nooit zo hoog geweest.
Een voorbeeld is de overname van Interapy, de grootste online-aanbieder van geestelijke zorg in Nederland. Deze komt in handen van HSK Groep, een private keten voor psychische zorg. ‘Begeleiding van patiënten via internet levert besparingen op’, aldus Enklaar. Voorwaarde is wel dat deze vorm van hulpverlening net zo effectief is als de traditionele behandeling.
Maar ook aan ‘de randen van de zorg’ vinden nog altijd bewegingen plaats. Zo heeft detacheerder TMI, die zich toelegt op de zorg, branchegenoot Confesso overgenomen. Ook heeft Medux, dat al een bundeling is van leveranciers van medische hulpmiddelen, zijn marktpositie verder versterkt met de inlijving van Vitalis.
Voorts is een nieuwe combinatie ontstaan van bureaus belast met debiteurenbeheer en inning van rekeningen in opdracht van tandartsen. Daarbij is indirect investeerder HAL (familie Van der Vorm) betrokken. HAL beschikt over een meerderheidsbelang in InVesting in Hilversum, actief in kredietmanagement, dat op zijn beurt participeert in DFA Services, een factoringmaatschappij voor tandartsen. DFA is gefuseerd met Infomedics, waaraan het soortgelijke NMT FenCS is toegevoegd.
Fusiepartners in de zorg kunnen kosten besparen en hebben samen meer profijt van innovatie