COEVORDEN WACHT NIET OP EUROPA ZONDER GRENZEN
Gerrie Coerts
COEVORDEN WACHT NIET OP EUROPA ZONDER GRENZEN (Van onze correspondent)
OLDENBURG - De gemeente Coevorden en de Duitse buurgemeente Emlichheim willen niet wachten op het echte Europa zonder grenzen. Op een grensoverschrijdend terrein van grofweg twee bij twee kilometer moeten de flexibiliteit, vervoerskracht en lagere lonen van Nederland worden gekoppeld aan de grootste markt van Europa, de Duitse. Het masterplan ligt er sinds gisteren. Als de bestuurders van Coevorden tot Brussel hun nek durven uitsteken kan het Europark een Europese kweekvijver worden.
Voor hfl. 300 mln kan er een gebied gecreeerd worden met uitstekende verbindingen (van vierbaans wegen, kanalen, een binnenhaven, rails, overslagstation, tot en met een helicopterhaven), met bouwkavels van 2,5 tot 40 hectare en algemene zaken zoals een postkantoor, hotel, douane, wasstraat en kinderopvang. Het enthousiasme is er. Van onderzoekers, gemeente- en provinciebesturen aan beide kanten van de grens tot en met koningin Beatrix, aldus de initiatiefnemers. Vorige week bekeek de Nederlandse koningin het gebied en volgens de overheidsbestuurders zou ze enthousiast over het plan zijn. Er zijn twee grote problemen: geld en regelgeving.
H. Weggemans, gedeputeerde Economische Zaken in Drenthe, is al tegen problemen van het miniatuur-Europa aangelopen. Toen de uitbreiding van de Coevorder waterzuivering aan de orde was vanwege de komst naar Coevorden van diervoedergigant Iams (investering hfl. 150 mln, 125 arbeidsplaatsen), wilde het zuiveringsbedrijf best nog groter om ook het vuile water van de bedrijven op het geplande Europark schoon te maken. Weggemans: 'Maar mag je wel vuil water van Duitsland naar Nederland vervoeren?'. De gedeputeerde weet het nog niet. Net zoals veel andere zaken niet bekend zijn. Welke postzegels moeten er op de post vanuit Europark, die van Duitsland of Nederland? Welke milieuwetten moeten gelden? En aan wie moeten de bedrijven op Europark straks belasting gaan betalen? Vragen te over, antwoorden zijn er nog weinig.
Wel kwam gisteren naar voren dat de meest vergaande wetgeving aangehouden moet worden. Met die verstrekkende regels is het risico van terugfluiten door Brussel het kleinst. En daarom wordt alvast aangegeven dat het Nederlands milieurecht moet gaan gelden. Dat eist bijvoorbeeld een veel vroegere inspraak van de bevolking dan de Duitse.
Er is ook een gemakkelijker weg. Bedrijven op Nederlands grondgebied vallen onder de regels van Den Haag en de op Duitse bodem gelegen bedrijven moeten dansen naar de pijpen van Bonn. Op zich een heel practisch voorstel, maar het gaat helemaal voorbij aan de grondgedachte van Europark dat nu juist een grensoverschrijdend bedrijfsterrein moet zijn, met alle voor- en nadelen van dien.
Behoefte is er aan zo'n groot grensoverschrijdend bedrijvenpark, volgens onderzoek door adviesbureau Arthur Anderson. Uit vraaggesprekken met 15 Amerikaanse bedrijven is gebleken dat ze wel oren hebben naar zo'n soort grootschalig bedrijventerrein in het grensgebied van Nederland en Duitsland. Het gaat daarbij met name om voedselindustrie, elektronica- en transportbedrijven die veel ruimte nodig hebben. Mede omdat de Amerikanen een Europese basis zoeken. Vanwege het oprukkende Europa zonder binnengrenzen. Een stap die met name de Zweden in de jaren zestig en zeventig hebben gedaan. De vestiging van bedrijven zoals Molnlycke en Trelleborg zijn daar een resultaat van. Ook tien Nederlandse bedrijven hebben aangegeven dat zoiets als Europark kans van slagen heeft.
Er zijn nog andere problemen. Zo is uit de eerste calculaties gebleken dat de grondprijs op hfl. 57 uitkomt. Dat is eigenlijk wat aan de hoge kant. Ter vergelijking, Iams betaalde zo'n twee tientjes, bijna een derde van de gisteren bekend gemaakte prijs. De bestuurders vinden echter dat de bijzondere plaats hfl. 57 waard is, maar gaven tegelijk aan dat er wellicht door subsidies nog iets van de prijs af kan. Een tikkeltje jaloers kijken ze naar de Friese gemeente Heerenveen waar het ministerie van Economische Zaken in 1996 hfl. 25 mln in een nieuw industrieterrein heeft gestoken. Daardoor kon de prijs per vierkante meter naar zo'n hfl. 25. Overigens staan ook dan geen bedrijven te dringen voor een Friese vestiging.
Zekerheid van uitvoering van het ambitieuze grensproject is er nog lang niet. Dat erkenden de provincie- en gemeentebestuurders uit beide landen gisteren ook. Ze gaan in eigen gelederen de neuzen van voorstanders en het geld tellen. En gaan tegelijk met het masterplan in de hand de boer op. Op zoek naar subsidies en geinteresseerde bedrijven. De grootste problemen worden op Duits grondgebied verwacht. Er spelen nog een aantal grote infrastructurele projecten. Verder moeten de overheden van laag tot hoog fors bezuinigen om de huidige economische crisis om te buigen.
Voordeel is dat het project in fasen aangepakt kan worden. De eerste en tweede fase omvatten zo'n 160 hectare bedrijfsterrein en vergen een totale investering van hfl. 70 mln. Dat is echter zonder infrastructurele werken zoals verbetering en aanleg van nieuwe wegen rondom het terrein.