Tegen het zere been

Europa telt steeds meer presidenten. En hoewel het Europees Parlement in de verdragshiërarchie bovenaan staat, geniet zijn voorzitter het minste aanzien. De huidige ambtsdrager, de Duitser Martin Schulz (56), trad deze week uit deze onbehaaglijke schaduw.

Geflankeerd door collega’s van de Saudische en de Omanitische Majlis veroordeelde hij de inhoud én de verspreiding van de anti-islamfilm Innocence of Muslims.

Rel

Een rel is geboren. Pownews daalt af naar Brussel. De PVV eist Schulz’ aftreden, de VVD dat hij zijn woorden intrekt.

Schulz is niet de eerste politicus die een dam tracht op te werpen tegen de opwellende golf van antiwesters geweld in de moslimwereld. Barack Obama en Hillary Clinton verschenen al op de Pakistaanse televisie om ‘inhoud en strekking’ van de door een Egyptische christen gemaakte film te verwerpen.

Maar religie zit diep in de haarvaten van de Amerikaanse maatschappij, terwijl Schulz een continent vertegenwoordigt waar het geloof een veel minder prominente rol speelt. De Franse premier Jean-Marc Ayrault, die na publicatie van Mohamed-spotprenten in het weekblad Charlie Hebdo een geweldsexplosie heeft te duchten, was desondanks veel principiëler. ‘We leven in een seculiere rechtsstaat, die vrijheid van meningsuiting waarborgt. Wie zich gekwetst voelt, gaat maar naar de rechter.’

God

Frankrijk stond aan de wieg van de secularisering in Europa. Hoewel Schulz als sociaaldemocraat tot een andere politieke familie behoort, onderstreept zijn opstelling nog eens waarom de teloorgang van de Europese christendemocratie tot dusver hardnekkig aan Duitsland voorbijgaat. Lastering van welke god dan ook wordt er niet licht opgenomen.

Dat de uitlatingen van Schulz alleen in Nederland opzien baren, zal ook wel iets te maken hebben met een nationale reflex. Een Duitse gezagsdrager die op censuur lijkt aan te dringen: het sjabloon ligt bij wijze van spreken al klaar. Bij Schulz helemaal, omdat hij zijn bekendheid in Nederland vooral dankt aan een ‘grap’ van Silvio Berlusconi. De Italiaanse premier beet hem in 2003 toe dat hij geknipt was voor de rol van kampbewaarder in een oorlogsfilm.

De extreemrechtse Brit Godfey Bloom deed het later nog eens dunnetjes over door de overtuigde federalist in de rede te vallen met ‘Ein Volk. Ein Reich. Ein Führer.’

Strijdlustig

Voor zijn komst naar Straatsburg, in 1994, onderscheidt de als boekverkoper opgeleide schoolverlater zich als jonge burgemeester van Würselen, een stadje op de Nederlandse grens. De bouw van een duur aquapark geldt als zijn grootste wapenfeit. In de Duitse media wordt hij gezien als een strijdlustige, maar ook verbindende ‘Macher’, die ook buiten zijn fractie respect afdwingt.

In 2004 wordt hij voorzitter van de socialistische fractie. Na de verkiezingen van 2009 laat hij zijn tanden zien door de herbenoeming van Commissievoorzitter José Manuel Barroso tegen te houden, al gooit hij het na een tijdje toch op een akkoordje met de chistendemocraten.

De twee grootste fracties, die het voorzitterschap broederlijk plegen te verdelen, spreken meteen af dat Schulz de Pool Jerzy Buzek begin dit jaar aflost als parlementsvoorzitter, al weer de vierde Duitser in twintig jaar die met die eer mag strijken. Ook dat leidt in Europa nog steeds tot scheve ogen.